» یدالله سحابی
دکتر یدالله سحابی؛ اسوه راستی و الگوی اخلاق
از دیگر اقدامات سیاسی شادروان سحابی در دوران پس ار انقلاب؛ به همراهی مرحوم بازرگان نوشتن نامه سرگشاده ای به امام خمینی مبنی بر مخالفت با ادامه جنگ بود. همین نامه و مواضع سیاسی از این دست باعث شد که در تمامی انتخابات ادوار مجلس؛ شورای نگهبان مرحومان سحابی و بازرگان و تمامی یاران آن ها را رد صلاحیت کند. و علاوه بر آن گروه های نامرئی و مرئی فشار و وابستگان به جریانات تند مذهبی با توسل به انواع شیوه ها؛ مانع حضور فعال سیاسی آنان در جامعه و در مطبوعات می شدند.
سیاستمدار متفاوت
نگاه ایشان به سیاست از آنچه که ما در دنیای مدرن یا دانش سیاسی مدرن میبینیم، متفاوت است. از زمانیکه سیاست بهعنوان علم توسط ماکیاولی تعریف شد هدف یعنی به دست آوردن قدرت و نگه داشتن آن موضوعیت پیدا کرد. یعنی از هر راه و وسیلهای باید قدرت را حفظ کرد اما در نگاه سحابی، راه رسیدن به هدف که البته در ذات خود مهم است، از معبر خدمت به اجتماع و تامین حقوق مردم نیز باید میگذشت. از این نگاه، اصلیترین کارکرد یک دولت باید حراست و دفاع از حقوق فردی و اجتماعی مردم باشد. در شکل اول اخلاق در سیاست اهمیتی ندارد و میتوان برای رسیدن به هدف، اخلاق را نیز زیر پا گذاشت. اما در شکل و نگاه دوم هر وسیله و انتخاب نمیتواند مباح باشد. اخلاق و ارزشهای اخلاقی انسانی است که برای کنشگر سیاسی مهم است و آنها را زیر پا نمیگذارد. امثال دکتر سحابی سیاستورزی را همراه با اخلاق مداری تعریف میکنند که میتواند سرمشقی برای نسلهای جوانتر باشد.