نگاهی به یک نظر سنجی

چکیده :انتخابات در پیش روی ریاست جمهوری ایران قطعا یکی از رخدادهای سرنوشت ساز در تعیین مسیر آینده کشور است. بازیگران این عرضه از یکسو حاکمیت و نهادهای مرتبط در امر انتخابات هستند، و از سوی دیگر نامزدها و مردم رای دهنده هستند که در یک تعامل دوطرفه و پیچیده سیاسی کنش و جهت گیری انتخاباتی را می سازند. اینکه هر کدام از اطراف قضیه چه نگاه و تفسیری از روند انتخابات دارند؟ و چه هدفی را پی می گیرند؟ محل بحث این مقال نیست، چرا که خود مقال مفصل دیگری را می طلبد، اما آنچه روشن است اینکه بازیگران اصلی این صحنه، یعنی شهروندان رای دهنده، که برخورد فعالی نسبت به این صحنه و فعل و انفعالات درون آن دارند، واکنش خود را متناسب با رخدادهای حادث تنظیم می کنند، و این واکنش را می توان در هر مقطع در قالب پرسش " شرکت " یا " عدم شرکت " و " عدم تصمیم گیری " در انتخابات اندازه گرفت و سنجید....

علی مزروعی:

انتخابات در پیش روی ریاست جمهوری ایران قطعا یکی از رخدادهای سرنوشت ساز در تعیین مسیر آینده کشور است. بازیگران این عرضه از یکسو حاکمیت و نهادهای مرتبط در امر انتخابات هستند، و از سوی دیگر نامزدها و مردم رای دهنده هستند که در یک تعامل دوطرفه و پیچیده سیاسی کنش و جهت گیری انتخاباتی را می سازند. اینکه هر کدام از اطراف قضیه چه نگاه و تفسیری از روند انتخابات دارند؟ و چه هدفی را پی می گیرند؟ محل بحث این مقال نیست، چرا که خود مقال مفصل دیگری را می طلبد، اما آنچه روشن است اینکه بازیگران اصلی این صحنه، یعنی شهروندان رای دهنده، که برخورد فعالی نسبت به این صحنه و فعل و انفعالات درون آن دارند، واکنش خود را متناسب با رخدادهای حادث تنظیم می کنند، و این واکنش را می توان در هر مقطع در قالب پرسش ” شرکت ” یا ” عدم شرکت ” و ” عدم تصمیم گیری ” در انتخابات اندازه گرفت و سنجید.

با توجه به آنچه آمد پایگاه اطلاع رسانی جرس با طراحی یک نظرسنجی با این سئوال : ” آیا در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می کنید؟ ” با سه گزینه ” شرکت می کنم “، ” شرکت نمی کنم “، و ” هنوز تصمیم نگرفته ام ” در پی این بود تا پاسخ کاربران خود را در تناسب با تحولات حادث درعرصه سیاسی کشور و انتخابات دریابد و از این طریق کنش سیاسی و جهت گیری انتخاباتی کاربران را محک زند. هرچند نتایج برآمده از این نظرسنجی را نمی توان به کل جامعه ایران تعمیم داد اما با توجه به تعداد پاسخگویان و همچنین نوع افرادی که به فضای مجازی و سایت جرس دسترسی دارند، این نتایج را می توان نمونه ای از رفتار شهروندان ایرانی در قبال روند انتخابات جاری و نوع واکنش آنان درتناسب با حوادث واقعه درهر مقطع دانست، و اینکه رفتار غالب شهروندان ایرانی در قبال انتخابات آگاهانه و فعالانه است.

اولین نظرسنجی جرس در تاریخ ۳۱ فروردین بمدت یک هفته انجام شد و تعداد ۴۵۲۶ کاربر به این نظرسنجی پاسخ دادند : (۷۸۳رای) ۱۷٫۳٪ گزینه ” شرکت می کنم “، (۲۲۹۱رای) ۵۰٫۶۲٪ گزینه ” شرکت نمی کنم “، و (۱۴۵۲رای) ۳۲٫۳۲٪ گزینه ” هنوز تصمیم نگرفته ام ” را انتخاب کرده بودند که درتناسب با اینکه هنوز فضای انتخاباتی شکل نگرفته بود منطقی می نماید.

دومین نظرسنجی جرس در تاریخ ۷ اردیبهشت بمدت یک هفته انجام شد و تعداد ۴۱۷۸ کاربر به این نظرسنجی پاسخ دادند : (۷۸۰رای) ۱۸٫۶۷٪ گزینه ” شرکت می کنم “، ( ۲۰۹۹رای) ۵۰٫۲۴٪ گزینه ” شرکت نمی کنم “، و (۱۲۹۹رای) ۳۱٫۰۹٪ گزینه ” هنوز تصمیم نگرفته ام ” را انتخاب کرده بودند. ملاحظه می شود که نتیجه این انتخابات تفاوت معناداری با نتیجه نظرسنجی قبلی ندارد و این کاملا منطقی بنظر می رسد چون هیچ اتفاق تازه ای در عرصه انتخابات نیافتاده بود تا منجر به تغییر رای و نظر پاسخگویان شود و کاهش تعداد پاسخگویان نیز در همین رابطه قابل درک و توجیه است.

سومین نظرسنجی جرس در تاریخ ۲۲ اردیبهشت بمدت یک هفته انجام شد و تعداد ۵۶۶۶ کاربر به این نظرسنجی پاسخ دادند : (۲۵۳۰رای) ۴۴٫۶۵٪ گزینه ” شرکت می کنم “، ( ۲۰۳۹رای) ۳۵٫۹۹٪ گزینه ” شرکت نمی کنم “، و (۱۰۹۷رای) ۱۹٫۳۶٪ گزینه ” هنوز تصمیم نگرفته ام ” را انتخاب کرده بودند. ملاحظه می شود هم تعداد پاسخگویان این نظرسنجی اندکی افزایش یافته و هم نتیجه این نظرسنجی تفاوت معناداری با نتیجه دونظرسنجی قبلی دارد و این کاملا منطقی بنظر می رسد چون اتفاق تازه ای در عرصه انتخابات افتاده بود و آن نامزدی آقایان هاشمی و مشائی بود که منجر به تغییر رای و نظر پاسخگویان شده است. تعداد پاسخگویانی که گزینه ” شرکت می کنم ” را انتخاب کرده اند از حدود ۱۸ درصد در دو نظر سنجی قبلی به حدود ۴۵ درصد افزایش یافته، درحالیکه از تعداد افرادی که گزینه ” شرکت نمی کنم ” را انتخاب کرده اند از حدود ۵۰ درصد در دونظرسنجی قبلی به ۳۶ درصد، و افرادی که گزینه ” هنوز تصمیم نگرفته ام ” از حدود ۳۲ درصد به حدود ۱۹ درصد کاهش یافته است. نتیجه این نظرسنجی بخوبی نشان می دهد نامزدی آقایان هاشمی و مشائی و وجه رقابتی شدن انتخابات باعث تغییر رای و نظر پاسخگویان از ” عدم شرکت ” و ” عدم تصمیم گیری ” بسوی ” شرکت در انتخابات ” جهت یافته، و آنرا تا مرز ۴۵ درصد افزایش داده است.

چهارمین نظرسنجی جرس در تاریخ ۱ خرداد شروع و تاکنون بمدت ۳۶ ساعت از آن گذشته است. در این مدت تعداد ۵۳۵۰ کاربر به این نظرسنجی پاسخ داده اند : (۴۹۵رای) ۹٫۲۵٪ گزینه ” شرکت می کنم “، (۴۳۴۲رای) ۸۱٫۱۶٪ گزینه ” شرکت نمی کنم “، و (۵۱۳رای) ۹٫۵۹٪ گزینه ” هنوز تصمیم نگرفته ام ” را انتخاب کرده بودند. ملاحظه می شود تعداد پاسخگویان به این نظرسنجی دراین مدت بیشتر از دونظرسنجی اول و نزدیک به نظر سنجی سوم است که حکایت از برخورد فعالتر کاربران با مقوله انتخابات پس از نامزدی هاشمی و مشائی و ردصلاحیت ایندو دارد. نتیجه این نظرسنجی هم تفاوت معناداری با نتیجه سه نظرسنجی قبلی دارد و این کاملا منطقی بنظر می رسد چون اتفاق تازه ای در عرصه انتخابات افتاده و آن رد صلاحیت آقایان هاشمی و مشائی بود که منجر به تغییر رای و نظر پاسخگویان شده است و تعداد پاسخگویانی که گزینه ” شرکت می کنم ” را انتخاب کرده اند از حدود ۱۸ درصد در دو نظر سنجی اول و حدود ۴۵ درصد در نظرسنجی سوم به حدود ۹ درصد دراین نظرسنجی کاهش یافته، درحالیکه تعداد افرادی که گزینه ” شرکت نمی کنم ” را انتخاب کرده اند از حدود ۵۰ درصد در دونظرسنجی اول و۳۶ درصد در نظرسنجی سوم به حدود ۸۱ درصد، و افرادی که گزینه هنوز ” تصمیم نگرفته ام ” از حدود ۳۲ و ۱۹ درصد به حدود ۱۱ درصد کاهش یافته است.

نتیجه این نظرسنجی بخوبی نشان می دهد ردصلاحیت آقایان هاشمی و مشائی و از رقابت انداختن انتخابات با چه شدتی باعث تغییر رای و نظر پاسخگویان از ” شرکت ” و ” عدم تصمیم گیری ” بسوی ” عدم شرکت ” در انتخابات جهت یافته، و آنرا تا مرز ۸۱ درصد افزایش داده است! این نتیجه بخوبی نشان می دهد که شورای نگهبان (و در واقع حاکمیت) با رد صلاحیت ایندو نامزدی که وجه رقابتی به انتخابات می دادند چه بلایی بر سر انتخابات آورده اند؟ و چگونه رای و نظر افراد را بسوی ” عدم شرکت ” درانتخابات سوق داده اند؟ بنظر می رسد با توجه به این عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران با داشتن نهاد و دوستی چون ” شورای نگهبان ” دیگر نیازی به دشمن ندارد، و عمل این شورا مصداق این ضرب المثل رایج است که : دشمن دانا بلندت می کند – بر زمینت می زند نادان دوست!

منبع : جرس