بعضی به اشتباه فکر می کنند که مدرن بودن یعنی مصرف کالاهای لوکس، پوشیدن لباسهای گران قیمت، سوار شدن اتوموبیل آلمانی و زندگی در خانههای بزرگ. کاملاً بد فهمیده اند. مبنای مدرن بودن در افکار و رفتار است و نه در نوع مصرف.
» محمود سریع القلم
آیزابرلین، فیلسوف روسیتبار انگلیسی میگوید دو ملت در دنیا فوقالعاده ایدهآلیست هستند و ایدهآلیسم به آنها خیلی لطمه زده است؛ یکی ایرانیان و دیگری روسها. ایدهآلیسم ایرانی و ایدهآلیسم روسی سبب شده آنها جهان را با یک لنز خاص بینند. واقعگرایی یک فضیلت است. اینکه شما واقعیتها را درک کنید، هم متد میخواهد و هم نظام فلسفی. ما، هم در گذشته و هم در شرایط کنونی نگاهمان با نقابهای خاصی است.
در میان ایرانیان درک مصالح کلان کشور بسیار ضعیف است. این امر را میتوان در قالب متون علم سیاست به ناسیونالیسم و حس وطندوستی تعبیر کرد. تمام مطالب پنج کانون قبلی در این کانون جمع میشوند. اگر این کانون صحیح عمل کند، بقیه هم اصلاح میشوند. در آلمان سراغ نداریم کسی دو میلیارد دلار اختلاس کرده باشد. حدس علمی من آن است که قبل از آنکه یک آلمانی نگران مجازات و قانون باشد، نگران احترام کشورش است. برای او، کشور خیلی اهمیت دارد. اخیرا هم دیدیم که رییسجمهور آلمان وامی دریافت کرده بود که به خاطر سمتش به راحتی اخذ کرده بود، یعنی کار تسهیل شده بود. وقتی این موضوع آشکار شد، او گفت چون این امر ممکن است به پرستیژ آلمان لطمه بزند، از سمتش استعفا داد. یعنی تا این اندازه آلمان برای ایشان اهمیت دارد. ما دیدهایم در ژاپن وقتی مدیری اشتباه میکند، بلافاصله از ملت عذرخواهی کرده، تعظیم میکند و استعفا میدهد. اما برای ما ایرانیها، خانواده خودمان و گروه سیاسی و مالیای که در آن هستیم بیشترین اهمیت را دارد و وفاداری ما صرفا شامل این گروهها میشود. کشور برای ما تقریبا تعطیل است. اگر ما به کشورمان علاقه داشتیم تا این حد، سواحل دریای خزر، جادهها و پارکها را آلوده نمیکردیم. اگر هموطن برای ما احترام داشت، خودروی خود را دوبله پارک نمیکردیم. اگر کشور مهم بود طی ۱۰ سال، پنج سمت مختلف را قبول نمیکردیم چون با قبول کاری که با آن آشنایی نداریم ناکارآمدی ایجاد کرده و از منابع استفاده بهینه را نمیکنیم. حس تعلق به خاک و کشور پیامدهای بسیار مثبتی دارد مشروط به اینکه یک سیستم در کلیت جامعه وجود داشته باشد. البته این کانونهایی که مطرح شد به هم تنیده هستند. در چه شرایطی کشور و حیثیت آن و گذرنامه آن مهم است وقتی زمان و درازمدت هم مطرح باشد.