روزهای خوش و روزهای ناخوش یک ملت: به مناسبت امضاء قرارداد ۲۵ ساله با جمهوری کمونیستی خلق چین

چکیده :ننگ این روزها از حافظه تاریخی ملت ما نازدودنی است و احساس خفت و خواری آن در ذائقه تاریخی مردم ما همواره به تلخی خواهد ماند. کارگزاران حکومتی که به اجبار یا دلخواه، از سر ناچاری یا نادانی، با انگیزه خدمت یا خیانت، به فرمان یا به اختیار، امضاء خود را پای چنین قراردادهایی گذاشته‌اند، در دادگاه همیشگی وجدان شخصی خود و دادگاه وجدان مردم ایران، باقی مانده‌اند؛ دادگاهی که صدها کتاب و هزاران مقاله تا پایان تاریخ به گزارشش خواهند نشست....

کلمه – سیدکاظم قمی

در تقویم هر ملتی روزهایی ثبت شده که یادآور تحولی نیکو، حادثه‌ای خوش یا پیروزی افتخارآفرینی است، و روزهایی ثبت شده که یادآور سقوطی فاجعه‌بار، انحطاطی نومیدکننده یا شکستی همراه با سرافکندگی است. تقویم ما ایرانیان نیز مملو از چنین روزهای تاریخی است. مناسبت‌های ملی همچون نوروز، تیرگان، مهرگان و بهمن‌گان؛ مناسبت‌های مذهبی همچون میلاد عیسی (ع)، پیامبر گرامی اسلام (ص) و امامان و پیشوایان دینی (ع)؛ مناسبت‌های سیاسی همچون پیروزی انقلاب مشروطیت، خروج متفقین از ایران، ملی شدن نفت، انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، و بازگشت آزادگان از عراق؛ تداعی‌کننده روزهای خوش مردم ماست؛ هرکس و هر گروه به فراخور حال خود. روزهایی هم یادآور حوادث تلخی است که مرارت آن در ذائقه تاریخی یک ملت ماندگار است: ۳ شهریور ۱۳۲۰ آغاز اشغال ایران توسط متفقین، ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ روز کشتار مردم معترض در میدان ژاله تهران، عاشورای ۱۳۸۸ روز سرکوب و کشتار جنبش سبز مردم ایران، کشتار دیماه ۱۳۹۶، کشتار آبان‌ماه ۱۳۹۸ و … .

در زمره چنین مناسبت‌های تلخی می‌توان از روزهایی سخن گفت که زمامداران کشور، بدون در نظر گرفتن منافع ملی، گاه در انظار عمومی و گاه به‌دور از چشم مردم، قراردادهای ننگینی با کشورهای بیگانه یا نمایندگان تجاری آنها امضاء کرده‌اند: اول آبان‌ماه ۱۱۰۱ و تسلیم شاه‌سلطان‌حسین صفوی به نیروهای اشغالگر، قرارداد ترکمانچای در اول اسفندماه ۱۲۰۶، روز امضاء قرارداد رژی با کمپانی تالبوت در سال ۱۲۶۹، ۱۷ مردادماه ۱۲۹۸ روز انعقاد قرارداد وثوق‌ الدوله با بریتانیا، و بسیاری روزهای دیگر که نام بردن آنها از حوصله این یادداشت بیرون است. ننگ این روزها از حافظه تاریخی ملت ما نازدودنی است و احساس خفت و خواری آن در ذائقه تاریخی مردم ما همواره به تلخی خواهد ماند. کارگزاران حکومتی که به اجبار یا دلخواه، از سر ناچاری یا نادانی، با انگیزه خدمت یا خیانت، به فرمان یا به اختیار، امضاء خود را پای چنین قراردادهایی گذاشته‌اند، در دادگاه همیشگی وجدان شخصی خود و دادگاه وجدان مردم ایران، باقی مانده‌اند؛ دادگاهی که صدها کتاب و هزاران مقاله تا پایان تاریخ به گزارشش خواهند نشست.

کارگزاران نظام جمهوری اسلامی نیز روزهای خوش و روزهی ناخوشی آفریده‌اند. روز ۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۰ به‌عنوان روز قرارداد پیمان ۲۵ ساله جمهوری اسلامی ایران با جمهوری کمونیستی خلق چین در تاریخ ماندگار خواهد شد. آیا امضاء‌کنندگان قرارداد ۷ فروردین ۱۴۰۰ به فردایی که باید چشم در چشم مردم‌شان بیندازند اندیشیده‌اند؟