آنروزِ وداع

چکیده :منتظری "نه" بزرگ را گفت تا بشود نمونه ای برای ما طرفداران مدنیت که بگوییم میشود در قدرت بود و محکم در برابر ظلم ایستاد. هر سال که گذشت منتظری با رخدادهای نوی جامعه خود را وفق...

مجتبی نجفی

یازده سال پیش در چنین روزی به قم رفتیم تا پیکر فقیهی عالیقدر از جنس آزادیخواهان را تشییع کنیم. چه غمناک بود همخوانی تشییع کنندگان: منتظری مظلوم‌ آزادیت مبارک”. در بیان مذهبی مرگ نوعی آزادی است و مرگ در نظام روابطی که بر حصر، محدودیت و ظلم بنا شده باشد آزادی افزون است. و اصولا شهروند مسئول بودن در سیستمی که ” حامی پرور ” است دشواری وظیفه انسان را دوچندان میکند.

اهمیت منتظری در همین بود که در ساختاری آزادی خواست که خونریزی را با ضرورت حکومتداری به نام دین توجیه میکند. صدای نگران آیت حق در دیدار با هیات مرگ اعدام های شصت و هفت و حیرتش از اینکه اینگونه جان ستاندن انسان را مثل آب خوردن توجیه میکنند نشان داد او فقیهی بود از جنس مردم و وسوسه قدرت باعث نشد چشمانش را بر سبعیت خونریزان و شکنجه گران ببندد. برای همین مخالفتها بود که ” ساده لوحش” خواندند. چون معتقد بود بین حاکم و مردم باید دوستی و راستی باشد نه خشونت،مکر و خونریزی. منتظری اوج کارش آنجا بود که چشم بر مملکتداری به بهای دفاع از خون ناحق ریخت. حالا برخی میگویند ای کاش چشم میبست تا وضعیت مملکت اینگونه نمیشد غافل از اینکه قدرت آنقدر جذبه دارد که الف را بگویی تا ی رفتی. هیچ تضمینی نیست چشم بستن نخست به چشم بستن های پیاپی منتهی نشود.

منتظری “نه” بزرگ را گفت تا بشود نمونه ای برای ما طرفداران مدنیت که بگوییم میشود در قدرت بود و محکم در برابر ظلم ایستاد. هر سال که گذشت منتظری با رخدادهای نوی جامعه خود را وفق میداد. فتواهای شجاعانه او در دفاع از حقوق شهروندی ، حمایت تمام قدش از رهبران جنبش سبز و معترضان، تاکید بر اصالت رای مردم و حق انتخابشان، دور ریختن کینه و اتحاد با آنانکه تغییر درونزا میخواستند از او چهره فقیهی مبارز ساخت که خودانتقاد ، در دفاع از آزادی شهروندان سرسخت ، در نقد قدرت مطلقه بی پروا و با تحولات روز همگام بود. برای همین روز سی آذر همه سبزها میدانستند چه وزنه سنگینی را از دست داده اند. روز تشییعش، محافظه کاران در قم همه انگشت به دهان مانده بودند چرا که آنروز خیابانهای شهر رنگ عوض کرده بودند و همه بودند: زن،مرد،پیر جوان،مذهبی،غیر مذهبی معتقد به جمهوری اسلامی مخالف جمهوری اسلامی…آنروز به چشم دیدند که آن جمعیت متنوع مشکلش با لباس نیست با زبان خشونت است و استبداد. با تصاحب عرصه عمومی و استقرار سیستم مطلقه قدرت است.

پس منتظری تنها مظلوم و پناهگاهشان در برابر جور جائر نبود تصویری بود از آنچه که نمیخواستند: نفی آزادی با دین سالاری. خونریزی، دروغ و فرقه گرایی برای سلطه گری.