انتخابات نظام پزشکی؛ سازمان یا بیغوله
چکیده :فاجعه زمانی بیشتر جلوه می کند که مشاهده می کنیم که در انتخابات جاری نظام پزشکی دقیقاً همان افرادی که در پیشینۀ خود ثابت کرده اند که چه مقدار به ایجاد پیوند همبستگی در بین جامعۀ پزشکی اهتمام داشته و چه بسیار اندازه در خدمت اهداف سازمان بوده اند و هرگز اهداف شخصی را در سازمان دنبال نکرده اند از سوی هیأت نظارت بر انتخابات رد صلاحیت شده اند. هیئت نظارت بر انتخابات نظام پزشکی یک نهاد حکومتی و مرکب از نمایندگان دولت، مجلس و دادستانی است. متأسفانه آنها هیچ تعهدی به اهداف سازمان و اعتبار صنف و جامعه پزشکی ندارند. هنگامی که مجلس و دولت از جایگاه واقعی خود فاصله داشته باشند بدیهی است نخواهند گذاشت نظام پزشکی در جایگاه واقعی خود قرار بگیرد. ...
علی شکوری راد
یکی از وجوه جوامع مدرن بروز قدرت اجتماعی در برابر و یا بهتر بگوئیم در کنار قدرت حاکمیت است. در جامعۀ قدرتمند دولت به خدمت گرفته می شود و سپس کنترل و هدایت می شود و چنانچه مطلوب جامعه نبود به زیر کشیده می شود. این قدرت اجتماعی چگونه شکل می گیرد و چگونه اعمال می شود؟
قدرت اجتماعی اگر صرفاً “مجموع قدرت افراد” آن جامعه باشد کافی نیست. افزایش این قدرت از طریق سازمان یابی است. شاید صحنۀ تعداد زیادی سنگ و یا آجر روی هم چیده شده توسط یک فرد کاراته باز را دیده باشید ؟آنچه امکان می دهد آن تعداد سنگ یا آجر با یک ضربه دست شکسته شود عدم به هم پیوستگی آنهاست. برای اینکه این کار امکان پذیر باشد آجر ها بلافاصله روی هم چیده نمی شوند بلکه در هر دو طرف مابین آنها چیزی مانند چوب کبریت قرار داده می شود تا موجب شود در قسمت وسط با هم فاصله داشته باشند. همین فاصله کم موجب عدم پیوستگی مقاومت آنها شده و آن قدرت افزوده را که بیش از مجموع مقاومت آنهاست از بین می برد.
اگر رشته های یک کابل سیمی مرتب و منظم در کنار هم قرار نگرفته باشند هرگز استحکام معادل کابلی که همان تعداد رشته را دارد ولی مرتب و منظم در کنار هم قرار گرفته و بافته شده باشند را ندارد.
دکل های بزرگ برق یا سقف های بسیار عریض را نگاه کنید از میله های باریک و کوتاه که با نظم خاصی به هم متصل هستند ترکیب شده اند که به آن خرپا می گویند. ” خرپا” مقاومتی بیش از مجموع مقاومت مصالح خود ایجاد می کند. این مثال ها نشان می دهد وقتی اجزا با نظم و ترتیب خاصی در کنار هم قرار بگیرند دارای قدرت افزوده می گردند و وجود فاصله و بی نظمی بین آنها قدرت آنها را کم می کند. افراد یک جامعه نیز مصالح آن جامعه هستند. اگر سازمان یابند موجب تشکیل جامعه قدرتمند می گردند.
هر سازمان با هدف خاصی شکل می گیرد و پس از شکل گیری، اجزاء آن درخدمت آن هدف قرار می گیرند. اگر چنین باشد و چنین بماند آن سازمان قدرت می گیرد ولی اگر چنانچه از ابتدا هدف شفاف نباشد و یا اجزاء هدف خود را گم کنند سازمان بدرستی شکل نمی گیرد و یا قدرت لازم را بدست نمی آورد.
از آنجا که بحث را از قدرت اجتماعی آغاز کردیم مراد از ” سازمان” در این نوشتار سازمان مردم نهاد است. اگر چه سازمان های دولت نهاد و یا دولتی نیز وجوه مشترکی با سازمان های مردم نهاد از نظر مبحث ” سازمان” دارند.
سازمان نظام پزشکی یک سازمان مردم نهاد است که به موجب قانون خاص خود و براساس اصل کاهش تصدی گری دولت در جوامع مدرن و الگوی ” حاکمیت خوب” دارای اختیارات و وظایفی احصا شده برای نظم دادن به حرفه پزشکی در کشور می باشد. این وظایف و اختیارات براساس قانون جدید نظام پزشکی قابل گسترش است و چنانچه دولت بخواهد می تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را در حوزه سلامت و بهداشت به این سازمان واگذار نماید.
متأسفانه علیرغم ظرفیت قانونی پیش بینی شده نه تنها این کار در طی سالهای پس از تصویب قانون انجام نشده است بلکه حتی اختیار تصویب تعرفه های بخش خصوصی که در قانون نیز تصریح شده بود در طی دورۀ اخیر از آن سلب شده است. چرا چنین شده است؟
به گمان من دو عامل در این زمینه نقش داشته است: یکی بی توجهی از طرف دولت به کاهش تصدی گری و دیگری بی ظرفیتی در طرف سازمان.
طبق سند چشم انداز بیست ساله که تدوین آن از افتخارات دولت اصلاحات بوده و در پای آن امضاء رهبری و مسئولین عالی رتبه کشور حک شده است دولت باید کوچک و کارآمد شود. اگر دولت اجرای این برنامه را در دستور خود قرار داده بود می بایست بموجب امکانی که قانون نظام پزشکی فراهم می کرد بخشی از وظایف خود را به این سازمان واگذار می کرد اما متأسفانه این کار صورت نگرفته است اما آنچه بیشتر به بحث ما مربوط می شود این است که آیا نظام پزشکی ظرفیت لازم را برای این کار داشته و یا در خود فراهم کرده است. به گمان من نه!
جامعه پزشکی یکی از بخش های نخبه جامعه است اگر چه نخبگی اعضاء آن در زمینه پزشکی است و ممکن است کسی بگوید داشتن دانش پزشکی لزوماً مقارن با بالا بودن فهم اجتماعی نیست، اما داشتن نفس تحصیلات دانشگاهی و گذراندن یک دوره در محیط دانشگاه فارغ از بحث رشته دانشگاهی خودبخود موجب ارتقاء فهم اجتماعی می گردد. انتظار می رود پزشکان بعلت طولانی تر بودن دورۀ تحصیل دارای فهم اجتماعی متناسب با آن بوده و به علت دارا بودن منزلت اجتماعی ممتاز و مستقل بودن حرفه شان از قدرت ابراز بیشتر آن برخوردار باشند.
آیا این مقدار ظرفیت در سازمان نظام پزشکی متجلی شده است؟ به گمان من نه!
علت این است که در کمتر دوره ای از انتخابات نظام پزشکی افراد متناسب با هدف سازمان برگزیده شده اند و یا پس از برگزیده شدن در خدمت اهداف سازمان قرار گرفته اند. این امر ناشی از قصور جامعه پزشکی در قبال این نهاد مربوط به خود بوده است.
هدف اصلی سازمان در دو دورۀ اخیر مدیریتی (ریاست دکتر صدر) تحت الشعاع اهداف سیاسی مسئولین سازمان بوده است. گم شدگی هدف و یا در خدمت هدف سازمانی نبودن این مسئولین موجب تضعیف سازمان شده است. بطوریکه سازمانی که به منظور ایجاد قدرت اجتماعی در صنف پزشکان جامعه تأسیس شده است اکنون نه تنها آن افزوده مربوط به سازمانی یابی را بروز نمی دهد بلکه حتی به اندازه مجموع قدرت احاد جامعۀ پزشکی نیز قدرت ندارد . سازمان سیستم لازم را در بین اعضاء خود فراهم نکرده است.
فاجعه زمانی بیشتر جلوه می کند که مشاهده می کنیم که در انتخابات جاری نظام پزشکی دقیقاً همان افرادی که در پیشینۀ خود ثابت کرده اند که چه مقدار به ایجاد پیوند همبستگی در بین جامعۀ پزشکی اهتمام داشته و چه بسیار اندازه در خدمت اهداف سازمان بوده اند و هرگز اهداف شخصی را در سازمان دنبال نکرده اند از سوی هیأت نظارت بر انتخابات رد صلاحیت شده اند. هیئت نظارت بر انتخابات نظام پزشکی یک نهاد حکومتی و مرکب از نمایندگان دولت، مجلس و دادستانی است. متأسفانه آنها هیچ تعهدی به اهداف سازمان و اعتبار صنف و جامعه پزشکی ندارند. هنگامی که مجلس و دولت از جایگاه واقعی خود فاصله داشته باشند بدیهی است نخواهند گذاشت نظام پزشکی در جایگاه واقعی خود قرار بگیرد.
در این حال جامعه پزشکی چه خواهد کرد؟ آیا تابع و تسلیم خواهد بود؟ به گمان من نه و نباید باشد
چنانچه صلاحیت کسانی که بدلیل آنکه منتقد وضع موجود و اصلاح طلب هستند تأئید نشود و امکان نامزدی آنها در انتخاباتنظام پزشکی بدلیل ناموجه سیاسی و برخلاف قانون از بین برود دیگر چه فرقی می کند در بیغولۀ ای که شکل می گیرد چه کسی عضو هیئت مدیره، عضو شورایعالی و یا رئیس کل باشد.
منبع: ماهنامه طبیب
ما در کدام قسمت مملکت برنامه ریزی درست داریم که در بخش سلامت و درمان داشته باشیم!! اینها اگر دونفر با هم گفتگو کنند دستگیرشان می کنند اونوقت توقع دارید سازمان درست کنند و پزشکان را منسجم کننند؟ حکومت نظامیه آقا! حکومت نظامی.
اگر بپذیریم که جنبش مدنی مردم ایران یک جنبش متکثر و متنوع است و اکثریت جامعۀ ایرانی را تشکیل می دهد. که هست!
اگر قبول داشته باشیم که اکثریت جامعۀ پزشکی به منافع صنفی خود آگاه هستند، که هستند!
حداقل کاری که از رهبران این صنفِ مهم و معتبر در جامعۀ تحول خواه انتظار می رود، این است که با اعتماد به همکارانِ کمتر شناخته شده ولی “مومن” به حقوق ضنفی سایر جامعه، لیست مورد نظر ماشین کودتا را “بایکوت” کامل بکنند.
بویژه در یک جامعۀ فرهیخته و با جمعیت قابل اندازه گیری “هزینۀ جابجا کردن” رای اکثریت بسیار بالا است و بهتر است اگر نمایندگان “صنف” قرار است توسط سیستم حاکم از کسب کرسی های سازمان متعلق به خودشان محروم باشند، باید بالاترین هزینۀ ممکن را که همان “اثبات دزدی رای” است را بپردازند!
از پیشروان جامعۀ پزشکی انتظار می رود. از میان کاندیدا های تأئید صلاحیت شده، نمایندگانی را که حداقل به حقوق صنفی خودشان و سایر همکارانشان اعتقاد دارند را به جامعۀ پزشکی معرفی نمایند.
فرصت را نباید از دست داد.