چرا لبنان ناگهان تا این حد فکر فرانسوی‌ها را مشغول کرده؟

چکیده :هشام شاویش در حالی ‌که نمایندگان با سابقه مجلس لبنان و از جمله ولید جنبلاط، رهبر دروزی‌های لبنان می‌کوشند “ابتکار عمل فرانسه را به عنوان آخرین فرصت برای نجات لبنان” معرفی‌ کنند، برخی رسانه‌ها در این کشور انگیزه‌های فرانسه را زیر سوال برده‌اند. جنبلاط صبح روز ۱۶ سپتامبر در توییتر خود نوشت لبنان باید “برای...

هشام شاویش

در حالی ‌که نمایندگان با سابقه مجلس لبنان و از جمله ولید جنبلاط، رهبر دروزی‌های لبنان می‌کوشند “ابتکار عمل فرانسه را به عنوان آخرین فرصت برای نجات لبنان” معرفی‌ کنند، برخی رسانه‌ها در این کشور انگیزه‌های فرانسه را زیر سوال برده‌اند.

جنبلاط صبح روز ۱۶ سپتامبر در توییتر خود نوشت لبنان باید “برای جلوگیری از نابودی خود” از دوراندیشی و ضرب‌الاجل امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه با آغوش باز استقبال کند.

صبح همان روز، روزنامه الاخبار، از رسانه‌های طرفدار حزب‌الله با اشاره به اختلاف نظر آمریکا و فرانسه در رابطه با نحوه برخورد با این گروه تحت حمایت ایران، تیتر زد: “آتش واشنگتن بر سر مکرون.”

در حالی که آمریکا با حمایت اسرائیل از دیرباز در سیاست‌های خارجی خود حزب‌الله را “سازمانی تروریستی” برشمرده، فرانسه مکررا بر قانونی بودن نقش سیاسی بازوی منتخب این گروه تحت حمایت ایران تاکید داشته است.

این رویکرد عملگرایانه باعث شده اکثریت گروه‌های سیاسی لبنان از جمله حزب‌الله با انتشار بیانیه‌های رسمی و لفاظی در رسانه‌های وابسته به خود از مکرون استقبال کنند.

حسن نصرالله، دبیر‌کل حزب‌الله روز ۳۰ اوت گفت این جنبش از مذاکرات برای “توافق سیاسی تازه” که مکرون آن ار مطرح کرده، استقبال می‌کند.

نصرالله در سخنانی که از شبکه تلویزیونی المنار حزب‌الله پخش می‌شد، گفت: “رییس‌جمهوری فرانسه در آخرین دیدار خود از لبنان خواهان یک توافق سیاسی تازه شد. ما از هر بحث سازنده در این رابطه استقبال می‌کنیم… به این شرط که همه احزاب لبنان با آن موافقت داشته باشند.”

تردید در مورد جاه‌طلبی‌های فرانسه

در پس همه اقدامات فرانسه برای نشان دادن همراهی‌ خود با لبنان در این روزهای سخت، از بزرگداشت صدمین سال قیمومیت لبنان بر فرانسه گرفته تا کاشت درخت سرو و دیدار با فیروز خواننده زن سرشناس عرب در خانه‌ او، انگیزه‌های اقتصادی و راهبردی این کشور برای حضور در لبنان قرار دارد.

با توجه به پیوندهای تاریخی میان این دو کشور، رسانه‌ها از پیامدهای فوری سفر مکرون به لبنان به دنبال انفجار ۴ اوت در بندر بیروت و فشار او بر دولت این کشور برای پیشبرد اصلاحات،‌ به شدت استقبال کردند.

هر چند وقتی مکرون در سفر دوم خود به لبنان در روز یکم سپتامبر ضرب‌الاجلی ۱۵ روزه‌ برای تشکیل یک کابینه مستقل از متخصصان تعیین کرد و وعده داد در دسامبر دوباره به این کشور بازمی‌گردد، برای برخی رسانه‌ها این سوال پیش آمد که چرا لبنان ناگهان تا این حد فکر فرانسوی‌ها را مشغول کرده است.

پلتفرم رسانه‌ای مستقل “مگافون” ۶ سپتامبر در گزارش خود به جاه‌طلبی‌های احتمالی فرانسه در این کشور اشاره کرد. این گزارش ادعا می‌کرد “رهبران سیاسی لبنان بعد از نابود کردن دارایی‌های ارزشمند ملی کشور، حالا به دنبال فروش آن‌ها هستند.”

طبق این گزارش بندر ویران‌ بیروت، بخش مخابرات و برق، شرکت هواپیمایی ملی کشور به نام میدل ایست و همین‌طور کازینو لبنان از جمله این دارایی‌های آماده برای واگذاری به حساب می‌آیند.

این رسانه علاوه بر این گفت مکرون با واکنش سریع خود بلافاصله پس از انفجار چهارم اوت از وخامت اوضاع و خلاء سیاسی کشور نهایت بهره را برد. اولین نشانه‌اش هم سفر او به بیروت در روز ششم اوت و پیاده‌روی‌اش در خیابان‌های ویران شهر بود که با استقبالی پرشور همراه شد.

اما چیزی که بعدتر مورد توجه قرار گرفت این بود که در سفر روز یکم سپتامبر مکرون به لبنان، عده‌ای از رهبران تجاری برجسته فرانسه هم او را همراهی می‌کردند.

یکی از آن‌ها رودولف سعاده، مدیر عامل شرکت حمل و نقل “سی‌ام‌ای سی‌جی‌ام” فرانسه بود که خود اصل و نسبی لبنانی دارد. مگافون در گزارش خود با اشاره به این که شرکت سی‌ام‌ای سی‌جی‌ام در حال حاضر دومین بندر بزرگ لبنان در شهر طرابلس واقع در شمال این کشور را اداره می‌کند، گفت: “چشم آن‌ها به بندر بیروت بود”.

این طور که پیداست نجیب میقاتی نخست‌وزیر پیشین لبنان که مصطفی ادیب، نخست‌وزیر فعلی کشور را انتخاب کرده،‌ از سهام‌داران اصلی بندر طرابلس لبنان است. به این ترتیب به نظر می‌رسد باز هم طبق معمول همیشه پای منافع شخصی و شبکه‌های سوداگری در میان است.

تنش‌ میان ترکیه و فرانسه

تنش میان ترکیه و فرانسه بر سر کنترل حوضه مدیترانه شرقی توجه‌های زیادی را به خود جلب کرده است. سایت خصوصی “لبنان۲۴” ماه گذشته از “ورود تنش‌های ترکیه و فرانسه به فازی جدید پس از انفجار بندر بیروت” خبر داد.

در این گزارش آمده بود:‌ “پاریس پس از مجموعه‌ای از مداخله‌های ناموفق در دوران بهار عربی، امروز برای بازگشت به منطقه تلاش‌ می‌کند و این اتفاق موقعی در حال رخ دادن است که فرانسه، ترکیه را در مستعمرات سابق‌اش به چالش کشیده است.”

سایر رسانه‌ها از جمله مگافون با اشاره به این که بندرهای سوریه در مدیترانه شرقی توسط روسیه و ایران اداره می‌شوند و کنترل بنادر حیفا و اشدود اسرائیل در بخش جنوبی هم از سال آینده به دست گروه بنادر بین‌المللی شانگهای چین قرار خواهد گرفت، می‌گویند فرانسه هم در تلاش است کنترل یکی از بنادر این منطقه را در دست بگیرد.

کشمکش میان فرانسه و ترکیه علاوه بر این مساله نظارت و نفوذ بر خط لوله‌‌ای که از کشورهای حوزه مدیترانه شرقی نظیر مصر، یونان و اسراییل تا اروپا کشیده می‌شود و به گفته پلاتفرم آنلاین مگافون ترکیه در آن جایی ندارد را هم شامل می‌شود.

از سوی دیگر، فرانسه با حمایت‌های نظامی خود از یونان و قبرس از طریق ارسال جت‌های رافائل وهمین‌طور ناوچه‌های جنگی و شرکت در رزمایش‌های مشترک با آن‌ها، بر مواضع خود پافشاری کرده است.

در بحبوحه کشمکش با ترکیه، فرانسه باید در پیشبرد جاه‌طلبی‌های خود در لبنان هم خواسته‌ آمریکا مبنی بر امنیت بزرگ‌ترین متحدش در منطقه یعنی اسرائیل را در نظر بگیرد، خواسته‌ای که واشنگتن از بیان آن هیچ ابایی ندارد.

این موضوع در نهایت مساله نحوه برخورد با حزب‌الله را هم پر‌رنگ‌تر خواهد کرد، آن هم در حالی که آمریکا و فرانسه بر سر حضور این گروه تحت حمایت ایران در کابینه جدید لبنان اختلاف نظر دارند.

منبع: بی بی سی