گروه فشار هستهای
چکیده :اما گروههای فشار آمریکا، سه کشور اروپایی مذاکرهکننده (آلمان، انگلیس و فرانسه) را تحت فشار قرار دادند تا به تعهدات خود عمل نکنند. و همین باعث شد ایران نیز از تعهدات کوتاهمدت خود عبور کند و این مقارن شد با روی کار آمدن آقای احمدینژاد که استراتژی تهاجمی را در پیش گرفت و با خطمشی دولت خاتمی و گروه مذاکرهکنندهای که آقای روحانی مسوولیت آن را بهعهده داشت مخالف بود و در جهت توقف مذاکرات و استراتژی «نگاه به شرق» و وارد کردن کشورهایی مانند هند، چین، پاکستان و روسیه در موضوع هستهای را در پیش گرفت که البته هند خود را از این موضوع جدا کرد. ...
داوود هرمیداس باوند
حادثه ۱۱ سپتامبر سبب شد آمریکا استراتژی جدیدی بهعنوان مبارزه با تروریسم بینالمللی که تحت عنوان القاعده در قالب شبکه جدید تروریستی با عقاید افراطی شکل گرفته بود، در پیش بگیرد که این رویداد در زمان ریاستجمهوری آقای خاتمی اتفاق افتاد. شورای امنیت نیز در محکوم کردن این اقدامهای تروریستی قطعنامهای گذراند که البته تاییدیهای شد که بر اساس آن آمریکا مجاز است در مقام دفاع از خود به سرکوب این شبکه تروریستی که تمرکزشان در افغانستان بود، روی آورد و اتفاقا بر اساس همان قطعنامه روسها نیز که آزادی عمل بیشتری در چچن پیدا میکردند، از آن حمایت کردند. چینیها نیز بهخاطر مسالهای که در تبت با آن مواجه بودند، قطعنامه را تایید کردند. دولت آقای خاتمی نیز با حادثهدیدگان ۱۱ سپتامبر اظهار همدردی کرد. پس از حادثه ۱۱ سپتامبر، آمریکا از طالبان خواست تا عوامل القاعده را تسلیم کند.
پیش از این کشتار دیپلماتهای ایرانی در مزارشریف به دست طالبان همسویی مقطعی میان ایران و آمریکا به وجود آورده بود. پس از آن در همکاری با اتحاد شمال که آمریکا راه همکاری با آن را در پیش گرفته بود، ایران نیز با آمریکا در جهت سرکوبی طالبان راه همکاری در پیش گرفت و نوعی همکاری عملی بین ایران، آمریکا و اتحاد شمال یعنی احمدشاهمسعود و پس از آن خلیلی و ربانی شکل گرفت. اما در همین حین که همسویی منافع پدیدار شده بود، دولت بوش نظریه محور شرارت را مطرح کرد و ایران را در کنار عراق و کرهشمالی در فهرست کشورهای محور شرارت قرار داد. در چنین شرایطی که همسویی بین ایران و آمریکا به وجود آمده بود، چنین اقدامی از سوی دولت آمریکا تعجبآور و خارج از هوشمندی سیاسی بود. بهدنبال همین نگرش، گروههای افراطی آمریکا که موافق فضای جدید مساعدی برای گفتوگوی سازنده نبودند تلاش کردند این مساله را مخدوش کنند. جورج بوش هم کسی نبود که بتواند بر اساس ارزیابیهای شخصی تصمیمگیری کند و به همین دلیل تحتتاثیر نئوکانها یا همان نومحافظهکاران قرار گرفت. سیاست کاخ سفید در آن سالها بهگونهای بود که به نظر میرسید بوش تنها به نظریاتی که دیکته شده بود عمل میکرد. همین نقطهضعف به مذاکرات هستهای- در شرایطی که ایران بهصورت «دو فاکتو» وارد مذاکرات شده بود- ضربه زد. این مذاکرات به قرارداد پاریس منتهی شد و ایران بدون آنکه از نظر حقوقی به پروتکل دوم انپیتی ملحق شود آن را پذیرفته بود. بر این اساس انتظار میرفت طرف مقابل نیز به تعهدات خود پایبند باشد.
اما گروههای فشار آمریکا، سه کشور اروپایی مذاکرهکننده (آلمان، انگلیس و فرانسه) را تحت فشار قرار دادند تا به تعهدات خود عمل نکنند. و همین باعث شد ایران نیز از تعهدات کوتاهمدت خود عبور کند و این مقارن شد با روی کار آمدن آقای احمدینژاد که استراتژی تهاجمی را در پیش گرفت و با خطمشی دولت خاتمی و گروه مذاکرهکنندهای که آقای روحانی مسوولیت آن را بهعهده داشت مخالف بود و در جهت توقف مذاکرات و استراتژی «نگاه به شرق» و وارد کردن کشورهایی مانند هند، چین، پاکستان و روسیه در موضوع هستهای را در پیش گرفت که البته هند خود را از این موضوع جدا کرد.
بعد از مواضع سنگینی که در قطعنامه شورای حکام اتخاذ شد، پرونده هستهای ایران به شورای امنیت ارجاع دادهشد و چهار قطعنامه علیه ایران صادر شد. نظر آقای جک استراو این است که اروپا آمادگی داشت موضوع هستهای را فیصله دهد اما جناحهای تندرو چون مایل به این کار نبودند، با تحت فشار قرار دادن کشورهای اروپایی مذاکرهکننده آنها را وادار به عدول از خطمشی اولیه کردند و مساله هستهای ایران به نتیجه مطلوب نرسید. امروز هم خواست ۱۹میلیوننفری که به آقای روحانی رای دادهاند این است که موضوع هستهای ایران بهصورت مسالمتآمیز و در چارچوب منافع ملی حل شود و پیامدها و آثار تحریمهای اقتصادی از سوی اتحادیه اروپا و بهصورت مضاعف از سوی آمریکا بهوجود آورده، بر اساس توجه به منافع متقابل از بین برود.
با توجه به فضای جدید بهوجودآمده و تجربه هشتساله آقای روحانی در این زمینه، محافل اروپایی نیز دید مثبتی دارند و انتظار این است که مذاکرات سازندهای با آژانس و گروه ۱+۵ شکل بگیرد و مهمتر از آن محور اصلی مذاکرات که میتواند گرهگشا باشد، شکلگیری مذاکرات دوجانبه بر اساس منافع متقابل میان ایران و آمریکاست.
منبع: شرق
Deprecated: File پوسته بدون comments.php is deprecated since version 3.0.0 with no alternative available. لطفاً یک قالب comments.php در پوستهی خود قرار دهید. in /var/www/html/kaleme.com/wp-includes/functions.php on line 6085