کشورهای دیگر چگونه با اعتراضات مردمی برخورد می‌کنند

چکیده :مسئولان کشورهای مورد اشاره ، در پاسخ به این اعتراضات ، اقدامات زیر را انجام داده اند: 1- گفت و گو با نمایندگان صنف معترض برای یافتن چاره و حل موضوع مورد مناقشه. 2- لغو تصمیمات و مصوباتی که منجر به بروز نارضایتی شده است. 3- انجام مصاحبه و سخنرانی عمومی برای مردم و سران احزاب مخالف جهت توجیه ایشان و تشریح وضع کشور و دعوت از آنان جهت بازگشت آرامش به کشور و عبور از بحران پیش رو. 4- اعلام استعفای یکی از وزیران دولت که اقدام او منجر به بروز نارضایتی شده است....

حسن دادخواه *

بر پایه خبرها و گزارش هایی که از سوی رسانه های رسمی کشورمان ایران، در بخش های سیاسی شبکه های مختلف به اطلاع مردم می رسد، بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا، این روزها با موجی از اعتراضات و نارضایتی ها و مخالفت های مردم و احزاب سیاسی روبه رو هستند. برای نمونه می توان به اعتراضات مردم آمریکا، موسوم به وال استریت، اعتراضات دانشجویان دانشگاه های انگلستان به افزایش هزینه تحصیل، اعتراضات مردم یونان و اسپانیا نسبت به برنامه ریاضت اقتصادی دولت هایشان و مانند آن اشاره نمود.

بر پایه گزارش های تصویری که از سیما پخش شده است ، این اعتراضات در قالب کنش های زیر انجام شده است:

۱- راهپیمایی آرام در خیابان های مرکزی شهر .

۲- اعتصاب صنفی برای ساعات و روزهایی که در قانون مصوب شده است، مانند اعتصاب رانندگان اتوبوس، خلبانان و حتی پلیس.

۳- گردهمایی همراه با سخنرانی در روبه روی ساختمان های مجلس، نخست وزیری و ریاست جمهوری.

۴- صدور و انتشار بیانیه های اعتراضی از سوی سندیکاهای صنفی یا احزاب سیاسی.

۵- دیدار نمایندگان احزاب یا صنوف با مقامات بلند پایه کشوری.

لازم به توضیح است که بر پایه گزارشهای یادشده، این اعتراضات عمدتا مسالمت جویانه، و گاه بدون حضور نیروهای پلیس ضد شورش انجام شده و تنها در مواردی دیده شده است که معترضان با پلیس درگیر یا توسط پلیس دستگیر شده اند. در موارد اندک، دیده شده است که اعتراض کنندگان اقدام به شکستن شیشه مراکز دولتی کرده اند. ( از عدم تهیه و ارسال گزارش خبرنگاران سیما، پیرامون سرانجام کار دستگیرشدگان، می توان حدس زد که برخورد دولت و کشور مورد اشاره با دستگیرشدگان ، چندان با شدت همراه نبوده است ، در غیر این صورت احتمالا خبرنگاران از تهیه گزارش دریغ نمی کردند.)

در ادامه همین گزارشها، که خبرنگاران سیما در شب های بعد مخابره و به اطلاع مردم کشورمان رسانده اند، مسئولان کشورهای مورد اشاره ، در پاسخ به این اعتراضات ، اقدامات زیر را انجام داده اند:

۱- گفت و گو با نمایندگان صنف معترض برای یافتن چاره و حل موضوع مورد مناقشه.

۲- لغو تصمیمات و مصوباتی که منجر به بروز نارضایتی شده است.

۳- انجام مصاحبه و سخنرانی عمومی برای مردم و سران احزاب مخالف جهت توجیه ایشان و تشریح وضع کشور و دعوت از آنان جهت بازگشت آرامش به کشور و عبور از بحران پیش رو.

۴- اعلام استعفای یکی از وزیران دولت که اقدام او منجر به بروز نارضایتی شده است.

۵- برکنار شدن نخست وزیر و استعفای هیئت دولت از سوی رییس جمهور.

۶- کناره گیری رییس جمهور و سپردن اداره کشور به کفیل ریاست جمهوری و انجام انتخابات زود هنگام.

‌

در این باره ، توجه به نکات زیر، که از درون همان گزارشهای رسمی دریافت می شود، جالب و راه گشاست:

۱- عدم تهیه و پخش گزارش خبرنگاران سیما، معمولا نشان از این دارد که موضوع مورد مناقشه و بحران سیاسی در کشور مورد اشاره، ختم به خیر شده است و دو طرف متقابل، یعنی دولت و مخالفان بالاخره برای رسیدن به راه چاره و برقراری آرامش، به توافق رسیده اند.

۲- خبرنگار سیما، با آسودگی و امنیت کامل گزارش را از دل ناآرامی ها تهیه و مخابره کرده است.

۳- دستگاه های رسمی تبلیغی کشور مورد نظر، بدون هیچ منعی اخبار اعتراضات را به جهان مخابره می کنند.

۴- بر پایه گزارشهایی که چندین بار از شبکه های سیمای جمهوری اسلامی در خصوص وضعیت بحرانی اقتصاد کشورهای اروپایی به اطلاع مردم ایران رسیده است، مسئولان بلندپایه آن کشورها ، بدون فرافکنی و رد ادعای مخالفان، بحرانی بودن و نامناسب بودن اقتصاد کشور خود را پذیرفته اند و اعلام کرده اند که با رایزنی با صاحب نظران و تصویب قوانین، از آن بحران بیرون خواهند آمد.

۵- اعتراض کنندگان ، چهره خویش را نپوشانده اند. گویی شناخته شدن آنان، آسیبی به ایشان نمی رساند.

۶- کمتر شنیده شده است که سران و مسئولان کشور مورد نظر، ریشه اعتراضات را به بیرون از کشور مربوط کنند یا صفاتی مانند فریب خوردن، جاسوسی و مانند آن را به معترضان نسبت دهند.

۷- دسته ای از این اعتراضات، در مخالفت با پیش نویس قانون بوده است و پس از به تصویب رسیدن آن، اعتراضات پایان یافته است.

ناگفته نماند که افزون بر گزارشهایی که از درون کشورهای اروپایی، توسط خبرنگاران سیمای جمهوری اسلامی تهیه و در شبکه های مختلف آن پخش شده است، همزمان با موج تحولات سیاسی اخیر در کشورهای عربی – مسلمان شمال آفریقا و خاورمیانه، شاهد تجربه های مفیدی در برخورد با ناآرامی ها بوده ایم که در این یادداشت قصد پرداختن به آن نبوده است.

* دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز
منبع: بازتاب