فاطمه راکعی: ما با اجرای قانون مشکل داریم نه با قانون احزاب
چکیده : ما بیشتر با اجرای قانون مشکل داریم تا با خود قوانین؛ یعنی ما صاحب قوانین خوبی هستیم، اما کسی آن‌ها را درست اجرا نمی‌کند. ما در مجلس ششم روی قانون احزاب کار کارشناسی انجام داده بودیم، اما وقعی ننهادند. این قانون جدید خوب است، اما مهم اجرای قانون است. ...
فاطمه راکعی می گوید: ما بیشتر با اجرای قانون مشکل داریم تا با خود قوانین؛ یعنی ما صاحب قوانین خوبی هستیم، اما کسی آن‌ها را درست اجرا نمی‌کند. ما در مجلس ششم روی قانون احزاب کار کارشناسی انجام داده بودیم، اما وقعی ننهادند. این قانون جدید خوب است، اما مهم اجرای قانون است.
وی که با روزنامه بهار گفت و گو می کرد، دولت‌ها نباید وجود احزاب را نفی کنند. احزاب متشکل از نخبگان سیاسی هستند و برآیند یک جامعه را نشان می‌دهد. مدت‌هاست جلوی فعالیت‌های احزاب گرفته شده است و به آنان اجازه فعالیت، برگزاری کنگره و غیره نمی‌دهند، اما نمی‌خواهم از گذشته‌ها گله کنم و این تغییر را به‌فال نیک می‌گیرم که باید تداوم داشته باشد.
اصلاح قانون احزاب را به‌فال نیک می‌گیریم. اگر قانون احزاب به‌خوبی‌و‌خوشی در مجلس شورای اسلامی تصویب شود، آنان می‌توانند صاحب نشریه شوند و مواضع خود را بیان کنند. در اصلاح قانون جدید احزاب تلاش شده حقوق و امتیازاتی برای احزاب در چارچوب قوانین و مقررات جمهوری اسلامی در نظر گرفته شود تا روند کار تسهیل شود و محدودیتی برای آنان ایجاد نشود. این قانون در کمیسیون شوراهای مجلس تدوین شده است و براساس آن حق فعالیت سیاسی آزاد، اظهارنظر درباره تمام مسائل داخلی کشور، دایر‌کردن دفاتر استانی و شهرستانی، انتشار روزنامه و نشریه و تاسیس پایگاه اطلاع‌رسانی، حق برخورداری از حضور متناسب و بدون تبعیض در رسانه ملی، بهره‌مندی از کمک و یارانه‌های مصوب و برگزاری راهپیمایی‌ها و تشکیل اجتماعات در نظر گرفته شده است.
متن کامل این گفت و گو به نقل از روزنامه بهار به شرح زیر است:
تاثیر قانون جدید بر ادامه فعالیت‌های احزاب چیست؟
این تغییر قانون اتفاق خوبی است و من آن را به‌فال نیک می‌گیرم. در فضای سیاسی موجود و با توجه به انسداد به‌وجود‌آمده، این تغییر قانون می‌تواند گام مثبتی برای آینده فعالیت‌های حزبی باشد. بسیار واضح و مشخص است که یکی از حقوق اولیه احزاب داشتن نشریه و رسانه است و تاکنون نیز اگر چنین نبوده به‌دلیل موانع موجود بوده است. یک حزب با داشتن نشریه مستقل می‌تواند مسائل داخلی، اظهارنظر احزاب و مواضعش را به‌راحتی منتشر کند و این می‌تواند در رشد فرهنگ حزبی در کشور ما موثر باشد. احزاب باید از جامعه مدنی محافظت کنند، برای حل مشکلات راهکار ارئه دهند، به فکر جامعه باشند و در انتخابات‌های سرنوشت‌ساز ایفای نقش کنند؛ بنابراین امیدوارم براساس اصول مندرج در قانون اساسی با احزاب برخورد و به آن‌ها نگاه شود و همچنین در قانون جدید حق نقد قوانین و اظهارنظر برای احزاب در نظر گرفته شود. احزاب پویا به مشارکت همه‌جانبه مردم در جامعه کمک می‌کنند و اشاعه‌دهنده دیدگاه‌های سیاسی هستند. در‌واقع نهادینه‌کردن مسائل سیاسی در جامعه از طریق احزاب انجام می‌گیرد.
برای تدوین این قانون آیا از نمایندگان احزاب برای حضور در جلسات کمیسیون دعوت شد؟
تدوین چنین قوانینی باید با حضور نمایندگان احزاب و خصوصا نماینده خانه احزاب باشد، اما متاسفانه برای تدوین چنین قانونی مشورتی نشد و جلسات بی‌حضور نمایندگان خانه احزاب و دبیران کل احزاب برگزار شد. من به‌عنوان دبیرکل جمعیت زنان نواندیش ایران از تدوین چنین قانونی بی‌خبر بودم و انتظار این بود که در این جمع دعوت شده باشیم. به‌هرحال نمایندگان احزاب موانع و تنگناها را می‌دانند و می‌توانند بیان کنند و برای حل آن‌ها راه‌حل ارائه دهند.
حضورنداشتن نمایندگان احزاب چقدر این قانون را آسیب‌پذیر می‌کند؟
مطمئنا حضور نمایندگان خانه احزاب می‌تواند در تدوین قانونی بی‌عیب‌تر موثر باشد. باید از احزاب فعال و تاثیر‌گذار برای چنین کاری دعوت می‌شد و دیدگاه صاحب‌نظران و کارشناسان را می‌خواستند. در این صورت قانون از ایراد کمتری برخورد بود و آسیب‌پذیریش نیز کاهش پیدا می‌کرد، اما به‌هرحال همین کار نیز تا اینجا گام مثبتی است.
چرا پیش از این و حتی در مجلس و دولت اصلاحات این اصلاح قانون انجام شده است؟
در دوره اصلاحات کارهای کارشناسی بسیاری در این‌باره انجام شد، اما مانند دیگر قوانینی که به موانع مختلف برخورد کرد این قانون نیز به مانع خورد و نیمه‌تمام ماند. قانون احزاب در مجلس ششم با همکاری خانه احزاب و نمایندگان حزب‌های فعال و تاثیر‌گذار کشور تهیه شده بود؛ اگر به‌تصویب می‌رسید رویداد خوبی بود و به‌نفع احزاب تمام می‌شد و افق‌های جدید‌تری را بازمی‌کرد. احزاب در باز‌شدن فضای سیاسی کشور محور هستند. اکنون نیز همان‌طور که گفتم باید این اقدام را به‌فال نیک گرفت؛ خصوصا همان‌طور که آقای حداد‌عادل نیز، براساس فرمایشات مقام معظم رهبری در مشهد، گفتند تمام سلایق سیاسی، خصوصا اصلاح‌طلبان، می‌توانند در انتخابات شرکت کنند. به‌نظر می‌آید این دو اقدام نخستین گام برای برداشتن انسداد و باز‌کردن فضاست.
آیا این تغییر قانون را می‌توان امتیاز ویژه‌ای برای احزاب دانست؟
ما بیشتر با اجرای قانون مشکل داریم تا با خود قوانین؛ یعنی ما صاحب قوانین خوبی هستیم، اما کسی آن‌ها را درست اجرا نمی‌کند. ما در مجلس ششم روی قانون احزاب کار کارشناسی انجام داده بودیم، اما وقعی ننهادند. این قانون جدید خوب است، اما مهم اجرای قانون است. دولت‌ها نباید وجود احزاب را نفی کنند. احزاب متشکل از نخبگان سیاسی هستند و برآیند یک جامعه را نشان می‌دهد. مدت‌هاست جلوی فعالیت‌های احزاب گرفته شده است و به آنان اجازه فعالیت، برگزاری کنگره و غیره نمی‌دهند، اما نمی‌خواهم از گذشته‌ها گله کنم و این تغییر را به‌فال نیک می‌گیرم که باید تداوم داشته باشد.
آیا این تغییر قانون در استانه انتخابات معنی خاصی ندارد؟
الاعمال بالنیات. مهم اقدام درست است؛ حال هرزمانی می‌خواهد باشد.
آیا از نظر بودجه احزاب امکان انتشار روزنامه را دارند؟
انتشار روزنامه به این آسانی نیست؛ روزنامه باید خواننده داشته باشد و فکر نمی‌کنم احزاب توان چنین کاری را داشته باشند و چنین اتفاقی به این زودی رخ دهد؛ هرچند کسانی هستند که فکر می‌کنند انتشار روزنامه فریضه هست و این کار را می‌کنند و در ادامه راه می‌مانند. روزنامه بودجه‌های هنگفت و پرسنل تمام‌وقت می‌طلبد که از توانایی یک حزب خارج است. احزاب بزرگ با اعضای بسیار می‌توانند چنین کاری را انجام بدهند.
حق حضور مساوی در صدا‌و‌سیما را چطور می‌بینید؟
هر اقدامی که به رفع تبعیض بینجامد و حقوق اولیه را تامین کند پسندیده است. تاکنون به‌فکر نبوده‌اند و حالا بسیار خوب است که به‌فکر افتاده‌اند این حقوق اولیه را تامین کنند؛ خصوصا آن‌که ما حکومت اسلامی هستیم و ادعای عدالت خواهی داریم.
نقطه‌ضعف این قانون چیست؟
متاسفانه تاکنون در این‌باره جرم سیاسی تعریف نشده است. در قانون اول آمده بود که جرم سیاسی باید تعریف شود، اما به این امر مهم تاکنون بی‌توجهی کرده‌اند. یکی از موارد بسیار مهم و ضروری برای تداوم فعالیت احزاب تعریف جرم سیاسی است تا فعالان حزبی برای ادامه فعالیتشان دچار مشکل نشوند.
احزاب فرمایشی مثل زمان شاه محکوم به شکست هستند.
تاریخ را تکرار نکنیم.