تاجزاده ـ کرباسچی؛ اصل خویش و وصل خویش!

چکیده :نظام جمهوری اسلامی در این ۴۲ سال گذشته از استقرارش با قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای رویارویی و به نوعی مقابله داشته و تردیدی نیست که این قدرت‌ها به‌طور تقریبی و دائمی در حال بحران سازی بوده و هستند و برای همین شرایط کشور در اکثر دوره‌ها، «حساس و بحرانی» بوده...

هرمز شریفیان

کنشگران سیاسی به‌ویژه روزنامه‌نگاران این حوزه به احتمال بسیار زیاد در سال‌ها فعالیت حرفه‌ای خود به‌خصوص اگر چند پیراهن بیشتر پاره کرده باشند دست‌کم یک دیدار با «سیدمصطفی تاجزاده» و «غلامحسین کرباسچی» داشته و به تفاوت‌های بسیار زیاد ذهنی و شخصیتی هردو آگاهند.

شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» یک بار دیگر مسبب رویارویی و مناظره این دو چهره سیاسی شد تا مخاطبان به ژرفای این تفاوت‌ها بیشتر آشنا شوند و آنگاه بتوانند نتایج سودمندتری از آن بگیرند.

تاجزاده مثل همیشه مشرف و ملزم به اصول مناظره با تکیه بر محترم شمردن حق و شخصیت طرف مقابل، در این مناظره شرکت کرد و کرباسچی مانند بیشتر اوقات، خود را در جایگاهی «بالا به پایین» تصور کرد، بی اعتقاد و اعتنا به نحوه و قواعد مناظره!

از این تفاوت چشمگیر که بگذریم این مناظره به درستی این تفاوت آشکار را آشکارتر کرد که بین «اصلاح‌طلبان قدرت/حکومت محور» با «اصلاح‌طلبان جامعه محور» چه تفاوت‌های بنیادین نمایانی وجود دارد.

نظام جمهوری اسلامی در این ۴۲ سال گذشته از استقرارش با قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای رویارویی و به نوعی مقابله داشته و تردیدی نیست که این قدرت‌ها به‌طور تقریبی و دائمی در حال بحران سازی بوده و هستند و برای همین شرایط کشور در اکثر دوره‌ها، «حساس و بحرانی» بوده است.

نقد کرباسچی به تاجزاده که البته با ادبیات و طرز فکر خاص خودش و بر اساس مصداق «هرکسی کو دور ماند از اصل خویش ــ باز جوید روزگار وصل خویش» به سال‌های جوانی و آموزه‌هایش در «مدرسه حقانی» مربوط می‌شد، نزدیک به مضمون این بود که «در این وضعیت حساس و بحرانی چرا هرروز صبح یک توئیت (منظور توئیت‌های تاجزاده) زده می‌شود تا همان روز شبکه‌های معاند آن را بهانه‌ قرار داده و به نظام و «در اصل مردم» حمله کنند؟ انتقادی که به مذاق روزنامه جوان هم بسیار خوش آمد تا همگام با کرباسچی دستاویزی برای حمله به تاجزاده پیدا کند.

در اینجا باید به کرباسچی گفت با توجه به شرایط خاص جمهوری اسلامی در نوع روابطش با دولت ایالات متحده و شرکای منطقه‌ای آن، این بحران‌ها بصورت دائمی وجود داشته و دارند و بنابراین باید دست از انتقاد شست چرا که شرایط کشور ما در اکثر اوقات «حساس و بحرانی» است؟

پاسخ تاجزاده اما در کمال دقت، نشانه‌هایی از منش و روش «اصلاح‌طلبی جامعه محور» داشت آنجا که گفت(نزدیک به مضمون)، «نمی‌شود که به‌خاطر بهانه جویی این شبکه‌ها در انتقاد را بست و سکوت کرد چون آن‌ها روی این اخبار مانوور می‌کنند».

این موضع تاجزاده دقیقا موضعی از بدنه و درون جامعه است زیرا انتقادهایی که او در توئیت‌هایش مطرح می‌کند همان نقدهایی است که مردم در کف کوچه و خیابان دارند و قرار نیست به خاطر اینکه شبکه‌ای این توئیت‌ها را بازتاب می‌دهد، سکوت کنیم تا آن‌ها انتقادهایمان را بازتاب ندهند.
حرف کرباسچی در اینجا دقیقا چیزی است که هسته سخت قدرت آن را می‌خواهد و بارها به آن اشاره کرده است.

تاجزاده در این مناظره هم ثابت کرد تا چه حد نگاهی تکثرگرا دارد، نگاهی که در آن خواسته‌های برحق مردم بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی طیف بسیار گسترده‌ای را در بر می‌گیرد و تنها هوادار طیف خاصی که با او هم حزب، هم‌فکر یا نزدیکی اندیشه دارند، نیست.

تاجزاده بارها از سوی ما روزنامه‌نگاران تن به تیغ پرسش‌های بسیار چالشی سپرده و با متانت و احترام و البته رعایت منطق و شفافیت پاسخ داده است؛ نه منفعل و مستبد شده و نه از دایره ادب و احترام خروج کرده ضمن اینکه باز هم با همان نشریه و همان خبرنگار به گفت‌وگو نشسته و به‌دلیل چالش‌های سخت در مصاحبه‌های قبلی، آنان را تحریم نکرده است.

شبکه‌های اجتماعی ابزار بسیار مفیدی برای طرح پرسش‌های کمتر مطرح شده در فضای جاری کشور از چهره‌های سیاسی و مسئولان هستند اما حضور در این شبکه‌ها و تن دادن به پرسش‌هایی سخت، ظرفیتی به اندازه ظرفیت تاجزاده می‌طلبد برای همین به سایر این چهره‌ها توصیه می‌شود مادامیکه به این حد از ظرفیت و نقد پذیری نرسیده‌اند بهتر است پس از حضور در این شبکه‌ها برخلاف عادت «متکلم وحده» بودن‌شان، بیشتر شنونده باشند.