وقتی فرمانده ارتش ایران، زیردستی فرمانده بسیج را ترجیح می‌دهد

چکیده :احتمالا نتیجه همین نوع نگاه به ارتش بوده که باعث شده تا در روایت‌های رسمی از جنگ، افسران ارتش همیشه در حال "یاد گرفتن" نبرد از اعضای بسیج باشند. در اغلب داستان ها، سریال ها و فیلم های جنگی ایران، روایت جنگ چنان بوده که در جبهه ها، جوانان کم سن و سال در حال فداکاریند و میان آنها، چند نفری ارتشی میانسال سیبیلو هم در حال غُر زدند که این‌طور نمی‌شود جنگید و اغلب هم اشتباه می...

حسین باستانی

سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش گفته‌اند: “از خودم بپرسید که دوست داری چه مسئولیتی داشته باشی، می‌گویم دوست دارم جانشین فرمانده بسیج باشم. خودم را در حد نفر اول بسیج [هم] نمی‌دانم.”

وقتی فرمانده ارتش “حد” خود را زیردستی فرمانده بسیج بدانند، تعجبی ندارد که بقیه ارکان حکومت هم چنین نگاهی به ارتش ایران داشته باشند.

احتمالا نتیجه همین نوع نگاه به ارتش بوده که باعث شده تا در روایت‌های رسمی از جنگ، افسران ارتش همیشه در حال “یاد گرفتن” نبرد از اعضای بسیج باشند. در اغلب داستان ها، سریال ها و فیلم های جنگی ایران، روایت جنگ چنان بوده که در جبهه ها، جوانان کم سن و سال در حال فداکاریند و میان آنها، چند نفری ارتشی میانسال سیبیلو هم در حال غُر زدند که این‌طور نمی‌شود جنگید و اغلب هم اشتباه می کنند.

به عنوان تنها یک نمونه، می‌توان به روایت فیلم‌ها و سریال‌های حکومتی از مقاومت خرمشهر اشاره کرد که بر مبنای آنها، گویی تمام مقاومت از سوی غیر ارتشی‌ها صورت گرفته که ده – دوازده تکاور ارتش هم در میانشان بوده‌اند.

نتیجه اینکه بینندگان سریال‌ها و فیلم‌های جنگی، اساسا مطلع نمی‌شوند که تعداد ارتشیان مدافع شهر به مراتب بیشتر از سایر نیروها بوده. احتمالا برای اکثریت قریب به اتفاق مخاطبان رسانه‌های رسمی، حتی باور کردن این آمار مشکل خواهد بود که در طول پنج هفته مقاومت در مقابل اشغال عراق، حدود ۹۰۰ ارتشی جان خود را فدای دفاع از خرمشهر کرده اند که ۱۰۳ نفرشان تکاور دریایی بوده اند.

در طول جنگ هشت ساله، ارتش، بسیج و سپاه، هر کدام در جای خود نقش تعیین کننده ای داشتند. اما اصرار به کوچک نشان دادن نقش ارتش در این میان، ریشه در انتخاب‌هایی سیاسی‌ داشته که نمودهای آن، همچنان در فضای عمومی ایران قابل تشخیصند.