دیپلماسی ارزانتر از جنگ است

چکیده :رئیس دولت نهم در چهار سال اول گویی با خود در سخنان ماجراجویانه رقابت را پیشه کرده بود و هر روز سخنی تندتر، گزنده تر از دیروز نثار جهانیان می کرد، که در کسوت نمایندگی مجلس در نطق های قبل از دستور بارها از سر دلسوزی و آگاهی نسبت به هزینه های گزاف، تبعات این سخنان به وی و مقامات عالی کشور یادآور شدم، شوربختانه در آن روزها گوشی شنوایی برای سخنان منطقی و روشهای خرمندانه در عرصه دیپلماسی نبود....

اسماعیل گرامی مقدم:

رئیس دولت نهم در چهار سال اول گویی با خود در سخنان ماجراجویانه رقابت را پیشه کرده بود و هر روز سخنی تندتر، گزنده تر از دیروز نثار جهانیان می کرد، که در کسوت نمایندگی مجلس در نطق های قبل از دستور بارها از سر دلسوزی و آگاهی نسبت به هزینه های گزاف، تبعات این سخنان به وی و مقامات عالی کشور یادآور شدم، شوربختانه در آن روزها گوشی شنوایی برای سخنان منطقی و روشهای خرمندانه در عرصه دیپلماسی نبود.

در مقاله ای که در بهار ۸۶ با عنوان پیامدهای مذاکره مستقیم با امریکا در روزنامه شرق نگاشتم و پس از آن مورد لطف و محبت مدیر مسئول روزنامه کیهان قرار گرفتم ، به یکی از آن پیامدها که عبارت بود از : ایجاد شکاف میان اسرائیل و امریکا ، امریکا و متحدان عرب و به ویژه عربستان و همسویی اسرائیل و عربستان در دشمنی با ایران پرداختم. با وجود این اذعان می دارم گمان نمی کردم، که ظرف مدت کوتاهی پس از مذاکره با امریکا اختلاف امریکا و اسرائیل به این مرحله برسد، رئیس جمهور امریکا نخست وزیر اسرائیل را که برای ایراد نطق در کنگره امریکا حاضر شده ملاقات نکند، تفاهم نامه ای را که یک پای آن امریکاست و اوباما با صراحت می گوید تفاهم نامه خوبی است و نخست وزیر اسرائیل رودروی رئیس جمهور امریکا بایستد و بگوید این تفاهم بدی است! از سوی دیگر اوباما رسما می گوید من و آقای نتانیاهو اختلاف داریم، سردی روابط امریکا و کشورهای عربی به سطحی از نگرانی ها دامن زده که رئیس جمهور امریکا از آنها دعوت می کند به امریکا سفر کنند و به نوعی جلسه توجیهی برای آنان برگزار کنند، که این نمونه از اختلافات در ۶۰ سال گذشته کم نظیر شاید هم بی نظیر باشد!

از نگاه نگارنده انتظار ایجاد شکاف صرفا به اتکاء روند رویدادها و اطلاعات ۱۰ سال گذشته بوده است و منحصرا بر ضریب نفوذ دیپلماسی در مذاکره با امریکا پیامدهای آن نوشته شده بود و شاید بتوان این همه دستاوردهای غیر منتظره مذاکره مستقیم با امریکا را در چند دسته زیر تقسیم بندی کرد:

۱-اسرائیل دیگر عمق استراتژیک خاورمیانه ای امریکا تلقی نمی گردد، به بیانی روشن تر اسرائیل اهمیت ژئوپلتیکی منطقه ی خود را برای امریکا از دست داده است .
۲- با ظهور قدرتهای نوظهور اقتصادی نظیر هند ، برزیل ، ترکیه و بازار بزرگ مصرف منطقه خاورمیانه عملا نقش اسرائیل برای امریکا درجذب این بازار صرفا دردسر زا ، زائد و تنش آور است .
۳- کشور عربستان و متحدان عربی آن عملا اهمیت اقتصادی خود را برای امریکا از دست داده اند، چون با افزایش تولید نفت شیل و دیگر منابع جدید نفتی این کشورها دیگر گلوگاه اقتصادی امریکا و جهان محسوب نمی شوند.
۴- اختلافات پیش آمده با روسیه بر سر اوکراین، امریکا با تنظیم فاصله خود با اسرائیل و کشورهای عربی و از طرف دیگر نزدیکی با ایران در صدد برقراری توازن قواء در این منطقه است.
۵- ظهور داعش بعنوان بزرگترین دشمن غرب و امریکا ، از سوی دیگر رونمایی از قدرت واقعی سیاسی نظامی ایران در توقف پیشروی های داعش، قدرت کنترل و نفوذ منطقه وسیعی از یمن تا لبنان ، دولت مردان امریکا را واداشت تا برای نزدیکی به ایران مذاکرات را به سرانجام رسانده و از شتاب گرفتن شکاف میان اسرائیل و امریکا، عربستان و امریکا ابایی نداشته باشد.

بی تردید تفاهم نامه اخیرمیان کشورهای ۵+۱ با ایران، ثمره دیپلماسی که پیش آهنگ آن دولت اعتدال و توسعه به پشتیبانی رهبری بود، که توانست بزرگترین دشمن ایران یعنی اسرائیل را به انزوا بکشاند، که حتی در مسئله هسته ای به بزرگترین پشتیبانان خود پشت کرده، به راستی اگر دیپلماسی و گفت وگو نبود، میلیارد ها دلار هم که ایران هزینه می کرد، این رخدادهای غیر قابل پیش بینی با این سهولت و سرعت اتفاق نمی افتاد، که یکبار دیگر نشان داد دیپلماسی ارزانتر از جنگ است.

تحولات اخیر منطقه از قبیل آمادگی مذاکرات غرب و امریکا با بشار اسد ، ثبات و پایداری در لبنان ، عقب نشینی های داعش، پیشروی حوثی های یمن تا عدن ، حفظ همه این اقتدار منطقه ای و جهانی جمهوری اسلامی به اتکای دیپلماسی پایدار میسر و نتیجه بخش خواهد گردید .

امریکا و غرب به خوبی براین نکته آگاهند امنیت ایران ، یعنی امنیت جهان ، اگر ایران امنیت داشته باشد یعنی جهان امنیت دارد و اگر ایران نا امن باشد جهان ناامن می شود.

مواضع اردوغان و حکام سعودی در حین مذاکرات و پیروزی های ارتش عراق در برابر داعش تا حدود زیادی پرده از دورویی آنها در مبارزه با داعش برداشت و اکنون جمهوری اسلامی در سایه دیپلماسی فعال دست بالا را در منطقه دارد ادامه این روند در صورتی که منجربه آب شدن یخ روابط ایران و امریکا گردد می تواند به نتایج غیر منتظره ای که انتظارش را نداشته باشیم رهسپار شود.

منبع: سحام نیوز