بیانیه حزب اتحاد ملت درباره ابربحران کرونا: اصل، حفظ جان مردم است / اهمیت سرمایه اجتماعی و اعتماد بین مردم و حاکمیت دوباره اثبات شد / یک کشور، یک خزانه / تعامل با جهان، بدون توطئه‌اندیشی / وقت خاتمه خودی و غیر خودی است

چکیده :همزمانی آغاز شیوع ویروس کرونا با انتخابات ۲ اسفند، هم اطلاع‌رسانی این موضوع و هم مواجهه با آن را اسیر برخی ملاحظه‌کاری‌ها و توطئه‌اندیشی‌های مرسوم در برخی نیروهای تندرو کرد، تا جایی که آن را دروغ...

حزب اتحاد ملت ایران اسلامی، با صدور بیانیه‌ای درباره بحران کرونا، ضمن توصیف شرایط موجود از دیدگاه خود، نکاتی را با ملت و دولت در میان گذاشت.

متن کامل بیانیه در پی می‌آید:

بحران جهانی ویروس کرونا که ایران عزیز ما را نیز در نوردیده، جزء تا کل زندگی فردی و اجتماعی و حکومت را تحت تاثیر قرار داده است. این در حالی است که بنا بر پیش‌بینی بسیاری از کارشناسان، جهان در ابتدای این ابر بحران قرار دارد و چشم‌انداز کوتاه‌مدتی از پایان آن متصور نیست. بحرانی که حداقل سه ویژگی دارد. اولا، ناشناخته و در جهان معاصر تجربه ناشده است. ثانیا، سرعت گسترش بسیار بالایی دارد. ثالثا، درمانی برای آن فعلا وجود ندارد هرچند قرار نیست بشر را نابود کند. به بیان دیگر، زندگی ادامه خواهد داشت و آدمی تا زمان یافتن راهکاری برای درمان آن یا از اثر افتادن خود بخود این ویروس، باید به دنبال تطبیق سبک زندگی خود با شرایط جدید باشد.

بعلاوه، ایران جزو اولین کشورهای مواجه با بحران شیوع ویروس بود و از فرصت آمادگی و کسب تجارب کمتر نسبت به بسیاری از کشورهایی برخوردار بود که پس از ما دچار آن شدند.

دشواری‌های مواجهه با این بحران، محدود به عوامل فوق نبوده و نیست. حداقل دو عامل دیگر، بر دشواری این مصاف نابرابر افزوده است. یکی، ضعف بنیه مالی دولت برای اتخاذ سیاست‌های تدافعی چون قرنطینه، و دیگری رخداد این بحران در یکی از پایین‌ترین دوران سرمایه اجتماعی دولت و حاکمیت. هرچند وجود تحریم‌های ظالمانه، تشدیدکننده عامل نخست است اما نمی‌توان این دو عامل که در ربط وثیق با یکدیگرند را صرفا به توطئه‌های خارجی و بد اقبالی ارتباط داد. در این شرایط لازم است تا با مسئولیت‌پذیری، عوامل ماورایی و توطئه‌های داخلی و خارجی را عامل وضع موجود جلوه ندهیم و بپذیریم که دست کم در پیدایش دو ضعف اقتصادی و سرمایه اجتماعی پایین که بر مدیریت شرایط سخت فعلی موثرند، بیش از هر چیز «از ماست که بر ماست.»

در پی این بحران، حزب اتحاد ملت و اعضای آن، ضمن تسلیت صمیمانه به بازماندگان جان‌باختگان ناشی از کرونا و سپاس و قدردانی فراوان از ایثار و فداکاری تمامی پزشکان و پرستاران و کارکنان بخش بهداشت و درمان کشور که در این مدت متحمل زحمات فراوانی شدند، و نیز دیگر دستگاه‌هایی که در مدیریت بحران مشارکت دلسوزانه و ملی داشته‌اند و نیز کنشگران مدنی فعال در مدت اخیر که به انحاء مختلف برای کاهش آلام مردم تلاش کرده‌اند و همچون همیشه آبروی اخلاقی جامعه شده‌اند، به استحضار می‌رساند که اعضای حزب اتحاد نیز در این مدت در حد وسع خود برای کمک به کاهش پیامدهای آن به میدان آمدند. تشکیل کمیته پزشکان حزب و تلاش عام‌المنعه آنها همسو با جامعه پزشکی، فعالیت‌های خیریه و خرید و تقدیم وسایل بهداشتی و درمانی به بیمارستان‌ها، تولید و توزیع محتواهای تولید شده برای آگاهی بخشی، آموزش و اطلاع رسانی در سطح محلات و شهروندان تهران، جمع‌آوری کمک و دیگر فعالیت‌های مدنی در بسیاری از استان‌ها و شهرستان‌ها، مسوول کردن کمیسیون‌های تخصصی برای بررسی و مطالعه تاثیرات این ابر رخداد بر حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که پیش‌بینی‌می‌شود تاثیرات عمیق و فوق‌العاده‌ای داشته باشد، و نهایتا، رفتار مسوولانه‌ و معطوف به کمک به سیاست‌گذاران و مجریان مدیریت بحران، از جمله این اقدامات بودند. به همین جهت و با توجه به حضور تخصصی برخی اعضای حزب در روند درمانی کرونا، هر آنجا که نقدها و پیشنهادهایی به ذهن می‌رسید، با رویکردی که موجب هم‌افزایی و نه فشار غیرمنطقی شود به اطلاع مسوولان امر رسانده شده است و تا حل نهایی این بحران، انشالله بر همین سیاق عمل خواهد شد. با این حال، مواردی را که لازم می‌دانیم تا در عرصه عمومی مطرح شوند و حاصل جلسه‌های مختلف ارکان و به خصوص دفتر سیاسی حزب است را با مردم گرانقدر و مسوولان امر در میان می‌گذاریم.

１-   اصل، حفظ جان مردم است. هیچ چیز مقدم بر جان آدمی نیست و هر تصمیمی در حل این بحران، باید با رعایت این اصل باشد.

２-   در ابتدای بحران، تسلط و هماهنگی لازم در اتخاذ تصمیمات مدیریتی برای کنترل بحران، به کندی صورت گرفت. متاسفانه، همزمانی آغاز شیوع ویروس کرونا با انتخابات ۲ اسفند، هم اطلاع‌رسانی این موضوع و هم مواجهه با آن را اسیر برخی ملاحظه‌کاری‌ها و توطئه‌اندیشی‌های مرسوم در برخی نیروهای تندرو کرد، تا جایی که آن را دروغ دانستند و به تبع آنها، بخشی از مردم و برخی متدینین ناآگاه از تبعیت دستورات بهداشتی و حاکمیتی در این باره استنکاف ‌کردند. دولت هم متاسفانه با تاخیر و خوش‌بینی زیاد نسبت به این موضوع ورود کرد و در مجموع، روزهای اولیه این بحران به لحاظ عملکرد مدیریتی، انتقادهای زیادی را برانگیخت. انتقادهایی که اگر بهتر شنیده می‌شد، شاید در استفاده از فرصت تعطیلات نوروزی در کنترل چرخه شیوع ویروس در کشور، عملکرد بهتری را شاهد می‌بودیم. البته در کنار این انتقاد باید به این واقعیت هم گردن نهاد که ناشناختگی این بحران و نظریه‌های مختلف و آزمون نشده، در تاخیر و تزلزل تصمیم‌گیری‌ها بی تاثیر نبود. با این حال و با درک سختی تصمیم‌گیری در شرایط علم به ناآگاهی، باید گفت هرقدر وسواس و شک در مرحله تصمیم‌گیری رواست، در مرحله اجرا نیاز به صلابت و جدیت است تا موجب اطمینان خاطر و همراهی حداکثری شهروندان شود.

３-   به عقیده بسیاری از کارشناسان، نحوه مدیریت بحران، هرچه به جلو آمد بهتر شد. در حال حاضر نیز، همان طور که در مقدمه بیانیه ذکر شد، پیش‌بینی‌ها بر تداوم این بحران تا مدتی نسبتا طولانی است و چشم‌انداز روشنی دست کم در کوتاه‌مدت از امکان تولید واکسن یا درمان قطعی کووید ۱۹ وجود ندارد. بر این اساس، همان طور که در دیگر کشورها تلاش بر راه‌اندازی دوباره برخی کسب و کارهای کم ریسک است، انجام این امر در کشور ما نیز امری ناگزیر تلقی می‌شود. وگرنه مشخص نیست که اقتصاد کشور و بسیاری از شهروندان، به خصوص اقشار فرودست، تا چه زمانی تاب‌آوری خواهد داشت. البته بدیهی است که راه‌اندازی برخی کسب و کارها، نیازمند رعایت دقیق و سختگیرانه پروتکل‌های بهداشتی و به حداقل رساندن ریسک آن است

４-   بحران کرونا، بار دیگر اهمیت سرمایه اجتماعی و اعتماد بین مردم و حاکمیت را نشان داد. این بحران اثبات کرد که ما به شدت نیازمند اعتماد و جامعه مدنی قوی و موثری هستیم که حلقه واسط دولت و مردم باشد، هم به لحاظ تاب‌آوری، هم آگاهی‌بخشی و هم بسیج‌کنندگی. کرونا ثابت کرد که اقلیت‌سالاری، حتا اگر در شرایط عادی دچار بحران سلطه نشود، از آن جا که نمی‌تواند مطمئن از پیش‌بینی تمام اتفاقات آینده باشد، در برنگاهی که فکرش را نکند گریبانش گرفته خواهد شد. رویکرد اقتدارگرا، در بهترین شرایط استیلا شاید بتواند روندها را کنترل کند، اما رویدادهای زیادی هستند که خارج از کنترل قدرت رخ خواهند داد. برای اغلب آن شرایط، اعتماد است که کار می‌کند و نه اقتدار. بر این اساس به حاکمیت توصیه دلسوزانه می‌کنیم که از تهدید کرونا، فرصتی برای کاهش شکاف دولت – ملت و رفع مشکلات سیاست خارجی بیابد. این به سود همگان و ضرورت مدیریت بحران جاری، به خصوص در صورت تداوم بلندمدت آن است. در غیر این صورت و بدون بسیج تمام ظرفیت‌های ملی، نسبت به عاقبت این بحران و تجمیعش با دیگر بحران‌های انباشته از گذشته، تصویر امیدبخشی به دست نمی‌آید

５-   این بحران، علاوه بر پیامدهای امنیتی و سیاسی و اقتصادی، مجموعه‌ای از آسیب‌های اجتماعی را در پی خواهد داشت. عوارض ناشی از بیکاری قشری وسیع از مردم، افسردگی‌های مزمن، افزایش خشونت‌های خانگی و به خصوص علیه زنان، و فقیرتر شدن اقشار محروم، از جمله عوارضی است که باید پابه‌پای مدیریت بهداشتی و درمانی کرونا، مورد توجه نه فقط حاکمیت که جامعه مدنی و آحاد مردم قرار گیرد و برای کاهش تبعات آن، تدبیر کرد. برخلاف پاره‌ای اظهارنظرهای اولیه که کرونا را بیماری‌ای بدون تبعیض و فراگیر میدانست، بروشنی واضح شد که چنین نیست و برخلاف بسیاری از دولت‌مردان و اقشار غنی جامعه که امکان قرنطینه و ایزوله شدن کامل یا “فاصله گذاری اجتماعی” مطمئن را دارند، اقشاری چون کارمندان دولتی که نهایتا مجبور شدند بر سر کارهای خود حاضر شوند، کارگران بخش خصوصی، کارگران روزمزد، معلمان حق‌التدریس (شاغل در مدارس دولتی و غیرانتفاعی) و کادر درمانی شاغل در بیمارستان‌های خصوصی که مشمول اخراج شده‌اند، از آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه هستند. از این رو کرونا به دلیل بستر تبعیض‌آلود و شرایط مهیای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی موجود، فاصله غنی و فقیر را افزایش داده است و این افزایش شکاف تبعاتی جبران ناپذیر بر همبستگی اجتماعی و ملی ما ایرانیان خواهد داشت.

６-   این بحران، بحرانی جهانی است. زیبنده ایران و فرهنگ غنی ایرانی است که در زمانی که مسئولان دیگر کشورها در توصیف شرایط موجود به فرهنگ و ادبیات فاخر سرزمینمان رجوع می‌کنند و می‌خوانند که بنی آدم اعضای یک پیکرند، ما نیز به تاسی از بزرگانمان، ادبیات همدلانه‌ و توام با همدردی با مردم تحت خطر جهان در دیگر کشورها داشته باشیم. این بحران، هیچ جایی برای طعن و رقابت و دیگری‌سازی ندارد و نباید همبستگی جهانی را با عینک بدبینی لکه‌دار کرد. این درد مشترک است. متاسفانه برخی مواضع مسوولان ما در این رابطه قابل دفاع نبوده و چهره خوبی از ایران در چشم جهانیان به نمایش نمی‌گذارد.

７-   اتصال به جهان و پذیرش تعامل با دیگران بدون هرگونه توطئه‌اندیشی، به نفع مردم و حاکمیت است. رخ‌داد مسایلی چون آنچه با پزشکان بدون مرز شد، قطعا مورد تایید اکثریت مردم ایران نیست.

８-   درباره آنچه این روزها از ضرورت به میدان آمدن نهادهای بزرگ اقتصادی خارج از مدیریت دولت مطرح می‌شود و مشخصا بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و آستان قدس رضوی را مد نظر قرار داده است، موضع حزب اتحاد ملت، اجرای جان کلام قانون اساسی و تحقق آرمان یک مملکت، یک دولت و یک خزانه است. لذا این سازمان‌های بزرگ اقتصادی نه تنها باید مسئولیت همکاری درکاهش آسیب‌های اقتصادی وکمک به مردم و همگامی با دولت را در ابربحران جاری بر عهده بگیرند، بلکه معتقدیم این دوگانگی در مدیریت اقتصادی کشور باید با تقید به قانون اساسی و تن دادن به نظارت همگانی طبق اصل ۴۴ قانون اساسی که اقتصاد کشور را تنها در سه بخش دولتی و خصوصی و تعاونی تعریف کرده است، و نیز دراصل ۵۳ که فقط یک خزانه‌داری برای اداره کشور پیش‌بینی شده است، حل و فصل گردد.

۹-   نقش رسانه‌ها در این بحران بسیار مهم است‌. اولا، به ستاد ملی مبارزه با کرونا پیشنهاد می‌شود که حضور فعال‌تری در فضاهای رسانه‌ای داشته باشد و با واکنش به موقع نسبت به اخبار غیر موثق و انحرافی در فضای مجازی و حتی رسانه ملی مانع بروز و باور شایعات شود. ثانیا، از صداوسیما درخواست می‌شود که این بار به جای تبلیغات عوام‌فریبانه برای جریان‌های همسو، در قامت یک رسانه ملی با احساس مسئولیت نسبت به دغدغه‌های انسانی عمل کند. صدا و سیما باید درد مشترک جهانی را درد مشترک ببیند و از دسته‌بندی سیاسی موضوع بحران بپرهیزد و با تبعیت محض از کارشناسان متخصص این حوزه، از انتشار رپرتاژ آگهی‌های اعتمادسوز بپرهیزد. ثالثا، همین توصیه به برخی فعالان رسانه‌ای فارسی‌زبان خارج از کشور که برای مخاطبان داخل کشور برنامه پخش می‌کنند نیز می‌شود. این زمان که هموطنانشان دوره سختی را پشت سر می‌گذارند، به جای استفاده از این درد انسانی برای پیشبرد اهداف سیاسی خاص، هم‌میهنان خود را با انتشار درست اخبار و انعکاس واقعی مشکلاتی که تحریم‌های ظالمانه در مبارزه با شیوع کرونا ایجاد کرده، یاری کنند و به جهانیان نشان دهند که این سیاست ضد انسانی چگونه معیشت مردم عادی و حتی درمان بیماران در ایران را تحت تاثیر قرار داده است.

１０-   ویروسی که نه نژاد و نه باور و نه ملیت را به رسمت نمی‌شناسد، باید مواجهه‌ای یکپارچه از آحاد بشر ببیند. بر همه بشریت است که از تلنگر این بحران بر غفلت‌هایش و سوء استفاده از قدرت خدادادی و عصیانی که علیه قوانین طبیعت داشته، باز اندیشی کند. این بحران، باید انسانی انسان‌تر از پیش بیافریند. بدیهی است که در برابر چنین بحران و تلنگرهای سختی که از آن رسیده، جایی برای تسویه حساب‌های سیاسی و غیر سیاسی نماند. اگر در مواجهه با این بحران هم نتوانیم خودی و غیر خودی‌ها را کنار بزنیم، باید از خود ناامید شویم. این هشداری به همگان و خودمان است. چه ما به عنوان یک جریان سیاسی، چه حاکمیتی که بیش از دیگران مسوولیت دارد، چه صداوسیما، چه اپوزیسیون و غیره. به باور ما، در بحران‌های فراگیر اینچنینی که تمامی توان دولت و ملت را به چالش می‌کشد، حتا اگر از همه توان کشور استفاده شود، باز هم کمبودهایی خواهیم داشت، چه رسد به این که باز دچار خودی و غیر خودی‌های سرمایه‌سوز شویم.

دشواری‌های بزرگ، ابر آزمون ملت‌هاست و رستگاری، تقدیر ملت‌های صبور و استوار است. امید که دستاورد این بحران، افق بازتر و گشوده‌تر در دیدگاه ابناء بشر و به خصوص ما ایرانیان به خود، دیگری، هستی و طبیعت باشد.

با آرزوی بهروزی برای ملت بزرگ ایران

حزب اتحاد ملت ایران اسلامی

۳۰ فروردین