تحلیلی بر نتایج انتخابات مجلس دهم

چکیده :برآورد آماری نشان می دهد که لیست امید دست بالا را در مجلس آینده دارد، اصولگرایان هم گرچه آمار پایین تری دارند اما قدرت تاثیرگذاری بالایی دارند. هر دو جناح نمی توانند ادعای اکثریت مطلق داشته باشند و گرایش مستقلین تعیین کننده خواهد بود. پیش بینی می شود مستقلین برای حفظ و دوام و حضور موثر خود و نیز رسیدگی به خواسته های رای دهندگانشان بیشتر به سوی اصلاح طلبان و معتدلین متمایل شوند تا بتوانند در دولت نفوذی داشته و مقبولیت منطقه ای نزد هواداران خود کسب...

کلمه – علیرضا کفایی:

به نام خدا

انتخابات مجلس دهم به پایان رسید و هر یک از گروهها و افراد منتسب به جریانهای سیاسی به نوعی آن را تحلیل می کنند. اصلاح طلبان شادمان از پیروزی و اصولگرایان مدعی.

برآورد آماری نشان می دهد که لیست امید دست بالا را در مجلس آینده دارد، اصولگرایان هم گرچه آمار پایین تری دارند اما قدرت تاثیرگذاری بالایی دارند. هر دو جناح نمی توانند ادعای اکثریت مطلق داشته باشند و گرایش مستقلین تعیین کننده خواهد بود.

پیش بینی می شود مستقلین برای حفظ و دوام و حضور موثر خود و نیز رسیدگی به خواسته های رای دهندگانشان بیشتر به سوی اصلاح طلبان و معتدلین متمایل شوند تا بتوانند در دولت نفوذی داشته و مقبولیت منطقه ای نزد هواداران خود کسب نمایند.

در هر حال و از هر جنبه ای که انتخابات اخیر را بررسی کنیم این تحلیل که اصولگرایان شکست سنگینی را متحمل شدند به واقع نزدیکتر است. نباید از نظر دور داشت که اصولگرایان چشم به رد صلاحیتهای گسترده دوخته بودند تا به راحتی کرسی های مجلس را فتح کنند و به کار شکنی و ایجاد مانع در حرکت دولت به سمت بهبود اوضاع در همه زمینه ها ادامه دهند و پرونده دولت روحانی را یک دوره ای نمایند اما با وجود حذف رقیب و رد صلاحیتهای صورت گرفته و نبود چهره های شاخص اصلاح طلب و اعتدالگرا و تدبیری که اندیشه شد مردم به شیوه ای عمل کردند تا به دور از تشنج و تنشهای معمول سیاسی از ورود افراطیون اصولگرا ممانعت نمایند و نتیجه همان شد که دلخواه اصلاح طلبان و جامعه بود.

اصولگرایان از همان ابتدا شکست خوردند به دلیل آنکه به ضرب قدرت و رد صلاحیت میدان را از رقیب شناخته شده خالی نمودند و حتی اگر همه کرسیهای مجلس را هم بدست می آوردند باز هم شکست خورده بودند و حال آنکه اوضاع بدتر از آنچه که فکر می کردند رقم خورد.

کسانی که لیست ائتلاف اصولگرایان را هدایت و رهبری کرده و با نزدیکی به کانون قدرت و از مدتها قبل از انتخابات برنامه ریزیهای گسترده داشتند و از قدرت رسانه ای و صدا و سیما نهایت استفاده را بردند افراد تاثیر گذاری در جامعه نبوده و دچار اوهام و خیالات شده بودند بطوری که دیگر اصولگرایان را هم به هیچ نمی انگاشتند چه رسد به رقیب سیاسی و مردم. آنان تصور غلطی از فضای سیاسی جامعه داشتند و مترصد این بودند تا به هر نحوی که شده به مدد شورای نگهبان کما فی السابق در خانه ملت بیتوته کنند و خانه ملت را چون خانه خود و حق خود می پنداشتند لذا با تندروی دستور تسلیم و انقیاد برای سایر اصولگرایان هم صادر می کردند.

برخی از افراد این گروه افراطی وجهه و شخصیت سیاسی مفبولی در قبل از انقلاب و در سالهای انقلاب نداشتند و مورد اعتماد مردم و جناحهای سیاسی هم نبودند بلکه از رانت قدرت در همه ادوار سود برده اند. افراطیونی این چنین از جریان اصولگرایی همیشه شکست خورده اند بیاد آوریم نحوه ورود آقای حداد عادل را به مجلس که با حذف دکتر علیرضا رجایی به وی هدیه شد. اینان از ابتدای ایجاد ائتلاف اصولگرایان شکست خورده بودند و به نصیحت دوستان خود هم بی توجه شدند و پس از انتخابات نیز عصبانیت و خشم از رای مردم که نتیجه را سی بر صفر نمود بر ذهن و اندیشه اشان سایه افکند و بجای آنکه خود را نقد کنند اهانت و افترا بستن به ملت را پیش گرفتند و مدعی تقلب و دخالت دولت در انتخابات شدند. ادعاهایی که نخبگان منصف اصولگرا به شدت رد و آنان را نفی و نهی نمودند.

در انتخابات مجلس دهم ملت تندروهای متکی به قدرت را تنبیه کردند و رای مردمی نه تنها نه به اصولگرایی بود بلکه نه به شیوه بررسی های هیئتهای نظارت و عملکرد شورای نگهبان هم بود. شاید این سخن برای شورای نگهبان سنگین باشد و یا با توجیهاتی اصرار داشته باشند که به قانون و بر اساس دستورات اسلامی عمل کرده اند اما حقیقت آن است که از تندروی حمایت کردند و با پاسخ کوبنده و نه بزرگ مردم مواجه شدند.

هر چند اصلاح طلبان پیروزی نسبی بدست آوردند اما باید هشیار باشند و چند نکته را کاملاً توجه نمایند:

۱- پیروزی آنان از لحاظ آماری و تعداد نمایندگانی که از لیست امید وارد مجلس می شوند نسبی است اما با توجه به روند رد صلاحیتها و محدودیتهای که برای آنها ایجاد شد این پیروزی بسیار ارزشمند و از نظر کیفی و شیوه عملکرد سودمند و بزرگ است.

۲- اصلاح طلبان باید همچنان با محوریت آقای خاتمی و عطف توجهات سیاسی به زندانیان و محصورین و تلاش برای مساعد کردن فضا جهت آزادی آنان در رفع محدودیتها گام بردارند.

۳- توجه داشته باشند که مردم صرفاً به اصلاحات رای ندادند بلکه اصلاحات را محملی برای دوری از تنشهای سیاسی، اجتماعی و غوغاسالاری و افراطی گرای می دانند.

۴- بدانند افکار عمومی در انتظار گشایش فضای باز سیاسی و بهبود وضعیت اقتصادی و تبعیت از سران و نخبگان اصلاحات و در راس آن رهبر اصلاح طلبان آقای خاتمی است لذا با مشورت و حرکت در این مسیر به افکار عمومی پاسخ مثبت دهند.

۵- رای مردم به طور جدی علیه مخالفان دستاوردهای دیپلماتیک و مخصوصاً برجام بود.

۶- رای مردم علیه کسانی بود که دلسوزان نظام را با هجمه های فراوان و به صورت علن و نهان خائن و فتنه گر می نامیدند و با این رای بزرگ به پاکی و صداقت و خدمتگزاری آنان رای مثبت دادند.

۷- مردم نشان دادند که اگر هم دلخوری هایی از بخشهایی در نظام دارند اما به منافع ملی و عمومی و آرامش و اعتدال بر پایه اصلاح طلبی در اندیشه اقتدار نظام هستند.

۸- مردم با رای خود ثابت نمودند که از هیجانات سیاسی و قومگرایی عبور کرده اند و انتخاب آنها آگاهانه تر شده است.

۹- نه بزرگ ملت به اصولگرایان افراطی و کانونهای قدرت یعنی آری گفتن به دولت فعلی و همراهی با دولت و شخص رئیس جمهور در هموار کردن اوضاع سیاسی، اجتماعی،فرهنگی، اخلاقی، آموزشی و در راس آن امور اقتصادی و سامان بخشیدن به معضلات و بحرانهای اقتصادی.

۱۰-رای مردم نشان داد که به توانایی جوانان و مخصوصاً بانوان با گرایش اصلاح طلبی باور دارند. چنانکه تعداد آرای زنان ورود کننده به مجلس حتی اگر آرای خانم خالقی را هم مردود اعلام کنند به ۱۷ نفر می رسد و این تعداد از بانوان در این مجلس نسبت به مجالس قبلی بی سابقه است.

اصولگرایان معتدل و نزدیک به اعتدال و دلسوز به نظام که منافع عمومی را توجه دارند و برداشت منطقی و بدور از وهم و پندار و بدون اتکای به قدرت دارند نشان داده اند که از نحوه عملکرد تندروهای این جریان ناراضی هستند و صف خود را جدا کرده اند و حتماً در تحلیلهای خود اعلام انزجار کرده و خواهند کرد و لازم است مواردی را مد نظر قرار دهند:

۱- اصولگرایان باید واقعیت شکست را هر چند تلخ بپذیرند و به بازسازی خود بپردازند.

۲- تندروهای اصولگرا در مجلس دهم افرادی شاخص و مدیر و مدبر نیستند لذا اگر همچنان به شیوه های حذفی و ایجاد غوغا و تنش ادامه دهند به تدریج اصولگرایی را از درون تهی و به فروپاشی خواهند رساند و لازم است با مشاوره دادن به آنها و مدیریت کردن افکار و عملکردشان آنان را بسوی اعتدال در رفتار سیاسی و پرهیز از مانع تراشی در کار دولت و توجه به منافع عمومی ترغیب کنند.

۳- اصولگرایان باید افرادی را که درک سیاسی لازم را ندارند و اندیشه اقتدارگرایی را دنبال می کنند و بدون توجه به رانت قدرت وجود و شخصیتی ندارند و نیز خود محور هستند و به نظر جمعی و حزبی پایبند نیستند هر چه سریعتر طرد کنند.

۴- مشخص شده است که افرادی مانند حداد عادل توانایی حضور در گروههای سیاسی و مدیریت لازم را نداشته و سابقه روشنی که مورد اهتمام حتی اصولگرایان باشد ندارد و در مواقعی که باید سکوت کند هیجانی و عصبانی عمل کرده و در موقع اظهار نظر به گوشه ای می خزد. اصولگرایان به هر شکل ممکن چنین افرادی را مدیریت کنند و از جناح اصولگرا کنار گذارند و مواضعشان را در امور سیاسی به دیده تردید بنگرند. چنین افرادی از خود نظری ندارند و به دستور عمل می کنند و هر موضعی هم بگیرند معطوف به انحصار طلبی و حذف و محدودیت ایجاد کردن است. این افراد که کارنامه مشخص ندارند و سابقه مثبتی از خود نشان نداده اند طعمه خوبی برای نفوذ بیگانگان هستند هر چند خود را عمار بپندارند.

۵- اصولگرایان متوجه باشند که بیش از ۷۰ درصد ترکیب مجلس تغییر کرده است و فی الواقع عملکرد مجلس قبلی و تندروی اصولگرایی شکست خورده است و راه یافتگان مجلس دهم با همین ویژگیهای حداقلی اصلاح طلبی خط بطلان بر منش و روش بی بند و باری و افراطی گری کشیده است.

لازم است در پایان چند تذکر و توصیه را یادآور شویم:

*- تعداد روحانیون راه یافته به مجلس اندک است، سهم روحانیون حتی از زنان در این مجلس که به ۱۸ نفر می رسد پایین تر است، سازمان روحانیت باید در نحوه نگاه خود به انقلاب و مردم و راهی که باید در آینده دنبال نماید تجدید نظر نماید. نمی خواهیم بگوئیم مردم از روحانیت دلسرد و نا امید شده اند اما اگر بر همین منوال باشد با مشکل مواجه خواهند شد و البته دیگر فرار به جلو با انگ زدن به مردم و جناحهای سیاسی با ترفند تغییر سبک زندگی و انگلیسی بودن و شمال تهران و مردم روستا و ….. کار ساز نخواهد بود زیرا در دنیای امروز و عصر ارتباطات و حجم گسترده اطلاعات و اخبار و رویگردانی و بی میلی مردم به رسانه میلی دردی را دوا نخواهد کرد.

*- هر ۹ نفر نماینده زن مجلس فعلی که از قضا همگی هم اصولگرا هستند در این انتخابات حذف شدند و معلوم است که مردم هر چند به زنان باور دارند اما نه با هر تفکر و عملکردی.

*- مجلسی که تشکیل خواهد شد کار شاق سیاسی نخواهد کرد چون توان و ظرفیت و موقعیت آن را ندارد پس سعی خواهد کرد بیشتر به امور اقتصادی بپردازد. بر این مجلس نباید فشار زیاد وارد آورد و در همین حد که دولت را همراهی کند و به بهبود معیشت مردم و اوضاع اقتصادی بپردازد می بایست اکتفا کرد و نمایندگان هم بدانند که اگر نمی توانند گام بعدی را با صلابت بردارند لااقل زمینه و شرایط را طوری فراهم کنند که گشایش در فضای سیاسی ایجاد شود و دولت را در رفع موانع و محدودیتهای سیاسی و حصر و بندها یاری دهند و بدانند که با وجود فضای امنیتی و بدون توجه به توسعه سیاسی موفقیتهای اقتصادی و توسعه همه جانبه میسر نخواهد شد.

*- نهادهای متولی نظارت و شورای نگهبان و رسانه های دگم اندیش و یکطرفه و صدا و سیما و نهادهایی که به هر شکل در امور سیاسی دخالت دارند در نظر داشته باشند که اکثریت جامعه هر چند نسبی به آنها نه گفته اند و این نه را از ۷۶ به این سو تکرار کرده اند پس باید با این تنبیه ملت متنبه شده و تغییر در نگرش و بینش خود و التزام تام و تمام به مر قانون داشته باشند.

*- عده ای که به رای مردم قائل نیستند و حضور مردم و رای آنها را بر علیه خود می دانند به انحای مختلف سعی می کنند مشارکت مردم را به حداقل رسانده و رای مردم را به حاشیه برانند؛ همه جناحهها (اصولیون و اصلاحیون) باید از این کار جلوگیری نمایند و فصل الخطاب را در همه امور و مواقع و مواقف فقط قانون بدانند.

*- مجلس دهم نباید از همان ابندا در دامی که گسترانیده شده و دعوای هیئت رئیسه و رئیس مجلس را دارند پر رنگ می کنند بیفتد. از جنجال های سیاسی فاصله بگیرد و در مسیری که مردم به آنها اعتماد کرده و رای داده اند حرکت نماید. مهم و عمده مطلب آرامش جامعه و منافع ملی و اقتدار نظام است. دکتر عارف و دکتر لاریجانی هر کدام که رئیس مجلس باشند دولت را یاری خواهند کرد و اصلاح طلبان حتماً متوجه هستند که آقای لاریجانی مورد بغض دوستان تندروی اصولگرایش قرار گرفت و با افراطیون کاملاً مخالف بود و دکتر عارف با تشخیص موقعیت و بر اساس خواست اصلاح طلبان و حضرت خاتمی در ۹۲ به نفع دکتر روحانی کنار رفت. هر دو می توانند مجلسی که شاید انتظار بالای سیاسی نمی توان از آن داشت و باید متمرکز در مسائل اقتصادی شود بخوبی اداره کنند. نباید حساسیت بیش از حد در انتخاب رئیس مجلس از خود نشان داد و نزاعی را که کیهانیان و شکست خوردگان اصولگرا طالب آن هستند را دامن زد. با تعقل و خویشتنداری و در نظر گرفتن موقعیت و فرصتی که تا انتخابات ریاست جمهوری است اینمورد قابل مدیریت است. نباید بسوی تحلیلهایی رفت که اگر مثلاً عارف رئیس شد یعنی اینکه اصلاح طلبان پیروزند و اگر لاریجانی رئیس شد اصولگرایان. دامی است که برای فریب مردم و هم راه یافتگان مجلس دهم پهن کرده اند و گرنه همه و از جمله اصولگرایان می دانند که پیروزی از آن اصلاح طلبان و اعتدالگرایان بود.

نکته) شکست خوردگان نتایج انتخابات را که با رای مستقیم مردم رقم خورد به هیچ وجه نپذیرفته اند و به سمپاشی و آلوده کردن فضای سیاسی خواهند پرداخت و با ادعاهای واهی تلاش می کنند دولت را به دخالت در انتخابات و هدایت رای مردم متهم سازند اما هواداری ندارند و بیشتر سعی می کنند با تکیه بر قدرت به عملکرد ایذایی خود و ایجاد درگیرهای سیاسی و مشوه کردن پیروزیهای ملت و دولت ادامه دهند و در یکسال مانده به انتخابات ریاست جمهوری تا سال ۹۶ تشنج آفرینی و کارشکنی های خود را تشدید خواهند کرد.

مجلس آینده و سیاسیون و مردم و دولت باید هشیار باشند و اجازه غوغاسالاری و میدان داری به آنها ندهند و نهادهای قدرت بهتر است که فاصله خود را با این گروههای تندرو بیشتر کنند و به حال و مآل مردم و آینده نظام بیندیشند و در جهت آرای مردمی باشند.

این گروه که ناجوانمردانه هر تهمتی را می زنند اگر یاری و امید همراهی مردم را داشتند قطع و یقین به خیابانها ریخته و فتنه بر پا می کردند اما چون خود را تنها می بینند و مردم را از خود گریزان می یابند جرات و جسارتی ندارند ولی و بدون شک منتظر فرصتی هستند تا بناهایی که مردم به رای خود ساخته اند ویران کنند و دولت و ملت و اصلاح طلبان را در تنگنا قرار دهند. اینان از روی احساس و وهم و خیال و خواب و رویا و با فرمان دیگران عمل می کنند و اصلاح طلبان و همه سیاسیون و دولت و مردم باید با عقل و تدبیر اوضاع را مدیریت کنند. حتماً سالی پر از نیرنگ و فریب و بد اخلاقی و جنجال در پیش خواهد بود و تدبیر و صبر و استقامت و حوصله برای گذر از این مرحله لازم است.