نیلی: کانون اصلی تحریم نرخ ارز است

چکیده :سومین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید فرصتی شد تا هرکس، هر چه خواست در مورد بانک‌ها بگوید. از نرخ ارز گرفته تا نرخ سود بانکی. این همایش حتی فرصتی شد برای رییس کل بانک مرکزی تا یکی از گفته‌هایش را تکذیب کند....

شرق نوشت: سومین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید فرصتی شد تا هرکس، هر چه خواست در مورد بانک‌ها بگوید. از نرخ ارز گرفته تا نرخ سود بانکی. این همایش حتی فرصتی شد برای رییس کل بانک مرکزی تا یکی از گفته‌هایش را تکذیب کند. ولی‌الله‌ سیف همان‌گونه که در حاشیه سومین همایش بانکداری الکترونیک (روز دوشنبه) وعده گشایش ارزی را به خبرنگاران داد، در این همایش تاکید کرد: «من نگفتم گشایش ارزی داریم بلکه گفتم اجرای توافقات؛ گشایشی را در کشور خواهد داشت.» این تکذیب به واکنش یکی از خبرنگاران منجر شد: «شما روز گذشته اعلام کردید قرار است از ۲۰ ژانویه گشایش ارزی داشته باشیم اما طبق اذعان مسوولان وزارت خارجه معلوم نیست توافقنامه «ژنو» از آن تاریخ اجرا شود.» سیف هم این گفته را بی‌پاسخ نگذاشت: «بنده نگفتم گشایش ارزی گفتم قرار است از ۲۰ ژانویه توافقات انجام‌شده عملیاتی شود لذا طبیعتا تاثیراتی را در بازار خواهیم داشت.» این صحبت‌ها چندان طولی نکشید و به سوالات دیگر انجامید. سود اوراق مشارکت سوالی بود که سیف در پاسخ به آن گفت: «نرخ سود اوراق مشارکت هنوز مشخص نشده اما این نرخ مناسب با شرایط روز توسط بانک مرکزی قبل از پایان سال با انتشار اوراق تعیین می‌شود.»

چگونه تسهیلات تولید به سمت املاک هدایت شد

سیف در ادامه با اشاره به اختصاص نادرست منابع بانکی به واحدهای تولیدی، تصریح کرد: در پرداخت تسهیلات به تولید مشکلی داریم که از این هم بدتر است، نظام بانکی الان مشکل دارد و آن این است که نظام بانکی نمی‌تواند تولید‌کننده را از تولیدنما تفکیک کند.

این عضو کابینه دولت یازدهم ادامه داد: در این شرایط کسانی که نگاه اقتصادی دارند تسهیلات را دریافت می‌کنند و در ملک و سایر موارد سرمایه‌گذاری می‌کنند چراکه فکر می‌کنند به‌نفعشان است؛ در عین حال بهانه‌های تولید‌کننده مبنی بر اینکه می‌گوید می‌خواهم پول را ببرم به تولید بانک را مجاب می‌کند که تسهیلات را پرداخت کند.

وی به ارایه آماری در زمینه دریافت و پرداخت تسهیلات در شبکه بانکی پرداخت و گفت: شبکه بانکی در سال ۹۱ حدود ۱۹۶هزارمیلیاردتومان تسهیلات پرداخت کرده است و حجم تسهیلات هفت‌ماهه امسال ۱۲۳هزارمیلیاردتومان است که از این میزان ۳۹درصد به تولید و صنعت دادیم البته از این رقم ۳/۲۹درصد به صنعت و ۶/۹درصد به کشاورزی بود.

سیف با تاکید بر اینکه از ۱۱۰هزارمیلیاردتومان پایه پولی کشور ۴۳هزارمیلیاردتومان مربوط به مسکن مهر است که تاثیر تورمی بالایی داشته است، گفت: عدم‌تعادل در عرضه و تقاضای منابع بانکی باعث شده که سیاستگذار ناچار به تقسیم تسهیلات بخشی و تکلیفی بخش‌های مختلف برای مدیریت باشد. به‌گفته رییس کل بانک مرکزی، نگاهی به آمارهای مربوط به تولید ناخالص داخلی حاکی از افت تولید در سال گذشته و ادامه روند آن در سال جاری است. به‌عنوان نمونه رشد اقتصادی به منفی ۸/۵درصد رسیده که در مقایسه با سال ۹۰ حدود ۸/۸درصد کاهش داشته است. صنایع تولیدی کم‌وبیش از این ناحیه دچار مشکل شده‌اند.

سیف ادامه داد: در عین حال می‌توان به اجرای ناقص طرح هدفمندی یارانه‌ها، بروز شوک ارزی و محدودیت نقل و انتقال ارزی اشاره کرد که به کاهش سطح تولید در اقتصاد منجر شد. وی همچنین از نرخ رشد سه‌درصدی سال ۹۰ خبر داد در حالی‌که برخی نهادها این نرخ را نیم و حتی صفردرصد اعلام می‌کردند.

نیلی: فعلا زمان یکسان‌سازی نرخ ارز نیست

مشاور اقتصادی رییس‌جمهور از جمله افرادی بود که در این همایش سخن گفت. او با اعلام اینکه تک‌نرخی‌کردن ارز هم‌اکنون امکان‌پذیر نیست، گفت: به نظر می‌رسد بتوانیم تورم را تا ۱۵ الی ۲۰درصد به‌راحتی کاهش دهیم اما بعد از آن، کاهش نرخ تورم به‌راحتی امکان‌پذیر نیست.

مسعود نیلی با بیان اینکه قبلا بازار یک چیزی می‌گفت اما بانک مرکزی چیز دیگری را مورد اشاره قرار می‌داد، تصریح کرد: بانک مرکزی رسما امسال اعلام کرد که از کاهش نرخ ارز استقبال نمی‌کند.

وی در ادامه اشاره‌ای به وضعیت نرخ ارز در سال‌های دهه ۸۰ داشت و گفت: مراجعه به سال‌های دهه ۸۰ نشان می‌دهد که نرخ ارز واقعی به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته است چراکه در آن زمان وضعیت درآمدهای نفتی بهبود داشت و همین امر باعث افزایش سطح عمومی درآمدها در کشور شده بود.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بعد از افزایش نرخ ارز طی دو سال گذشته گپی که طی سال‌های دهه ۸۰ ایجاد شده بود رفع شد، تصریح کرد: از زمستان سال ۹۰ بر اساس آمارهای بانک مرکزی رشد اقتصادی منفی شد بنابراین افزایش تقاضای غیررسمی و کاهش تقاضای تجاری را داشتیم. وی افزود: الان شرایط به گونه‌ای است که دو بازار متفاوت با ارز متفاوت داریم. ارز اتاق مبادله‌ای نمی‌تواند دارای نرخ مشترکی با نرخ ارز صرافی باشد چراکه ارز مبادله‌ای محدودیت‌های زیادی دارد اما ارز صرافی‌ها این محدودیت‌ها را ندارد.

کانون اصلی تحریم نرخ ارز است

مشاور اقتصادی رییس‌جمهور با بیان اینکه تحریم مهم‌ترین متغیری را که تحت‌تاثیر قرار می‌دهد نرخ ارز است، گفت: کانون اصلی تحریم‌ها نرخ ارز است. البته در نرخ ارز هم رکود، تورم و شرایط بین‌المللی تاثیر می‌گذارد.

نیلی با اشاره به اینکه تورم تقریبا ارتباط زیادی با تحریم‌ها ندارد، گفت: اما رکود بی‌تاثیر با تحریم نیست چراکه منفی‌شدن «GDP» به‌خاطر تحریم‌هاست. بی‌انضباطی‌های مالی و پولی تاثیر بسیاری در عمیق‌شدن رکود دارند.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اگر نرخ دلار را ۲۶۵۰تومان در نظر گرفتیم به این خاطر بود که می‌خواستیم نرخی نزدیک بازار آزاد داشته باشیم.

وی در آخر توصیه کرد: بازار ارز غیررسمی به بازار آزاد تبدیل شود.

غنی‌نژاد: نرخ ارز معلول عملکرد اقتصادی است نه علت آن

موسی غنی‌نژاد، دبیر علمی سومین همایش سیاست‌های پولی در ادامه گفت: اظهارات سیف را پیراهن عثمان کردند که بانک مرکزی نمی‌خواهد نرخ دلار را کاهش دهد.

این استاد دانشگاه با طرح این پرسش که چرا نرخ ارز در تابستان امسال شدت گرفت؟ اظهار کرد: بازگشت جریان معکوس به دنبال انتخابات و گرایش به ثبات و کاهش برابری نرخ ارز داشتیم.

وی افزود: کاهش نرخ ارز را برخی از کارشناسان به مصلحت ندیدند و برخی معتقد بودند که به معنای تقویت پول ملی است و باید آن را تقویت کرد. در این زمینه سیاست‌های ارزی که باید اتخاذ شود روشن نبود، به‌طور مشخص معلوم نبود که بانک مرکزی چه‌کار باید بکند تا التهابات بازار ارز کاهش یابد. وی ادامه داد: بازار غیررسمی حاکی از کمیابی منابع ارزی است و باید به رسمیت شناخته شود اما مقامات بانک مرکزی وقت برخورد پلیسی با صرافی‌ها انجام دادند درحالی که باید این بازار را تقویت می‌کردند. عده‌ای از آنها هنوز هم در زندان به‌سر می‌برند.

غنی‌نژاد در بخشی از سخنان خود به ماجرای «جمشید بسم‌الله» که به‌گفته مقامات دولتی سابق، نرخ ارز را در بازار تعیین می‌کرد، اشاره کرد و گفت: می‌گفتند شخصی به اسم جمشید بسم‌الله نرخ ارز را در بازار تعیین می‌کند، همه اقتصاددان‌ها به این حرف‌ها می‌خندیدند.

غنی‌نژاد متذکر شد: نرخ ارز معلول عملکرد اقتصادی است نه علت آن؛ نرخ ارز در بلندمدت بالا خواهد رفت و ما جلوی آن را نمی‌توانیم بگیریم. وی اظهار کرد: تک‌نرخی‌کردن ارز به‌معنای قدرت برابری خرید در بلندمدت است، بهتر است سیاست‌گذار پولی و ارزی در این جهت حرکت کند تا به‌جای اینکه دچار تلاطم‌های ارزی به‌علت تثبیت نرخ ارز باشیم به تدریج این کار را انجام دهیم. غنی‌نژاد خاطرنشان کرد: البته یک‌باره نمی‌شود یکسان‌سازی نرخ ارز کرد چرا که ما نمی‌دانیم شش‌ماه دیگر چه می‌شود آیا گشایش ارزی صورت می‌گیرد یا خیر؟ اما باید زمینه‌سازی یکسان‌‌کردن نرخ ارز را انجام دهیم. این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: در دولت قبل می‌گفتند تحریم‌ها کاغذپاره است و ما دچار همین کاغذپاره‌ها شدیم. وی اظهارات ولی‌الله سیف، رییس‌کل بانک‌مرکزی مبنی بر اینکه نباید از کاهش نرخ ارزهای خارجی جلوگیری کرد، گفت: این اظهارنظر سیف را پیراهن عثمان کردند که بانک مرکزی نمی‌خواهد نرخ دلار کاهش پیدا کند. در حالی‌که همه اقتصاددان‌ها بر این باور اجماع دارند که پایین نگهداشتن تصنعی نرخ ارز در گذشته تاثیر منفی در اقتصاد داشته است.

کمیجانی: ۷۷درصد بدهی‌ها به بانک مرکزی مربوط به بانک مسکن است

اکبر کمیجانی که معاون اقتصادی بانک مرکزی است سخنانش را با اعلام بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی آغاز کرد. او گفت: کل بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی ۵۸۴هزارمیلیاردریال و بدهی بانک مسکن ۲/۷۷درصد است. وی با بیان اینکه رشد نقدینگی آبان امسال نسبت به آبان سال قبل حدود ۲۳ الی ۲۴درصد است، تصریح کرد: اجماع نسبی بالا و قوی‌ای وجود دارد که نقدینگی در ایجاد تورم سهم به نسبت بالایی دارد و در اقتصاد ایران در بلند و میان‌مدت این عامل را مشاهده می‌کنیم.

کمیجانی ادامه داد: هر افزایشی که در تورم صورت می‌گیرد طول دوره زمانی GDP و به‌طور فزاینده افزایش پیدا می‌کند، در تورم‌های بالای ۲۰درصد رشد اقتصادی حدود ۹۰سال نیاز به دوبرابرشدن دارد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: تعیین دستوری نرخ سود بانکی، دسته‌بندی تسهیلات، تکالیف مستقیم و غیرمستقیم در پرداخت تسهیلات از دلایل ایرادات سیستم بانکی در سال‌های قبل است.

وی با بیان اینکه نسبت مطالبات غیرجاری از سال ۹۰ تاکنون به ۴/۱۵درصد رسیده است، تصریح کرد: در استانداردهای بین‌المللی این وضعیت کاملا غیرعادی تلقی می‌شود.

نرخ سود بانکی عملا ۶/۳۳درصد است

معاون اقتصادی بانک مرکزی به بیان تحلیل خود درباره نرخ سود بانکی پرداخت و گفت: میانگین نرخ سود عملا ۶/۳۳درصد است و اگر سه‌درصد بابت حق‌الوکاله در نظر بگیریم باید حداقل ۳۷درصد کف نرخ‌های سود بانکی باشد.

کمیجانی در همین ارتباط اضافه کرد: پیشنهادات مقدماتی به شورای پول و اعتبار بردیم و به‌عنوان نمایندگان بانک مرکزی با استدلال‌های قوی خواستیم که نرخ سود عقود مشارکتی را برای کف ۲درصد تعیین کنیم اما در نهایت جمع‌بندی بر این شد که فعلا شوکی وارد نکنیم.

معاون رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه مجموعه سیاست‌های اصلاح نرخ سود بانکی را پیش‌رو داریم، گفت: اما افق بانک مرکزی رفتن به‌سمت کنترل و کاهش نرخ تورم است. تا زمانی که تورم به زیر ۱۰درصد نرسد رفتن به سمت هدف‌گذاری تورم کاری خطرناک است. وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی ما این است که نرخ تورم انتظاری تا پایان سال‌جاری به ۸/۳۵درصد و نرخ رشد اقتصادی به منفی شش‌دهم‌درصد برسد.