تنبیه انضباطی در زندان

چکیده :فرض کنیم اتهام جدیدی علیه خانم فائزه ‌هاشمی وارد شده باشد که منتج به قرار مجرمیت و کیفرخواست شده باشد زمانی که مدت حبس 6ماهه محکوم تمام شود از باب تحمل حبس سابق، نامه آزادی وی صادر می‌شود و چون اتهام جدید یا به اصطلاح پرونده جدیدی دارد در صورتی که پرونده از دادسرا به دادگاه ارسال و با رسیدگی دادگاه حکمی صادر شده باشد و این حکم قطعی و لازم‌الاجرا شده باشد، از تاریخ قطعیت جزء ایام زندان احتساب و در صورتی که هنوز حکمی صادر نشده باشد، بدیهی است زندانی که موعد آزادی وی رسیده باشد با تودیع قرار از زندان آزاد می‌شود. ...

نعمت احمدی

سخنگوی قوه قضائیه از اعزام فائزه ‌هاشمی رفسنجانی در ایام تحمل حبس به انفرادی خبر داد، پرسش این است؛ اعزام محکومی که مشغول تحمل حبس است به انفرادی موافق با چه مقرراتی است؟ برابر ماده ۱۷۴ آیین‌نامه سازمان زندان‌ها، به منظور رسیدگی به تخلف‌های محکومان و متهمان شورای انضباطی در داخل زندان تشکیل می‌شود.

اعضای این شورا عبارتند از؛ مسئولان واحدهای قضائی، بازپروری، حفاظت و اطلاعات و رئیس اندرزگاه مربوطه و یک مددکار با انتخاب رئیس زندان. تصمیماتی که اعضای این شورا با اکثریت آرا می‌گیرند قابل اجراست. برابر ماده ۱۷۵ همین آیین‌نامه تنبیه‌های انضباطی عبارتند از:

۱– محرومیت از ملاقات حداکثر سه نوبت، ۲- محرومیت از مرخصی حداکثرسه نوبت، ۳– عدم پیشنهاد عفو و آزادی مشروط تا ۲۰روز، ۴- نگهداری در واحدهای تک نفره حداکثر تا ۲۰روز. برابر تبصره ماده۱۷۵، اعمال تنبیهات موضوع بندهای یک تا ۳ به طور مستقیم از سوی شورای انضباطی امکان‌پذیر است و در مورد فقره دیگر موافقت قاضی ناظر زندان شرط قطعیت نظر شورای انضباطی است. آرای شورای انضباطی در خصوص تنبیه محکومان یا متهمان به دستور رئیس زندان یا جانشین او اجرا می‌شود، با توجه به آیین‌نامه سازمان زندان‌ها، تخلفات انجام یافته موضوعی داخلی است و تاثیری در اصل محکومیت، محکوم علیه یا متهم ندارد، مگر اینکه برابر ماده۱۷۸ آیین‌نامه، اعمال ارتکابی محکوم علاوه بر تخلف انضباطی واجد وصف جزایی یا حقوقی باشد، در این صورت مراتب اعلام جرم به قاضی ناظر زندان به منظور اتخاذ تصمیم گزارش می‌شود. ظاهرا بنا به اخبار سایت‌ها، ملاقات‌های نوبتی خانم فائزه‌ هاشمی با خانواده قطع و هم اکنون وی در انفرادی یا به تعبیر آیین‌نامه سازمان زندان‌ها – در واحد تک نفره – نگهداری می‌شود، از آنجایی که تصمیم به نگهداری در واحد تک نفره یا انفرادی علاوه بر موافقت اعضای شورای انضباطی، موافقت قاضی ناظر زندان را هم لازم دارد، قاعدتاً قاضی ناظر زندان با این تصمیم موافقت کرده است. رسیدگی قضائی نیاز به انجام تشریفاتی دارد که حاصل آن صدور قرار مقتضی در صورتی است که اتهام وارده مورد قبول مرجع رسیدگی واقع و با تشریفات رسمی صادر شده باشد، تنها قرار بازداشت موقت است که باعث زندانی شدن متهم می‌شود و دیگر قرارها با تودیع آن از ناحیه متهم تا زمان دادگاه متهم آزاد خواهد بود،

فرض کنیم اتهام جدیدی علیه خانم فائزه ‌هاشمی وارد شده باشد که منتج به قرار مجرمیت و کیفرخواست شده باشد زمانی که مدت حبس ۶ماهه محکوم تمام شود از باب تحمل حبس سابق، نامه آزادی وی صادر می‌شود و چون اتهام جدید یا به اصطلاح پرونده جدیدی دارد در صورتی که پرونده از دادسرا به دادگاه ارسال و با رسیدگی دادگاه حکمی صادر شده باشد و این حکم قطعی و لازم‌الاجرا شده باشد، از تاریخ قطعیت جزء ایام زندان احتساب و در صورتی که هنوز حکمی صادر نشده باشد، بدیهی است زندانی که موعد آزادی وی رسیده باشد با تودیع قرار از زندان آزاد می‌شود.

سخن آخر اینکه آثار تنبیهاتی که در زمان تحمل حبس شامل محکوم یا متهمی می‌شود چیست؟ باید گفت علاوه بر تحمل تنبیهات صادره، اگر خساراتی از ناحیه محکوم به مراکز حرفه آموزی و اشتغال یا زندان و موسسه‌های وابسته وارد شده باشد باید جبران گردد، اثر انضباطی آن برمی‌گردد به امتیاز منفی که در مواقع عفو و بخشودگی در جدول رفتار محکوم به عنوان امتیاز منفی مورد نظر قرار خواهد گرفت.

*وکیل پایه یک دادگستری

منبع: روزنامه آرمان