لازمه حکمرانی تدوین سناریوهای متفاوت و چندلایه است

چکیده :بی‌نظمی ظاهری به لحاظ سیاسی و تغییر و تحولاتی که سرعتی دیوانه‌وار بخود گرفته را نمی‌شود بسادگی پیش‌بینی و مهار کرد. مفاهیمی مانند شرایط تک‌قطبی بعدازجنگ سرد و مناسبات کلاسیک دیگر موضوعیت ندارند و عملا شاهد گذار به سمت آنتروپی فزاینده...

مرتضی چراغی

چرا که سیاست و حکمران می‌بایست برای تمام اوضاع و احوالات خود چندین برنامه داشته باشد. هدف سناریو گسترش تفکر در مورد آینده و عریضتر کردن طیف آلترناتیوهایی‌ست که می‌تواند مورد نظر قرار گیرد. مجموعه امکاناتی که به آینده مرتبط می‌شود. آینده نامعلوم است، و سناریو به ما می‌آموزد که درباره نامعلوم بیاندیشیم، تا فرض‌های دست وپاگیر را از ذهن خود باز کرده و بتوانیم گسست‌هایی که ممکن است جهان ما را دگرگون سازند شناسایی کنیم.

بی‌نظمی ظاهری به لحاظ سیاسی و تغییر و تحولاتی که سرعتی دیوانه‌وار بخود گرفته را نمی‌شود بسادگی پیش‌بینی و مهار کرد. مفاهیمی مانند شرایط تک‌قطبی بعدازجنگ سرد و مناسبات کلاسیک دیگر موضوعیت ندارند و عملا شاهد گذار به سمت آنتروپی فزاینده هستیم.

ما امروزه نه تنها با سناریوهای مختلف سیاسی و اقتصادی کلان مواجه‌ایم، بلکه شاهد ظهور ابرشرکت‌ها در حوزه فناوری و صف‌آرایی آنها، بعنوان مهره‌های تعیین کننده در جنگ اطلاعاتی بین کشورهای قدرتمند نیز هستیم. این یعنی حکومت‌ها نه تنها برای جزیی‌ترین حرکات، موضع‌گیری‌ها و عکس‌العمل‌های خود دارای برنامه هستند بلکه تمامی اتفاقات، فعالیت‌ها و تحولات کوچک و بزرگ عرصه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی را زیرنظر داشته و با تحلیل دیتا‌های مشخص و طبقه‌بندی شده، به مدد شرکت‌هایی مانند گوگل، فیسبوک، توییتر وغیره، تصمیمات خود را هرچه بیشتر بر اهداف از پیش تعیین شده منطبق می‌کنند.

حال سوال اینجاست که ما به چه پشتوانه‌ای بر طبل غرب‌ستیزی می‌کوبیم.؟ پافشاری و اصرار بی‌اندازه و خشونت عریان ما به استناد برتری در کدام جبهه است و تنور این نفرت کهنه را آتش کدام پشتوانه سخت‌افزاری گرم نگه داشته.؟ آمریکا ظالم، قبول، اما ما با دستان خالی به جنگ با جهانی برخواسته‌ایم که با تحلیل لحظه به لحظه اطلاعات، حرکت بعدی و آینده ما را بهتر از خودمان پیش‌بینی می‌کند.
براستی چرا هیچ راهکاری برای خروج از این وضعیت سخت نداریم؟ چرا هیچ سناریوی امیدبخشی از آینده در ذهن هیچ فردی خلجان ندارد؟ گویی هیچ راهی نیست که کمی از رنج و مشقت و فشاری که متوجه مردم است بکاهد. چیزی که گریبان ما را گرفته تک سناریو بودن است. مقاومت و آمریکاستیزی. غرب‌ستیزی و اصرار بر آن بدون هیچ توجیه مناسبی انقدر مارا درگیر کرده که رسالت خود، یعنی کاهش مرارت، تقریر حقیقت و تعالی بخشیدن به همه وجوه انسان را، بکلی فراموش کرده‌ایم. ما باید رنج و درد مردمان خود را بکاهیم و راهکار آن هم مشخص است. غرب به پوچی رسیده‌است قبول، ولی ما کدامین الگو را ترسیم کرده‌ایم که انتظار داریم دیگر کشورها تغییر قبله داده و راه ما را در پیش بگیرند؟