یادی از شهید سوداگر در گفت و گو با همرزمش حسین علایی

چکیده :رزمنده هشت سال دفاع مقدس و خادم رزمندگان در قرارگاه خاتم​الانبیاء و لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) و رئیس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، سردار سرتیپ پاسدار حاج احمد سوداگر پس از سال‌ها مجاهدت و مبارزات پس از تحمل شکیبانه​ جراحات دوران دفاع مقدس در بیست و ششمین سالگرد این عملیات در اثر جراحات ناشی از جنگ و شیمیای به شهادت رسید....

کلمه- گروه خبر: حسین علایی در خصوص ویژگی های شهید احمد سوداگر می گوید: گرچه پس از قطع پایش که بر اثر رفتن بر روی مین اتفاق افتاد او از پای مصنوعی استفاده می کرد ولی ما که از نزدیک با او بودیم می دانستیم که او در وضعیت سخت جسمی هم به فعالیت در واحد اطلاعات و عملیات مشغول است و سعی می کند تا از اندوخته های خود برای پیروزی رزمندگان اسلام بهره ببرد.

رزمنده هشت سال دفاع مقدس و خادم رزمندگان در قرارگاه خاتم​الانبیاء و لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) و رئیس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، سردار سرتیپ پاسدار حاج احمد سوداگر پس از سال‌ها مجاهدت و مبارزات پس از تحمل شکیبانه​ جراحات دوران دفاع مقدس در بیست و ششمین سالگرد این عملیات، در روز ۲۱ بهمن ۱۳۹۰بر اثر جراحات فراوان ناشی از جنگ و عوارض شیمیایی به یاران و همرزمان شهیدش پیوست.

کتاب جاده‌های سربی اثر ماندگار این شهید است که شامل خاطرات وی از دوران دفاع مقدس است.

وی از اولین روزهای دوران دفاع مقدس در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل حضوری فعال و تاثیرگذار داشت. در عملیات والفجر مقدماتی مسئول اطلاعات قرارگاه قدس بود.

در سال ۱۳۶۲ دوره فرماندهی ستاد را در ارتش گذراند و در سال ۱۳۶۳ به مسئولیت اطلاعات قرارگاه کربلا منصوب شد. سوداگر در تمام عملیات‌هایی که در جنوب انجام شد، به عنوان یک نیروی مؤثر و طراح عملیات حضور داشت.

در عملیات والفجر ۸ در منطقه فاو یکی از فرماندهان این عملیات بود. در ابتدای سال ۱۳۶۵ با تشکیل قرارگاه قدس وی به مسئولیت اطلاعات قرارگاه قدس منصوب شد و بعد از جنگ مسئولیت‌هایی همچون جانشینی فرماندهی لشکر ۷ ولی‌عصر (عج)، فرماندهی لشکر ۸ نجف و لشکرهای ۲۵ کربلای مازندران، ۲۷ حضرت رسول (ص) و مسئولیت اطلاعات نیروی زمینی سپاه را برعهده داشت.

وی در سال ۱۳۸۴ پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس را تأسیس کرد.

سوداگر در سال اول جنگ در خط مقدم منطقه دزفول و شوش بر اثر انفجار مین از ناحیه پا مجروح و قطع عضو شد. همچنین در عملیات والفجر ۸ دچار عارضه شیمیایی شد.

گفت و گوی همشهری با حسین علایی در خصوص شهید سوداگر در پی می آید:

لطفا از چگونگی آشنایی خودتان با سردار شهید احمد سوداگر بفرمایید؟ آیا آنزمان اطلاع داشتید که ایشان پس از قطع پا بازهم به کار شناسایی و اطلاعات عملیات می پردازند؟
از سال ۱۳۶۰ و از زمانی که عملیات طریق القدس در حال اجرا بود با شهید عزیز احمد سوداگر آشنا شدم و ایشان را فرد پر تلاش و جدی در جنگ یافتم. در دوران دفاع مقدس اکثر رزمندگان پس از این که مجروح می شدند سعی می کردند تا با بهبودی نسبی دوباره به جبهه باز گردند و فوز عظیم حضور در جهاد مقدس را از دست ندهند. سردار سوداگر هم از خیل چنین رزمندگانی بود که داوطلبانه پا به عرصه دفاع از اسلام و کشور گذاشته بود و به کار شناسایی مواضع ارتش متجاوز عراق می پرداخت. گرچه پس از قطع پایش که بر اثر رفتن بر روی مین اتفاق افتاد او از پای مصنوعی استفاده می کرد ولی ما که از نزدیک با او بودیم می دانستیم که او در وضعیت سخت جسمی هم به فعالیت در واحد اطلاعات و عملیات مشغول است و سعی می کند تا از اندوخته های خود برای پیروزی رزمندگان اسلام بهره ببرد.
درباره نقش و سردار سوداگر در ابتدای جنگ و سپس عملیات های بیت المقدس، رمضان و والفجر ۸ و کربلای ۵ در قرارگاههای مختلف توضیح دهید؟
در ابتدای جنگ شناخت درستی از قوای متجاوز ارتش عراق کع بخش هایی از خاک ایران را اشغال کرده بودند وجود نداشت. تشکیل واحد اطلاعات عملیات در ستاد عملیات جنوب در گلف که سپاه پاسداران آن را با کمک افرادی چون حسن باقری،حمید معینیان و مهدی زین الدین بوجود آورده بود باعث شد تا برای شناخت دشمن کار علمی صورت بگیرد. از همین زمان شهید احمد سوداگر هم که در سپاه دزفول در کنار سردار غلامعلی رشید فعال بود به کار اطلاعات و عملیات پرداخت و اطلاعات خوبی را از منطقه عملیات فتح المبین که بین منطقه شوش تا فکه انجام شد به دست آورد. شناسایی های او و سایر همرزمانش کمک بزرگی به طرح ریزی عملیات فتح المبین کرد. در عملیات بیت المقدس هم او در کنار سردار غلامپور قرار داشت و به کار شناسایی خود ادامه داد. ایشان در اثنای جنگ مسئول واحد اطلاعات و عملیات قرارگاه کربلا بود و برای همه عملیات هایی که قرارگاه کربلا در اجرای آنها نقش داشت از جمله عملیات های والفجر۸ و کربلای۵ به شناسایی منطقه عملیات و ارزیابی از توان و مواضع دشمن می پرداخت تا طراحان عملیات بتوانند با چشمان باز به برنامه ریزی و اجرای عملیات بپردازند. او در شناسایی وضعیت رودخانه اروند به همراه سردار علی فدوی نسئول اطلاعات عملیات قرارگاه نوح، تلاش زیادی کرد و در اطمینان دادن به فرمانده کل سپاه در امکان عبور رزمندگان از این رودخانه عریض نقش داشت.
علت بیان سردار سوداگر به عنوان نابغه اطلاعاتی سپاه چیست؟
سردار احمد سوداگر وقت زیادی را برای شناخت درست از وضعیت دشمن صرف می کرد. او با جمع آوری اطلاعات از طریق شناسایی های میدانی بر اوضاع دشمن مسلط می شد و می توانست فرماندهان را نسبت به زمین و مواضع و روحیات قوای دشمن خوب توجیه کند. رزمندگان زیادی با او همکاری می کردند و او را در نیل به وظایفش یاری می دادند. بسیاری از دوستان و همرزمانش در کنارش و یا در حین شناسایی ها شهید یا اسیر شدند و او خاطرات نابی از آنها داشت که در کتاب جاده های سربی می توان آنها را مطالعه کرد.
نقش سردار احمد سوداگر و غنا بخشیدن به تشکیلات اطلاعات عملیات سپاه و راه اندازی دانشکده اطلاعات سپاه توضیح دهید؟
پس از خاتمه جنگ، کسانی که نقش مهم واحد اطلاعات عملیات را در پیروزی بر دشمن دیده بودند به این فکر افتادند تا تجربیات خود را به صورت علمی به پاسداران جدید منتقل کنند. با این دیدگاه بود که دانشکده اطلاعات راه اندازی شد. بسیاری از فعالین اطلاعات عملیات از جمله حسن باقری،حمید معینیان،مهدی زین الدین و جعفر تهرانی در جریان جنگ به شهادت رسیدند و کسانی مثل احمد سوداگر که زنده ماندند این فرصت را برای تشکیل دانشکده ای در دانشگاه امام حسین(ع) غنیمت شمردند و چنین تشکیلاتی را به راه انداختند.
نظررتان درباره کارنامه پژوهشگاه دفاع مقدس و راه اندازی دو واحد دفاع مقدس برای دانشگاهها چیست؟
پژوهشگاه دفاع مقدس که افتخار همکاری با آن را داشته ام، یکی از یادگران شهید احمد سوداگر است که نقش مهمی در حفظ فرهنگ و اندیشه های دفاع مقدس خواهد داشت. راه اندازی دو واحد اختیاری درس دفاع مقدس برای دانشگاه ها موجب می شود تا ضمن آشنایی دانشجویان و جوانان با فداکاری های ملت ایران و رزمندگان اسلام در دوران جنگ تحمیلی، وقایع آن دوران به صورت علمی مورد بررسی و تجربه اندوزی قرار گیرد. البته خوب است تا این درس همچنان به صورت اختیاری باقی بماند تا خدای ناکرده عکس آن چیزی که هدف راه اندازی آن بوده است نتیجه ندهد.
بعد از خواندن کتاب جاده های سربی چه احساسی داشتید؟ می دانید چرا بخشهای زیادی از آن حذف شده است؟
کتاب جاده های سربی جزء اولین کتاب های خاطره نویسی فرماندهان دوران دفاع مقدس است که به همت حجت الاسلام مهدی بهداروند به چاپ رسید.برای من که در بیشتر صحنه های دوران حماسه دفاع مقدس حضور داشته ام خواندن این کتاب عمق فداکاری های رزمندگان اطلاعات و عملیات را بیشتر مشخص کرد و بارها به حال معنوی آنها غبطه خوردم. نمی دانم چرا بخش هایی از آن حذف شده است ولی امیدوارم هرآنچه شهید سوداگر گفته است به چاپ برسد تا مردم با تلخی ها و شیرینی های دوران دفاع مقدس بیشتر آشنا شوند.
نظرتان درباره ترویج نگاه علمی و فارغ از احساسات در عرصه دفاع مقدس که ایشان تاکید زیادی بر آن داشتند، چیست؟
در حال حاضر نزدیک به ربع قرن از پایان جنگ می گذرد. این جنگ گنجی بود که باید از ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار گیرد تا به عنوان تجربه ای ماندگار،نسل های آینده از آن بهره ببرند. خوشبختانه در مورد فرهنگ دفاع مقدس و فدارکاری های رزمندگان که برگرفته از اندیشه قرآن و پروی از سنت اهل بیت علیهم السلام و تحت تأثیر تفکر امام خمینی بوده است مطالب زیادی گفته و منتشر شده است. اما نگاه علمی به جنگ فقط ذکر پیروزی ها و موفقیت ها نیست بلکه شکست ها و ناکامی ها هم درس های بزرگی را برای ما به ارمغان آورده اند که می توانیم از آنها بهره فراوانی ببریم. نگاه علمی به جنگ هم برای نظامیان در طراحی عملیات ها و تعیین راهبردها و استفاده از تاکتیک ها مفید است و هم برای سیاستمداران می تواند راهنمای تصمیم گیری صحیح باشد. گاهی تصمیم گیری به موقع می تواند موفقیت های بزرگی را برای یک ملت به ارمغان آورد که تأخیر در آنها می تواند فاجعه بار باشد. شاید در این حوزه بتوان به تصمیم حکیمانه امام خمینی در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ اشاره کرد که اگر در آن تأخیر به وجود می آمد معلوم نبود که اتفاقات ناگواری می افتد. الان وقت آن است که جنگ هم در بعد عملیات،هم در بعد دیپلماسی و هم در بعد اقتصادی و هم در بعد فرهنگی و حماسه آفرینی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد تا انشاءالله در آینده مردم ایران بتوانند از این تجربیات گرانبها بهره لازم را ببرنر.
آیا خاطره یا نکته رفتاری و شخصیتی خاصی از ایشان به یا دارید؟
خاطراتی از ایشان دارم که فعلا نمی توانم بیان کنم. عاش سعیدا و مات سعیدا