مجلس در تدارک حضور نظامیان در انتخابات ۱۴۰۰

چکیده :قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۶ شورای نگهبان با صراحت اعلام کرده بود که تعریف رجل سیاسی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شامل زنان نمی‌شود. اکنون طرحی در دستور کار کمیسیون شوراها و امور داخلی محلس قرار گرفته که بر اساس آن رجل سیاسی کسی است که در جایگاه مدیران ارشد لشکری، کشوری یا نمایندگان مجلس باشد....

طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری در دستور کار کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس قرار گرفت. بازتعریف رجل سیاسی، مشروط کردن نامزدها به داشتن مدرک کارشناسی ارشد و لزوم ارائه برنامه از سوی آنان از ویژگی‌های طرح جدید است. با بازتعریف رجل سیاسی، زمینه برای حضور نظامیان فراهم می‌شود. نام حسین دهقان و محمد باقر قالیباف که هر دو سابقه نظامی‌گری دارند به عنوان نامزدهای احتمالی انتخابات ۱۴۰۰ بر سر زبان‌هاست.

قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۶ شورای نگهبان با صراحت اعلام کرده بود که تعریف رجل سیاسی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شامل زنان نمی‌شود. اکنون طرحی در دستور کار کمیسیون شوراها و امور داخلی محلس قرار گرفته که بر اساس آن رجل سیاسی کسی است که در جایگاه مدیران ارشد لشکری، کشوری یا نمایندگان مجلس باشد. محمد حسن آصفری، نایب رییس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس چهارشنبه، ۱۲ شهریور در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) گفت:

«در این طرح کسی رجل سیاسی است که از جایگاه اجتماعی برخوردار بوده و از مدیران ارشد لشکری، کشوری یا نمایندگان مجلس باشد. روسای جمهوری سابق، وزرا، معاونین آنها، شخصی که حداقل دو دوره نمایندگی مجلس را تجربه کرده باشد، فرماندهان کل سابق و کنونی نیروهای مسلح و افرادی که از طرف احزاب سیاسی معرفی شده باشند، در زمره رجال سیاسی محسوب می‌شوند. همچنین دبیران کل احزاب به شرطی به عنوان رجل سیاسی شناسایی می‌شوند که دارای سابقه اجرایی در سطح بالا باشند.»

به این ترتیب با بازتعریف رجل سیاسی، زمینه برای حضور نظامیان فراهم می‌شود. نام حسین دهقان و محمد باقر قالیباف که هر دو سابقه نظامیگری دارند به عنوان نامزدهای احتمالی انتخابات ۱۴۰۰ بر سر زبان‌هاست.

افرایش اختیارات شورای نگهبان

محمد حسن آصفری، نایب رییس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس در ادامه مصاحبه با ایرنا گفت:

« در این طرح احزاب و تشکل‌های سیاسی می‌توانند نامزد خود را – در صورت دارا بودن شرایط عمومی مانند مدرک تحصیلی و سابقه اجرایی – به عنوان رجل سیاسی معرفی کنند که در صورت تایید صلاحیت، آن شخص به عنوان نماینده حزب یا تعدادی از احزاب شناخته می‌شود.»

علاوه بر این، نامزدهای ریاست جمهوری برخلاف دوره‌های قبلی باید برنامه‌های خود را به شورای نگهبان ارائه دهند و کارشناسان شورای نگهبان این برنامه‌ها را بررسی کنند و ملاک تایید یا رد برنامه‌های آنها هم شورای نگهبان خواهد بود. به یک معنا اختیارات شورای نگهبان در تأیید یا رد صلاحیت‌ها افزایش یافته است.

سید امیر حسین قاضی‌زاده، نایب ‌رئیس مجلس شورای اسلامی در روزهای اخیر از اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری با کمک مرکز پژوهش‌های شورای نگهبان خبر داده و گفته بود که از یک ماه پیش کار بر روی این طرح آغاز شده است.  آصفری گفت:

«نگرانی بابت تصویب این طرح در کمیسیون وجود ندارد و آماده ارائه به هیات رئیسه مجلس است.»

حسام‌الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای روحانی پیش از این احتمال داده بود که نرخ مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ حدود ۲۰ درصد باشد. علی مطهری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی که رد صلاحیت شد و صادق زیباکلام فعال سیاسی اصلاح‌طلب پیش‌بینی کرده‌اند که در ۱۴۰۰ یک شخصیت تندرو رئیس جمهوری می‌شود. اکبر ترکان، از مشاوران روحانی نیز در مصاحبه با رسانه‌های داخلی گفته بود انتخابات ۱۴۰۰ بیش و کم به انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ شباهت خواهد داشت: کاندیداهایی که از نظر فکری به اصول‌گریان نزدیک‌اند تأیید صلاحیت می‌شوند و لذا رقابت فقط بین اصول‌گرایان است. با تصویب طرح یاد شده این حلقه تنگ‌تر می‌شود.

منبع: رادیو زمانه