ترامپ چیست و چه بود؟ دیگران چه می گویند؟

چکیده :فرشاد قربانپور انتخابات سوم نوامبر آمریکا همه جهان را متوجه خودش کرده بود. برخی در این میان بیشتر ترامپ و کمتر بایدن را با واژه های نابخردانه و سخیف خطاب قرار می دادند. از جمله درباره عدم پذیرش نتایج اولیه توسط ترامپ، مخزن هزلیات خود را تمام و کمال رو کردند. اما برخی دیگر که...

فرشاد قربانپور

انتخابات سوم نوامبر آمریکا همه جهان را متوجه خودش کرده بود. برخی در این میان بیشتر ترامپ و کمتر بایدن را با واژه های نابخردانه و سخیف خطاب قرار می دادند. از جمله درباره عدم پذیرش نتایج اولیه توسط ترامپ، مخزن هزلیات خود را تمام و کمال رو کردند. اما برخی دیگر که چشمان بازتری دارند و به تحولات به صورتی دیگر می نگرند تحلیل هایی دیگر داشتند. در واقع خود آمریکایی ها نگاه منصفانه تری را دنبال کردند.

برای نمونه مایکل مور مستندساز معروف و کارگردان فیلم فارنهایت ۹/۱۱ که مخالف ترامپ است پیش از انتخابات گفته بود: “نظرسنجی ها دروغ بوده و به آنها اعتباری نیست به نظر من ترامپ دوباره رای آورده و کاخ سفید را تسخیر خواهد کرد” او پس از انتخابات هیچ واکنش جدیدی نداشت.

توماس فریدمن از چهره‌های بسیار با نفوذ و مخالف ترامپ هم پیش از انتخابات گفته بود ترامپ رای نخواهد آورد…” اما مهم این است ما در دوره ترامپ دوام آورده ایم و این تنها خوشحالی ممکن است. اما اگر ترامپ دوباره رای بیاورد چهار سال بعد جامعه آمریکا به جایی میرسد که دیگر نمیتوانیم به وضعیت آمریکای واقعی برگردیم”.

اما فریدمن کارهای ترامپ از جمله در زمینه تجارت با چین را ستوده و گفت:”همین ها سبب شد امروز شاهد یک آمریکای امن و قدرتمند باشیم”. فریدمن همچنین هشدار می دهد که اگر سیاست هایی که ترامپ دنبال میکرد، کنار گذاشته شود هیچ اطمینانی به ادامه تولید آمریکایی وجود نداشته و می گوید: “من میترسم نکند که خودروی نسل سوم تسلا فردا در چین تولید شود”. فریدمن نیز پس از انتخابات واکنشی نداشت.

اما نوام چامسکی هم که مخالف ترامپ بوده و رکورددار مصاحبه و مخالفت است پیش از انتخابات گفته بود ماندن ترامپ در قدرت یک فاجعه است و جهان را به سمت فاجعه محیط زیستی خواهد برد. چرا که هیچ توجهی به گرمایش زمین ندارد و محدودیتی برای استفاده ازوسوخت های فسیلی در نظر نمی گیرد. چهار سال قبل هم که ترامپ به عنوان نامزد اصلی جمهوریخواهان مطرح شده بود، چامسکی به مقایسه ترامپ با هیتلر پرداخت و گفت: ترامپ برای من یادآور صدای ناقوس و مرگ و میر است. چامسکی نیز پس از انتخابات سوم نوامبر حرف جدیدی نگفته است.

همچنین کورتیس اَتکینز، مدیر مسئول پیپلز وُرلد (دنیای مردم)، نشریهٔ حزب کمونیست آمریکا، و عضو شورای ملّی حزب کمونیست آمریکا در گفت وگویی، چند روز پیش از انتخابات گفته بود ترامپ می بازد چون به اندازه کافی در انتقال شغل ها از خارج(چین) به داخل آمریکا موفق نبود و همچنین در توجیه حمایت حزب چپ از بایدن گفته بود:” با توجه به حضور راست افراطی در کنگره، که در پی خرابکاری و مسدود کردن پیشرفت کارهاست، باز هم به وحدت [نظر و عمل] در بسیاری از عرصه‌ها نیاز خواهد بود”.

نائومی کلاین نویسنده چپگرای کتاب دکترین شوک نیز طی اظهاراتی چند ماه پیش از انتخابات پیش بینی کرده بود که کورونا، ترامپ را در هم خواهد شکست.

دیوید هاروی، اندیشمند چپگرای مارکسیست نیز کمابیش تحلیلی مشابه نائومی کلاین ارائه داده بود.

پس از انتخابات

اما بعد از انتخابات تاکنون از میان اندیشمندان سیاسی فرانسیس فوکویا اندیشمند مطرح جهان و ایده پرداز تئوری پایان جهان، واکنش نشان داده و در قبال حرفهای ترامپ که گفته بود تقلب شده و جریان را به دادگاه میکشاند در توئیتر گفت: ” ترامپ دقیقا همان کاری را کرد که همه می ترسیدند بخواهد انجم دهد”.

فرید زکریا تحلیل‌گر هندی تبار آمریکایی که به شدت مخالف ترامپ است معتقد بود ترامپ رای نخواهد آورد. زکریا همیشه و از جمله چند روز پیش از انتخابات چنین ادعایی کرد و گفت:” آمریکا از پوپولیسم ترامپ بیزار است”. او پس از اعلام نتایج اولیه مبنی بر پیروزی بایدن، گفت: “دیدید گفتم”

خانوم مارین لوپن رهبر حزب راستگرای ناسیونالیست فرانسه هم طی اظهاراتی پس از انتخابات گفته است:” برای من خیلی خوشایند است که ترامپ برنده شود چون ترامپ برای فرانسه به مراتب بهتر از بایدن است”.

خانوم نینا خروشچف استاد دانشگاه که نوه نیکتا خروشچف، دبیرکل سابق حزب کمونیست شوروی است در نوشتاری دو پهلو تحلیل خود را ارائه میکند اما معلوم نیست از ترامپ دفاع کرده یا نه. در واقع خواننده را به این سمت هدایت میکند که نمی شود همیشه ترامپ را با واژه‌های زورگو، غیرقابل پیش بینی، همه چیز خراب کن و… خطاب قرار داد. او نوشت:” مردم زیادی در سال ۲۰۱۶ به ترامپ رای دادند و رئیس جمهور شد و در سال ۲۰۲۰ هم مردم بسیار بیشتری به ترامپ رای داده‌اند”. و در نوشتارش ادامه می دهد:”ترامپ در بحبوحه انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، در قامت یک جادوگر حاضر شده که عملا چیز‌هایی را می‌گوید که نیمی از جامعه آمریکا آن‌ها را دوست دارند و تمایل دارند بشنوند. از این منظر، باید وی را به نوعی آینه‌ای برای جامعه آمریکا دانست.”.

میخائیل گورباچف آخربن دبیر کل حزب کمونیست شوروی که پیش از انتخابات آمریکا به رئیس جمهوری (آینده) آمریکا توصیه کرده بود که فورا با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه دیدار کند طی اظهاراتی پس از انتخابات، پیروزی و انتخاب بایدن را سبب تغییر سیاست های جهانی آمریکا ندانسته و گفت: “نقش ایالات متحده در امور جهانی، بزرگ و مهم باقی خواهد ماند و این موضوع تغییر نمی‌کند”.

از زاویه ای دیگر

ترامپ در سال ۲۰۱۶ حدود ۶۰ میلیون رای مردمی گرفت و این میزان در سال ۲۰۲۰ به حدود ۷۱ میلیون رسید. یعنی همان اندازه که دیگران به یاری دموکرات ها برخاستند، جمهوریخواهان هم سعی کردند از باختن ترامپ جلوگیری کنند.

به گمانم، ما باید به این مساله بیاندیشیم که یک رئیس جمهور که او را با صفت های پوپولیستی، دروغگو و غیرقابل پیش‌ بینی یاد می کنند چرا ۱۰ میلیون رای یعنی حدود ۱۷ درصد بیشتر از دوره قبل رای می آورد. به ویژه که او رئیس جمهور ما نیست، از این رو ما به اندازه کافی او را نمی شناسیم.

به گمانم باید دقیق تر به مساله نگاه کنیم. یعنی باید با دید بازتری به قضیه نگاه کرد و حب و بغض های ناشی از تاثیر پیروزی هرکدام از این دو بر جامعه ما را در این تحلیل نادیده بگیریم. باید برویم به درون جامعه آمریکا. و آمریکای واقعا موجود را ببینیم.

در همین راستا می توانیم به مطلبی از هنری کیسینجر مهمترین سیاست شناس و استراتژیست معاصر جهان به ویژه در دوره جنگ سرد توجه کنیم. او کسی است که هیچگاه نباید تحلیل هایش را نادیده گرفت. در سال ۲۰۱۶ چند روز بعد از انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا با هنری کیسینجر مصاحبه میشود و از او درباره ترامپ می پرسند که می گوید: “انتخاب ترامپ تا حدود زیادی ناشی از واکنش آمریکایی‌های طبقه متوسط نسبت به حمله به ارزش‌های آنها توسط قشر آکادمیک و روشنفکر است”.

این تحلیل کیسینجر بسیار مهم و نشان دهنده این است که چرا برخی از آمریکایی ها و برخی دیگر در سایر نقاط جهان علیه ترامپ جبهه گیری سفت و سخت گرفته و برخی دیگر از او ستایش می کنند و حتی ۱۷ درصد بیشتر از ۲۰۱۶ به او رای می دهند.

به گمان من دعوای ترامپ و بایدن یک دعوای حزبی و در واقع دعوایی دموکراتیک در راستای تحرکاتی برای نمایش دموکراسی نیست. بلکه در پشت قضیه و در لایه های عمیق جامعه آمریکا، رگه هایی از یک خواست دیگر وجود دارد که در انتخابات رخ نموده است. در واقع در پشت پرده این نمایش، یک دعوای طبقاتی وجود دارد. این دعوای طبقاتی شاید چندان اقتصادی نباشد. دعوا بین دو رویکرد است. دو گروه. دعوای طبقاتی کسانی که می‌خواهند آمریکایی، آقای دنیا، ناسیونالیست، قدرتمند، گوینده حرف آخر در دنیا، کنترل کننده منابع مالی دنیا و…. باشند با کسان دیگری که میخواهند همین کارها را کمابیش انجام بدهند، اما تفاوت در این است که این سیاست ها را میخواهند در شراکت با کسان دیگری انجام بدهد.

در واقع آنهایی که به ترامپ رای داده اند نسبت به عملکرد این افراد واسطه هیچگونه آشنایی نداشته و تمایلی به شراکت با آنان ندارند.