گزارش به ملت

چکیده :دستگاه‌های مختلف اجرائی و نظارتی در دستورالعملی مکلف شوند در گزارشی جامع و جداولی روشن، وضعیت کشور در همه زمینه‌های اقتصادی در چهار مقطع سال ١٣٨۴ (سال آغازین دولت نهم)، ١٣٨٩ (سال آغاز تحمیل تحریم‌ها)، ١٣٩٢ (سال روی‌کارآمدن دولت یازدهم) و سه ماه آخر سال ١٣٩۴ (آغاز اجرای برجام) را به مردم ارائه دهند «تا سیه‌روی شود آنکه در او غش باشد»....

جاوید قربان‌اوغلی

با نزدیک‌شدن به سال پایانی دولت تدبیر و امید، تهاجم سازمان‌یافته مخالفان رئیس‌جمهور وارد مرحله جدیدی شده است و اتاق‌های فکر آنان هر روز سناریوی جدیدی را برای ناکام‌جلوه‌دادن دولت در عرصه‌های داخلی و خارجی طراحی می‌کنند. در همین رابطه، اظهارات رئیس بانک مرکزی پس از مذاکره با وزیر خزانه‌داری آمریکا، بار دیگر بهانه‌ای را برای مخالفان فراهم کرد تا این سخنان را به‌نظر خود «مصداقی برای طبل توخالی برجام» بینگارند و با درشت‌ترین تیترهای خبری و سخیف‌ترین عبارات، بزرگ‌ترین دستاورد کشور در عرصه دیپلماسی را زیر سؤال ببرند.

جنجال‌آفرینی رسانه‌ای پرتعداد مخالفان داخلی برجام و کوبیدن بر طبل شعار تحقق‌نیافتن وعده‌های دولت در رفع و لغو کامل تحریم‌ها، بیش از آنکه واقعی و از سر دلسوزی برای مردم و کشور باشد، ناشی از شکست‌های پی‌درپی تندروها و کلیدخوردن مبارزات زودهنگام انتخاباتی ریاست‌جمهوری خرداد سال آینده است. فارغ از اینها، اینکه وظیفه روحانی، دولتمردان و حامیان او در شرایط حساس کنونی چیست و چگونه باید از عملکرد و دستاوردهای ٣٠ ماه گذشته دفاع کرد تا از میزان تخریب سازمان‌یافته مخالفان و تأثیرات سوء آن در دل مردم کاسته شود، موضوعی است قابل‌تأمل که غفلت از آن، فضا را برای دلواپسان فراهم می‌کند.

در میان شادی مخالفان برجام از اظهارات دکتر سیف، آقای حمید بعیدی‌نژاد، از اعضای تیم مذاکره‌کننده کشورمان در مذاکرات، در نوشته‌ای به تبیین جغرافیای سخنان دکتر سیف و مشکلات تکنیکی استفاده از پول‌های آزاد‌شده کشور به دلیل همراهی‌نکردن آمریکا در تبدیل ذخایر آزادشده ایران به دلار پرداخت تا از این رهگذر به روشنگری بپردازد. هم‌زمان با این روشنگری در دفاع از کلیت برجام، گزارش اخیر وزارت امور خارجه به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، حاوی نکات بسیار مهمی در پیشرفت‌های اجرای برجام در سه ماه گذشته و دستاوردهای کشور از قبل توافق هسته‌ای است. با وجود این، شناخت دقیق مخاطبان و بیان هر نکته در جایگاه خود از امور مهمی است که غفلت از آن می‌تواند شرایط نامطلوبی را داخل کشور فراهم کند.

نمونه این مسئله، اظهارات برحق دکتر سیف در مذاکره با وزیر خزانه‌داری آمریکا و در جمع نخبگان شورای روابط خارجی این کشور و بیان مطالبات و انتظارات ایران از آمریکا و تلاش برای رفع موانع مالی و پولی برای استفاده از ذخایر ارزی آزادشده از بانک‌های هند، چین، ژاپن و… پس از برجام است که به صورتی کاملا وارونه به مردم ارائه شد و دستاوردهای شگرف برجام را در مقابل سیاه‌نمایی مخالفان داخلی قرار داد. پوشیده نیست که برجام متنی است به‌غایت پیچیده و تخصصی. آمریکا مدعی است دسترسی به سیستم پولی دلار، بخشی از مذاکرات نیست و در برجام نیز به آن اشاره نشده است. این مشکل در گرو مذاکرات تخصصی سیاسی و پولی با طرف آمریکایی، استفاده از لابی اروپا برای فشار به آن کشور و مواردی از این دست است. طرح این مباحث پیچیده در فضای رسانه‌ای، آن هم به شکلی که مطرح شد، نتیجه‌ای جز آنچه در چند روز گذشته شاهد بودیم، نخواهد داشت. مضافا اینکه به مصداق «جز راست نباید گفت، هر راست نشاید گفت»، بیان مطالبات برحق در مذاکره با طرف مقابل، لزوما به معنای طرح آن در فضای عمومی به‌شدت گرفتار سیاه‌نمایی مخالفان دولت‌نیست.

روش تاکتیکی درست ظریف و سیف در مذاکره برای تحت فشار قرار‌دادن طرف مقابل و وادارکردن آنها در تسریع عمل به تعهداتشان در برجام، لزوما نمی‌تواند مجوزی برای بیان همان مطالب در فضای عمومی و دادن فرصت به مخالفان باشد. به نظر می‌رسد دولت روحانی به دلیل گرفتاری در چنبره مشکلات اقتصادی که میراث ناکارآمدی و دست‌اندازی به بیت‌المال توسط سودجویان در دولت اصولگرای احمدی‌نژاد است – و اکنون کلیت کشور درگیر پرونده‌های فساد مالی برای احیای حقوق ملت است- در مقابل حملات سازمان‌یافته رسانه‌های پرتعداد اصولگرا به‌ویژه فضای گسترده مجازی، در لاک دفاعی فرو رفته، تاجایی‌که به جای بیان دستاوردها، برخی دولتمردان نیز کم‌کم به زبان منتقدان سخن می‌گویند.

حجم عظیم دستاوردهای برجام را نباید به گزارش اخیر وزارت خارجه به مجلس یا نوشته بعیدی‌نژاد در پاسخ به منتقدان اظهارات دکتر سیف محدود کرد. دولت باید با استفاده از ابزارهای ولو اندک رسانه‌های مستقل، به طور مستمر مردم را در جریان پیشرفت‌ها و دستاوردهای برجام قرار دهد. در شرایطی که مخالفان با استفاده از اشراف‌نداشتن افکار عمومی به متن پیچیده و به‌شدت حقوقی و فنی برجام، در معرض تهاجم سازمان‌یافته دلواپسان و تحمیل مطالب و مطالبات خارج از برجام قرار دارند، مردم حق دارند بدانند برای بازشدن فضای جهان به روی ایران و خروج از انزوای تحمیل‌شده به ما در دوران دولت و مجلس اصولگرایان، ‌در دولت روحانی چه راهی طی شده است. صف طولانی درخواست عالی‌ترین مقامات کشورهای جهان برای سفر به ایران، لغو تحریم صادرات نفت و دستیابی به فروش دو‌ میلیون بشکه با وجود ازدست‌دادن بازارهای قبل از تحریم، ازسر‌گیری ارتباطات بانکی با سیستم مالی جهان که کار دلالان تحریم و فساد ناشی از آن را یکسره خواهد کرد، افزایش چشمگیر صادرات محصولات پتروشیمی، احیای ناوگان هوایی، ایجاد فضای سهل‌تر کسب و کار با جهان، آمادگی بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان برای بازگشت به ایران و از همه مهم‌تر احیای کرامت ملت بزرگ ایران با از‌بین‌رفتن پروژه «ایران‌هراسی» از جمله دستاوردهای افتخارآفرین برجام است. (سایر حوزه‌های سیاست داخلی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و… و دستاوردهای آن، البته از حوصله این مجال خارج است.)

همان‌طورکه در گزارش وزارت خارجه به مجلس آمده است، این واقعیتی انکارناپذیر است که «به موجب برجام و در چارچوب اختیاراتی که به تیم مذاکره‌کننده اعطا شده بود، فقط تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با مسائل هسته‌ای رفع شده و تحریم‌های مرتبط با بهانه‌های دیگر ازجمله برنامه موشکی، تروریسم، حقوق‌ بشر و به‌طورکلی تحریم‌های اولیه آمریکا باقی مانده‌اند. تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی نیز در فاصله پنج و هشت سال لغو می‌شوند. این حقیقت که تحریم‌های غیرهسته‌ای باقی می‌مانند، از ابتدای مذاکره روشن بوده و هیچ‌گاه مکتوم نشده است». در این راستا پیشنهاد مشخص نگارنده به دولت محترم این است که دستگاه‌های مختلف اجرائی و نظارتی در دستورالعملی مکلف شوند در گزارشی جامع و جداولی روشن، وضعیت کشور در همه زمینه‌های اقتصادی در چهار مقطع سال ١٣٨۴ (سال آغازین دولت نهم)، ١٣٨٩ (سال آغاز تحمیل تحریم‌ها)، ١٣٩٢ (سال روی‌کارآمدن دولت یازدهم) و سه ماه آخر سال ١٣٩۴ (آغاز اجرای برجام) را به مردم ارائه دهند «تا سیه‌روی شود آنکه در او غش باشد».

منبع: شرق