طالبان و خبرنگاران طلوع

چکیده :حمله طالبان به کارمندان شبکه تلویزیونی طلوع افغانستان، درست یک سال پس از حمله تروریستی به مجله شارلی‌ابدو اتفاق افتاد؛ اما جامعه جهانی واکنشی متفاوت نسبت به این دو اتفاق از خود نشان داده است؛ البته این دو اتفاق از نظر ماهوی نیز با هم متفاوت هستند....

عبدالله ناصری

حمله طالبان به کارمندان شبکه تلویزیونی طلوع افغانستان، درست یک سال پس از حمله تروریستی به مجله شارلی‌ابدو اتفاق افتاد؛ اما جامعه جهانی واکنشی متفاوت نسبت به این دو اتفاق از خود نشان داده است؛ البته این دو اتفاق از نظر ماهوی نیز با هم متفاوت هستند.

حمله‌کنندگان به شارلی‌ابدو از وابستگان به القاعده و داعش بودند. القاعده و داعش و به‌ویژه داعش نگاهی متفاوت از طالبان به رسانه دارند. اگرچه طالبان نیز یک جریان افراطی فکری با خاستگاه سلفی‌گری تندرو است؛ اما نگاهی سنتی به رسانه دارد. طالبان بر این باور است برای اجرائی‌کردن مبانی فکری سلفی‌گری باید با دنیای غرب و غیر مسلمان و هر چیزی که ارزش‌های دنیای غرب را ترویج می‌کند، وارد جنگ شد؛ از‌همین‌رو حمله به رسانه‌ای که یکی از اتهامات آن مطرح‌کردن ارزش‌های زندگی جوامع غربی و غیر مسلمانان در افغانستان است، در این چارچوب فکری با مبانی‌ای که از آنها یاد کردیم، قابل درک است.

طالبان خود نیز از زمان اشغال افغانستان توسط روسیه تاکنون، تلاشی در زمینه مدرن‌کردن رسانه‌هایش نکرده است؛ زیرا اساسا رسانه را با آرمان‌ها و اصول فکری‌اش همسو نمی‌بیند. در مقابل اما القاعده و داعش از نظر رسانه‌ای علاوه‌بر اینکه به مدرن‌ترین ابزارهای رسانه‌ای دسترسی دارند، همان‌طور که در کتاب «خلافت مجازی: پیاده‌سازی حکومت اسلامی در اینترنت» شرح داده شده است، و گروه اخیر، مشکلی با رسانه به‌عنوان ابزار ندارند و بهترین استفاده رسانه‌ای را نیز در سال‌های اخیر برای پیشبرد اهدافشان داشته‌اند؛ اما مسأله طالبان خود رسانه است.

اما چرا حمله طالبان به کارمندان شبکه طلوع نه در سطح ملی و نه در سطح بین‌المللی بازتاب پیدا نکرده است؟ در سطح ملی همچنان می‌توان از حضور طالبان به‌عنوان قدرتی نظامی و سیاسی، نام برد. این گروه همچنان در بخش‌هایی از افغانستان حاکمیت معناداری دارند و به‌همین‌دلیل نمی‌توانیم شاهد عکس‌العمل‌های گسترده اجتماعی علیه این اتفاق باشیم.

کمپین‌های مردمی در افغانستان به‌همین‌دلیل بسیار محدود است و معمولا فعالان حقوق‌بشر افغان فقط زمانی می‌توانند صدایشان را به گوش جهانیان برسانند که از این کشور خارج شوند؛ در‌نتیجه تنها باید از مراجع حاکمیتی این کشور انتظار داشت تا این اقدام تروریستی را محکوم کنند که در چند روز اخیر رئیس‌جمهور و رئیس اجرائی دولت در این زمینه صحبت‌هایی داشته‌اند؛ اما انتظار همه از فعالان حقوق‌بشر و جامعه جهانی این است که در برابر این اتفاق واکنش نشان دهند. با توجه به اینکه چند روزی بیشتر از این واقعه نگذشته است، امیدواریم شاهد محکومیت این حمله تروریستی از سوی مجامع بین‌المللی هم باشیم؛ زیرا حملات این‌چنینی را باید حمله به آزادی‌ بیان و اندیشه تلقی کرد، نه فقط حمله به کارمندان یک رسانه.

منبع: روزنامه شرق