بازخوانی یک اطلاعیه و حواشی پیرامون آن

چکیده :دولتی که گرفتار بحران مشروعیت است نمی‌تواند از پشتیبانی مردم خود مطمئن باشد و صادقانه کاستی‌ها و مشکلات را با آن‌ها در میان بگذارد. لذا مجبور است تصمیمات خود را در حلقه های معدود و محدود مشاوران و ماموران بگیرد و از درز هر اطلاعاتی به بیرون هراسان...

کلمه – گروه اجتماعی : تعطیلی  سه روزه شهر تهران و ۱۹ استان دیگر  باعث شد گمانه زنی‌های مختلفی در محافل مختلف خبری، سیاسی  و مردمی به وجود آید زیرا این تعطیلی سه روزه همزمان با قطعی‌های مکرر برق در روزهای پیش از آن،  ناآرامی ها در بازار تهران  و سالگرد حمله به کوی دانشگاه در ۱۸ تیر بود. این تصادف و مقارنه  زمانی زمینه ساز گمانه زنی‌های مختلفی درباره علت اصلی این تعطیلی‌ها توسط عاملان آن شد. هرچند که اعلام شد که علت اصلی تعطیلی سه روزه  گرمای بیش از حد هواست اما  رییس سازمان هواشناسی این موضوع را رد کرد.

هواشناسی چه می‌گوید؟

پرویز رضازاده،  مدیر کل پیش‌بینی آب و هوای کشوردر گفتگو با ایلنا  گرمای هوا را به عنوان دلیل اصلی تعطیلی‌ها رد کرد چرا که تهران دمای هوای بیشتر از این را نیز پیشتر تجربه کرده است . وی گفت : “دمای هوای تهران تا چند روز آینده حدود ۴۱ درجه پیش‌بینی می‌شود که این  میزان دما در این موقع سال  مسبوق به سابقه بوده است. از ۱۰ تیر تا ۱۰ مرداد تهران دمای هوای ۴۲ درجه را نیز زیاد تجربه کرده است و حتی می‌توان گفت در طی ۵۰ تا ۶۰ سال گذشته حدود هفت بار تهران دمای ۴۳ درجه نیز داشته است، بنابراین شرایط دمای هوای تهران در حال حاضر خیلی بالا نیست.”

وی همچنین گفته است: “گرمای هوا بخش‌های نیمه شمالی کشور را درگیر کرده است و نیمه جنوبی در شرایط معمول به سر می‌برد و دمای هوا بالاتر از میانگین نیست.”

رضازاده در پاسخ به این سئوال که پس به چه دلیل روز یکشنبه و دوشنبه تعطیل اعلام شده،‌ می گوید: “هیات دولت در رابطه با تعطیلی تصمیم‌گیری کرده است و هواشناسی هیچ‌گونه توصیه‌ای در این زمینه نداشته است و من حدس می‌زنم تداوم گرما در یک هفته گذشته باعث شده است که برق مصرفی افزایش پیدا کند و کنترل مصرف برق بدون قطعی مشکل شود، زیرا جمعیت تهران بالا است و گرمای هوا تاثیر فراوانی روی مصرف برق دارد.”

قطعی برق در سطح شهر تهران

اشاره مدیرکل پیش بینی آب و هوای کشور به تاثیر گرمای هوا بر روی فراوانی مصرف برق در حالی است که گزارش‌ها حاکی از قطعی برق در مناطق مختلف شهر تهران بوده است.البته  این مشکل برق با سکوت  خبری  و رسانه های رسمی رو به رو شد و مسئولان وزارت نیرو نیز آن را رد کردند. اما برخلاف اعلام مسئولان وزارت نیرو در خصوص عدم قطع برق در تابستان امسال، گزارش‌های مردمی حکایت از قطع برق طولانی و خاموشی‌های گسترده در سطح شهر تهران داشت.

پیش از این سایت «فردا» در گزارشی خبر از قطع طولانی‌مدت و از پیش اعلام نشده برق در مناطق مختلف تهران داده بود. این سایت نوشت: این اتفاق  موجب سردرگمی، کلافگی و عصبانیت مردم تهران شده و تکرار آن خسارات زیادی را به مردم وارد می کند.

همچنین گزارش‌های مردمی رسیده  به کلمه،  از قطع طولانی مدت برق در بسیاری از مناطق و محلات شهر تهران همزمان با اوج‌گیری گرمای بی‌سابقه در تهران خبر می دهد.از جمله می توان به  قطع ۱۲ ساعته برق محله مجیدیه شمالی در روزهای گذشته اشاره کرد.

این گزارشات در حالیست که قبلا مجید نامجو وزیر نیرو در تاریخ ۱۲ تیرماه امسال در جمع خبرنگاران گفته بود:” امسال با «مدیریت صحیح»، قطع آب و برق در تهران نداریم.”

موضوع تامین برق مصرفی مورد نیاز خانوارهای ایرانی و به‌خصوص کلان‌شهر تهران هر سال با اوج‌گیری گرما در تابستان به یکی از معضلات مدیریتی کشور تبدیل شده و مشخص نیست که چرا علی‌رغم تکرار آن در سال‌های متمادی راه ‌حل قاطع و اساسی برای آن اندیشیده نمی‌شود.

در تابستان ۸۶ نیز به دلیل اشتباه فاحش وزارت نیرو در مدیریت مخازن آبی سدهای کشور، این وزارت خانه نتوانست برق مورد نیاز خانوارهای ایرانی را تامین کند. خاموشی‌های گسترده آن سال هنوز در خاطر مردم تهران و سایر نفاط کشور هست.

سردرگمی درباره دلیل واقعی تعطیلات اعلام شده

استدلال‌های غیرقابل قبول و اطلاعات متناقض ارائه شده سبب شد تا نصرالله ترابی، عضو فراکسیون خط امام (ره) مجلس، نیز با هشدار نسبت به عواقب ادامه یافتن  تعطیلات از دولت بخواهد تا دلیل واقعی این ماجرا را به مردم اعلام کند.

نصرالله ترابی در گفتگو با پارلمان‌نیوز با اشاره به تعطیلی روزهای یکشنبه و دوشنبه در ۱۹ استان کشور گفت: “این تعطیلی و اینگونه اعلام کردن نه از نظر اقتصادی و نه از نظر عمومی به نفع مردم نیست.”

او افزوده است: “بدون در نظر گرفتن تاثیرات سوء این تعطیلی‌ها بر اقتصاد کشور، این سئوال مطرح است که اگر قرار بود این دو روز تعطیل باشد چرا زودتر اعلام نشد تا مردم برنامه‌ریزی لازم را انجام دهند و بتوانند از این تعطیلات بهترین استفاده را بکنند؟”

وی با اشاره به پیش‌بینی‌های هواشناسی و دمای هوای اعلام شده توسط این سازمان، یادآور شده است:” ما در کشورمان در سال‌های متمادی آب و هوای مختلف را پشت سر گذاشتیم و طی پیش‌بینی سازمان هواشناسی در این چند روز که تعطیلی اعلام شد گرمای هوا اتفاقا نسبت به چند روز پیش از این افت پیدا کرده و این گرمای ۴۰ و ۴۱ درجه نمی‌تواند مبنای تعطیلی باشد، مگر اینکه بحث دیگری در میان باشد که لازم است دولت آن دلیل اصلی و واقعی را به صورت شفاف به مردم بگوید.”

ترابی با تاکید بر اینکه «دولت از اختیار اعلام تعطیلی به صورت نامناسب استفاده می‌کند»، به نحوه اعلام تعطیلی‌های پیش از این اشاره کرده و گفته است: هنوز مردم ماجراهای پیش آمده در مورد اعلام تعطیلی به خاطر حضور سران کشورهای ۱۵ در تهران را فراموش نکردند، واکنش‌های مردم و سایر مسئولان به تعطیلی‌های اعلام شده به گونه‌ای بود که دولت مجبور به تجدیدنظر در تصمیم خود شد.

نماینده  شهرکرد در مجلس تاکید کرده است: “وقتی همه دنبال این هستند که تعطیلات رسمی موجود کاهش پیدا کند، چه لزومی دارد که به هر دلیلی به این تعطیلات اضافه می‌کنند، قطعا مردم هم سئوالاتی دارند و هیج وقت هم متاسفانه پاسخ سئوالات خود را دریافت نکرده‌اند، سئوال این است که آیا تعطیلات مشکلی از مشکلات مردم را حل می‌کند؟ رفاه برای آن‌ها می‌آورد؟ مشکل بیکاری و معیشت و تورم را حل می‌کند؟ که به نظر من و بسیاری از مردم اینگونه نیست.”

رواج شایعات در زمانه فقدان شفافیت

شفاف نبودن اخبار و اطلاعات درباره تعطیلی سه روزه باعث شد تا هر فرد و رسانه ای براساس حدس خود درباره علل آن  به گمانه زنی بپردازد.

سایت جرس در همین زمینه، نگرانی از سرایت ناآرامی بازار را دلیلی برای اعلام این تعطیلات دانسته و نوشته است: “درحالی که بازاریان تهران پس از دو روز تعطیلی رسمی، قرار بود اعتراض خود را تداوم بخشند و بازار تهران را تا رسیدن به خواسته های خود در تعطیلی نگاه دارند، دولت از تعطیلی روزهای یکشنبه و دوشنبه “بدلیل گرمای هوا” خبر داد.”

همزمان سامانه خبری تحول سبز، با توجه به ناآرامی هفته گذشته بازاریان و تصمیم به تداوم به آن خاطرنشان کرده: “به نظر می رسد علت اصلی تعطیل اعلام کردن روز یک‌شنبه و دوشنبه هراس دولت از اعتصابات از قبل اعلام شده بازاریان می باشد. “این سایت خبری نوشت: “اعلام کردن تعطیلی در چند شهر دیگر بازی با افکار عمومی است  تا تعطیلی تهران به تنهایی مرتبط با اعتصابات اعلام شده از سوی بازاریان تلقی نگردد.”

البته برخی از شبکه های اجتماعی نیز به مانند فیس بوک دلیل این تعطیلی ها را اتمام واگذاری سهام  سایپا در بورس  در روز دوازدهم خود(شنبه) دانسته بودند. هر چند که در این شبکه آمده است که این رقابت ها شنبه در غیاب برخی از کارگزاری ها پایان می یابد اما با این حال مدیربازار بورس تاکید دارد که هنوز رقابت ادامه دارد و با توجه به طولانی شدن این رقابت چیزی قابل پیش بینی نیست ممکن است هراتفاقی رخ دهد باید تا پایان رقابت منتظر ماند.

چرخه مداوم عدم اعتماد میان مردم و مسولان

علت اصلی اعلام این تعطیلات و همچنین اقدامات پیشین مسولان هر چه که باشد، درباره یک چیز شک و شایعه ای باقی نمی گذارد و آن اینست که این گونه رفتار با مردم باعث رواج بی اعتمادی در میان آنها  نسبت به مسولان  می شود و بدون شک مسولان در زمینه ارائه اخبار و اطلاعات دادن در این باره شفاف عمل نکردند.

آنچه مسلم است، اینست که دولتی که گرفتار بحران مشروعیت است نمی‌تواند از پشتیبانی مردم خود مطمئن باشد و صادقانه کاستی‌ها و مشکلات را با آن‌ها در میان بگذارد. لذا مجبور است تصمیمات خود را در حلقه های معدود و محدود مشاوران و ماموران بگیرد و از درز هر اطلاعاتی به بیرون هراسان باشد. هر چند که در زمانه گسترش رسانه ها و شیشه ای شدن اتاق تصمیم گیری ها و سیاست مداری ها، مردم به انحای مختلف از اخبار مطلع می‌شوند یا تناقضات و تحریف‌ها را از خلال حرف‌ها در می‌یابند، که این خود مجددا به تزلزل مشروعیت دولت و سست شدن پیوند و اعتماد میان مردم و حکومت می انجامد و شکاف‌ مردم-دولت را بیشتر می‌کند. شکاف شکل گرفته باعث می‌شود مردم اخبار و اطلاعات را با سوءظن بیشتری دنبال کنند و زمینه برای رواج شایعات بیشتر فراهم شود و بی اعتمادی ایجاد شده باز دولت را در صادق بودن با مردم ناتوان‌تر می‌کند و به سوی رفتارهای اطلاعاتی و امنیتی سوق می‌دهد.

بدین  شکل سیکل معیوب بی اعتمادی میان دولت و مردم و عدم شفافیت در ارائه اطلاعات پیشتر و پیشتر می‌رود. دور باطل و منحوسی که باطل السحری ندارد جز صداقت و شفافیت با مردم، و باور به این که مردم به عنوان حاکمان و ولی نعمتان حقیقی حق دارند بدانند. آنچه مسئولان باید در نظر بگیرند اینست که  مشروعیت اصلی دولت و حکومت از اعتماد به مردم و دخالت دادن آرای اکثریت در تصمیم‌گیری‌ها و اداره کشور به دست می‌آید.