دوران کرونا (۳۸)؛ انحصاری شدن قدرت (۹)

چکیده :با گسترش فساد مالی ـ اداری در دوران تحریم‌ها و مخصوصاً در دوره‌ی تشدید این تحریم‌ها از ۱۳۸۴، به بعد مفسدین مالی که از طرق مختلف اموال عمومی را تصاحب کرده بودند، و فقط عده‌ی معدودی این پرونده‌ها علنی شد و مورد رسیدگی قرار گرفت، را باید جزء فرار سرمایه بیاوریم. خودی‌های دیروز، مفسدین امروز...

حسین رفیعی

عوارض تضاد خودی ـ غیرخودی: فرار سرمایه‌ها

آمار دقیقی از فرار سرمایه‌ها از ۱۳۵۶ تاکنون موجود نیست. با بروز انقلاب از دی‌ماه ۱۳۵۶، عده‌ای از عوامل رژیم گذشته سرمایه‌ی نقدی، جواهرات و سرمایه‌ی غیرمنقول خود را پس از تبدیل به سرمایه نقدی، از ایران خارج کردند. گروهی از این‌ها، در کشورهای مختلف به فعالیت اقتصادی پرداختند و بر ثروت خود افزودند و گروهی هم از آنها متحداً عمل اقتصادی کرده‌اند. گروهی هم با سرمایه‌ی خود تا پایان دوره‌ی حیات زیستند و هنوز هم با آن زندگی و امرار معاش می‌نمایند.

تنها شخصی که ثروت او، توسط یکی از محارم خاندان پهلوی افشا شده، محمدرضاشاه پهلوی است. بر خلاف اظهارات فرزندش، رضا پهلوی، آقای احمدعلی مسعود انصاری که آدمی مذهبی و معتقد به اسلام است و نوه خاله فرح پهلوی می‌باشد و یک درباری مورد اعتماد شاه و بعد رضا پهلوی بوده است از ۱۹۸۱ (۱۳۶۰) تا ۱۹۸۹ (۱۳۶۸)، همکاری تنگاتنگی با رضا پهلوی، فرح پهلوی و خاندان پهلوی داشته و امین و عملاً مسوول منابع مالی آنها بوده است.

در سال ۱۹۸۹ که بین او ورضا پهلوی اختلاف می‌افتد و منجر به مراجعه به دادگاه می‌شود، مسعود انصاری، دو جلد کتاب، تحت عنوان؛ «من و خاندان پهلوی» و «من و رضا» منتشر کرده و جلد سومی هم در دست انتشار داشته. آقای مسعود انصاری ده‌ها مصاحبه‌ی مفصل در رسانه‌های مجازی در مورد خود و خاندان پهلوی داشته و آثار مکتوب و شفاهی او، یکی از منابع ارزشمند تاریخ خاندان محمدرضا پهلوی وتحولات درون دربار و رفتار آنها در پس از انقلاب است.

آقای مسعود انصاری، ثروت به جامانده از محمدرضاشاه را به ثروت‌ها علنی و غیرعلنی تقسیم می‌کند:
ثروت علنی محمدرضاشاه ۳۹ میلیون دلار نقدی است که همیشه مورد استناد رضا پهلوی است و ویلای «سن موریتس» که در سال ۱۹۹۷ توسط خاندان او به فروش رسیده است.

ثروت غیرعلنی شاه به چند گروه تقسیم می‌شود:

اولاً ـ ثروت افسانه‌ای شاه که در سال ۱۹۸۷ (۱۳۶۶) توسط وکیل او آقای «کوتیه» تأیید گردیده، ۲۲ میلیارد دلار نقد بوده که با بهره‌های سالیانه در مقطع زمانی مورد بحث آقای مسعود انصاری به ۳۵ میلیارد دلار رسیده است. این مبلغ به کسی خواهد رسید که در ایران به پادشاهی برسد و موقعی قابل تقسیم بین وراث خواهد بود که همه‌ی وراث، امیدی به سلطنت در ایران نداشته باشند.
ثانیانً ـ زمین‌های اسپانیاست که دو قطعه ۱۳۶ هکتاری و ۹۶ هکتاری است. به نام شرکت «کوریتوگامبرو» و زمین به وسعت ۶۷ هکتار به نام شرکت «بامیاس سوکاس» و زمین دیگری به وسعت ۱۸۷ هکتار به نام شرکت «توریسیمونا داگاسیون»
ثالثاً ـ جواهرات متعلق به شاه که به گفته‌ی آقای مسعود انصاری برای فروش آنها، شرکت‌های متعددی تأسیس شده و از ارزش دلاری آنها اطلاعی در دست نیست. ظاهراً چهار صندوق حجیم بوده‌اند.
رابعاً ـ درآمدهای موردی رضا پهلوی از نهادها و روسای کشورهاست که یک مورد آن بین سال‌های ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۸، ماهانه مبلغ ۱۵۰ هزار دلار از سازمان سیا بوده است. و مبالغی که معلوم نیست از شیخ‌نشین‌ها و سایر کشورها که آقای مسعود انصاری از آنها مطلع نیست و طبق گفته ایشان «آقای شهریار آهی دارای اطلاعات وسیعتری می‌باشد.»
آقای مسعود انصاری، کپی تمام اسناد را به زبان اصلی در کتاب «من و رضا» آورده است که این اسناد مؤید، درستی گفتار اوست.
آقای اردشیر زاهدی هم در یکی از مصاحبه‌های خود، ثروت شاه در خارج را معادل ۴۰ میلیارد دلار گفته است.

از ثروت دیگر دولتمردان، سرمایه‌داران، فرماندهان ارتش و ساواک و… که از ایران مهاجرت کرده‌اند و با خود برده‌اند، نویسنده اطلاعاتی ندارد ولی می‌توان تصور کرد که مهاجرت این گروه از وابستگان مستقیم و غیرمستقیم خاندان پهلوی که ۵۷ سال در ایران حکومت و فعالیت اقتصادی داشته‌اند، ارقام نجومی باید باشد که از اواخر سال ۱۳۵۶ و با تشدید موج انقلاب، این مهاجرت‌ها انجام شده است و این ثروت‌ها هم مهاجرت کرده‌اند.

پس از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، خرداد ۱۳۶۰، دوره‌ی دوم ریاست جمهوری آقای هاشمی، درگیری‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۸۸ موج مهاجرت داشته‌ایم و همراه این مهاجرت‌ها، سرمایه‌های فراوانی از ایران فرار کرده‌اند که آمار دقیقی از آنها در دست نیست.

مشخصاً بعد از ۱۳۸۸ فعالان اقتصادی که به لحاظ سیاسی تهدید نمی‌شدند و به لحاظ اقتصادی می‌توانستند مورد تهدید نهادهای حکومتی متعدد و از جناح‌های مختلف باشند، سرمایه‌ی خود را برداشته و از ایران خارج کردند. حال یا خود هم مهاجرت کردند و یا پایی در ایران و ثروتی در خارج دارند.

با گسترش فساد مالی ـ اداری در دوران تحریم‌ها و مخصوصاً در دوره‌ی تشدید این تحریم‌ها از ۱۳۸۴، به بعد مفسدین مالی که از طرق مختلف اموال عمومی را تصاحب کرده بودند، و فقط عده‌ی معدودی این پرونده‌ها علنی شد و مورد رسیدگی قرار گرفت، را باید جزء فرار سرمایه بیاوریم. خودی‌های دیروز، مفسدین امروز شده‌اند.

جمع‌بندی اینکه در ۴۳ سال گذشته ـ از ۵۶ تا امروز ـ سرمایه‌های عظیمی از ایران فرار کرده‌اند که آمار دقیقی از آنها در دست نیست شاید، یکی از دلایل اینکه ثروت ایرانیان مقیم خارج را بین ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌کنند، همین عدم تعین باشد و یکی از علل اصلی اینکه کشور در این ۴۳ سال توسعه نیافته و فقیرتر شده، همین فرار سرمایه‌های مادی است که خود معلول، شرایط بحرانی و تشتت و تشنج و ناپایداری و عدم آرامش سیاسی است.

اقتصادانان برجسته، مرحوم پرفسور نورث، توسعه‌ی هر کشوری را در اولین مرحله، آرامش و صلح اجتماعی، می‌داند. ما در ایران، کمبود سرمایه، متخصص و منابع فیزیکی نداشته‌ایم در این چهل سال، فقط آرامش، نداشته‌ایم. به همین دلیل است که هیچکدام از برنامه‌های اقتصادی، عملیاتی نمی‌شود. مبارزه با فقر و فساد و تبعیض، اقتصاد مقاومتی، جهش تولید، پیشرفته‌ترین کشور در ۱۴۰۴ و… نه تنها تحقق نمی‌یابد که پیچیده‌تر و خطرناک‌تر می‌شوند.
ادامه دارد