مدیران اشتباه!

چکیده :طبعاً یک مدیر "غیرِاشتباه" مسائلی از این قبیل را به بدون اعمال زور و ایجاد هزینه‌های چند‌جانبه به راحتی حل می‌کند، همانطور که همشهری کرمانی من مرحوم رضا دوست‌محمدی در دوران ریاست خود بر زندان اوین حل می‌کرد. اما یک مدیر "اشتباه" فقط قوۀ قهر و زور و قلدری را می‌شناسد و به بحران دامن می‌زند....

احمد زیدآبادی

از زمانی که سید ابراهیم رئیسی زمام دستگاه قضا را به دست گرفته جابجایی‌هایی در این قوه انجام شده است که به سختی می‌توان منطقی برای آن پیدا کرد.

برای نمونه، غلامحسین محسنی اژه‌ای از سخنگویی قوۀ قضائیه کنار رفته و به جای آن غلامحسین اسماعیلی نشسته است. تفاوت این دو نفر واقعاً در چیست؟ البته محسنی اژه‌ای سابقه‌ای از کار قضایی دارد که بر کسی پوشیده نیست؛ اما گمان نمی‌کنم او در مقام سخنگویی قوۀ قضائیه بدتر از آقای اسماعیلی ظاهر شده باشد. اگر منظور از این جابجایی صرفاً یک نوع اقدام اداری بوده که هیچ، اما اگر مقصود مثلاً فرستادن علامتی از نوعی تغییر و تحول در دستگاه قضا بوده باشد، بعید می‌دانم با آمدن آقای اسماعیلی کسی این تحول را در جهت مثبت ارزیابی کند.

اسماعیلی البته تا پیش از تحولات سال ۸۸ به عنوان چهره‌ای کم و بیش ملایمتر از همکاران خود در حوزۀ قضا شهرت داشت، اما نمی‌دانم از آن سال به بعد چه اتفاقی برای او افتاد که چهرۀ دیگری از خود نشان داد. شاید او هنوز هم با لبخندی که هنگام سخن گفتن به لب می‌آورد، می‌پندارد که بدین وسیله چهره‌ای ملایم و معتدل از خود نشان می‌دهد اما به نظرم اغلب مخاطبان همان قهر و جدیت آقای اژه‌ای را به این لبخند که به گونه‌ای مخرب اعصاب است، ترجیح دهند!

مورد دیگر برکناری محمد جواد لاریجانی از ریاست ستاد حقوق بشر قوۀ قضائیه است. این البته خبر خوبی است، اما انتصاب علی باقری کنی به عنوان جانشین او با مواضعی که تاکنون در مسائل بین‌المللی داشته است، قرار است چه تغییری در این جایگاه پدید آورد؟

این قبیل موارد را می‌توان در مورد برخی جابجایی‌ها در بین رؤسای زندان‌ها نیز مثال آورد. واقعیت این است که رؤسای زندان‌ها همه مانند هم نیستند. برخی به نرمخویی و قدرتِ مدیریت و توانِ تعامل شهره‌اند و برخی دیگر به بی‌تدبیری و قلدرمآبی و سختگیری معروف‌اند.

برای مثال غلامرضا ضیایی که چند سال پیش به عنوان رئیس زندان رجایی شهر کرج جانشین علی مردانی شد، به اتفاق نظرِ همۀ زندانیان سیاسی یا عقیدتی که مدیریت او را از نزدیک ملاحظه کرده‌اند او نسبت به سلف خود که به نوبۀ خود فردی با روحیۀ نظامی بود، کلاً فردی غیر قابل مذاکره و تعامل منطقی است!

عجیب اینکه وقتی زنده‌یاد علیرضا شیرمحمدعلی در زندان بزرگ تهران در فشافویه به دست دو زندانی عادی به قتل رسید، بعد از عزل رئیس آن زندان، خبر آمد که ضیایی را به عنوان جانشین او انتخاب کرده‌اند! خب با چه منطقی؟ او قرار بود وضعیت آنجا را بهبود بخشد یا بدتر کند؟

آقای ضیایی را ظاهراً بعد از تصدی کوتاه مدت زندان فشافویه، به ریاست زندان اوین گمارده‌اند. از روزی که او به این مقام منصوب شده است، خبرها حکایت از بغرنج شدن شرایط زندان دارد. وقتی که دکتر فرهاد میثمی او را “فردی اشتباه” نامید گمان بر آن بود که به این موضوع رسیدگی شود، اما به جایش خودِ فرهاد را به زندان رجایی‌شهر تبعید کردند!

آخرین مورد هم که وضعیت نرگس محمدی است. تحصن او در گوشه‌ای از بند زنان، طبعاً برای مدیریت زندان چندان فاجعه‌بار نبود که نتواند آن را تحمل کند. آنچه به راستی تبدیل به فاجعه شد نوع برخورد با نرگس و تبعیدش به زندان زنجان بود که از هر جهت قابل سرزنش و محکوم است.

طبعاً یک مدیر “غیرِاشتباه” مسائلی از این قبیل را به بدون اعمال زور و ایجاد هزینه‌های چند‌جانبه به راحتی حل می‌کند، همانطور که همشهری کرمانی من مرحوم رضا دوست‌محمدی در دوران ریاست خود بر زندان اوین حل می‌کرد. اما یک مدیر “اشتباه” فقط قوۀ قهر و زور و قلدری را می‌شناسد و به بحران دامن می‌زند.

اخیراً نشریۀ “خط حزب الله” خبر داده است که سعید مرتضوی در بارۀ وضعیت بازداشتگاه مخوف و غیرانسانی کهریزک به رهبر جمهوری اسلامی هم دروغ گفته است!

بنابراین، اگر آقای رئیسی آنطور که خود می‌گوید قصد بهبود وضع در حوزۀ تحت مدیریت‌اش را دارد، لازم است به هر گزارشی که از وضعیت زندان‌های کشور از جمله زندان اوین به دست او می‌رسد با دیدۀ تردید بنگرد.