خسته از بیداد واژه‌ها در عصر جمهوری اسلامی

چکیده :در دایره المعارف واژه های انقلاب و حاکمیت ،واژه «فتنه» و به طور خاص «فتنه ۸۸» بیش از سایرین به چشم می آید. تا آنجا که خط قرمز نظام حکومتی شد و به عنوان مهم‌ترین ابزار برای سرکوب به کار برده شد. واژه «بصیرت» نیز نماد مخالفت با فتنه گر شد. تا آنجا که هر ساله در نهم دیماه، بصیران اعلام بصیرت میکنند و بقیه هم مفتون و یا فتنه گر هستند....

کلمه – فرهاد محبی

واژه‌های خاص، جزء لاینفک هر انقلابی هستند و به نوعی استراتژی آن انقلاب به شمار می‌آیند. انقلاب ما نیز از این خصیصه مستثنی نبود. از آنجا که این انقلاب، اسلامی بود و اصلا به خاطر حفظ بیضه اسلام شکل گرفت، طبیعی بود که وقتی پای دین در میان باشد، معنا و مفهوم این واژه ها غلیظ تر شود. چرا که حوزه دین پر است از واژه های کلی و اجمالی و برخی سوء استفاده گران دینی، به بهانه اخذ نمایندگی از درگاه ایزد تعالی، نقد دنیای مردم را با نسیه آخرت معاوضه می‌کنند. آنها عزیزترین داشته یعنی جان را با استفاده سلیقه ای از واژگان مقدسی چون جهاد و شهادت می گیرند.

«استقلال» و «آزادی» از ابتدایی ترین این واژگان در ادبیات حماسی روزهای اول انقلاب تا طلوع پیروزی آن بود که اولی را به قیمت نان خریدیم و در غبار دومی مات و مبهوت مانده ایم. به بیان واضح تر ، سفره مان را خالی کردیم تا مستقل باشیم ( هرچند در واقعیت قیم خود را از آمریکا و غرب به روسیه و شرق تغییر داده ایم) و آزادی هم چنان بهای گزافی برای ما دارد که حتی سودای آن، پیگرد قانونی دارد.

البته دنباله رو این واژه ها، واژه نام آشنای «جمهوری اسلامی» بود که اتفاقا نام و اساس حکومتی شد که بمرور زمان هم جمهوریت را استحاله کرد و هم دین خدا را به فراموشی سپرد.

بعد از پیروزی انقلاب، «منافق» و «محارب» از نخستین واژه ها بودند تا با اتکای به فقه اسلامی، مرزبندی جدیدی به بهانه «حزب الله»، ایجاد و ضمن حذف نخبگان باقی مانده، خوان پر نعمت آن روزهای انقلاب را برای خود اختصاصی تر کنند.

بعد از آن، بحران مدیریت حاصل از حذف نخبه ها جنگی را به ما تحمیل کرد که زمامداران وقت بدون اشاره به اشتباهات خویش در شروع آن جنگ، تحمیل کننده آنرا دشمنان خواندند بی آنکه خود را مقصر بدانند.

با همت شیرمردان و شیرزنان ایران زمین، دشمن ناتوان تر از آن بود که به خاک پاک ما دست درازی کند اما غافل از اینکه دشمنان اصلی این مرز و بوم در کلیدی ترین مناصب رخنه کرده و خواهند کرد. پاکان و مردان خدا رفته بودند و ناپاکان به اندک خوبان باقی مانده ، اجازه و مهلت خدمت نمی دادند. واژه گانی چون « نظارت استصوابی» و «تأییدصلاحیت» برای حذف شایسته سالاری، خلق و اجرایی شد. در گام بعدی نیز واژه « بسیج» خلق شد اما دیری نپایید که جهت حفاظت از دستآوردهای نامشروع عده ای کاسبکار پا به عرصه دیگری گذاشت. مقایسه بسیجی جنگ با بسیجی باتومی امروز، هر انسان آزاده ای را به تأمل وامیدارد که اینان چگونه قداست برخی واژه ها را برای تأمین مقاصد شوم خود به بازی گرفته اند.

«دشمن» اما از واژگان کلیدی بود که با اتکا به دشمن هراسی، واژه های « خودی» و « غیرخودی» از پی آن پدیدار شدند. خودی ها خدا شدند و غیرخودی ها انگار اصلا حق حیات نداشته و ندارند.

در دایره المعارف واژه های انقلاب و حاکمیت ،واژه «فتنه» و به طور خاص «فتنه ۸۸» بیش از سایرین به چشم می آید. تا آنجا که خط قرمز نظام حکومتی شد و به عنوان مهم‌ترین ابزار برای سرکوب به کار برده شد. واژه «بصیرت» نیز نماد مخالفت با فتنه گر شد. تا آنجا که هر ساله در نهم دیماه، بصیران اعلام بصیرت میکنند و بقیه هم مفتون و یا فتنه گر هستند.

پایان سخن اینکه: ایران و ایرانی سالهاست که در حصار تنگ واژه ها گرفتار شده است. واژگانی که ولایت مطلقه فقیه و استبداد دینی مرهون کارکرد سیاسی و اجتماعی آنهاست. این واژگان صد البته در سایه قدرت حاکمیت رشد می‌کنند و هدفی جر تأمین خواسته های نامشروع اربابان قدرت ندارند.

با پیروزی انقلاب، آسیاب خلق این واژه ها هی گشت و گشت . چهل و اندی سال هم از انقلاب گذشت و وارد « گام دوم» شد اما دریغ و افسوس که « آزادی» این تنها واژه مورد علاقه ما برنگشت. ما نیز درمانده از بیداد واژه ها، حیران مانده ایم. واژه هایی که گذر از غبار آنها جرمی نابخشودنی است و کم نیستند آزادگانی که به این جرم در قفسند.