گفتمانی که نیاز به اصلاح از سوی رهبری دارد

چکیده :اصلاح طلبان به عنوان جناح ِ مهمی از کنشگران سیاسی ایران که بخش گسترده ای از سایر نیروهای سیاسی را بیش و کم نمایندگی می کنند، باید در جهت حل مسائل و مشکلات خویش با رهبری و یا رهبری با اصلاح طلبان گام بردارند. این پیشنهادی سازشکارانه و از موضع ضعف یا جسارت نیست. باید به این پیشنهاد بر اساس حکمت، عزت و مصلحت نگریسته...

کلمه – محمد کیانوش‌راد

اصلاح‌طلبان برای منافع ملی ایران، صریح و آشکارا تقاضای دیدار و گفتگو با رهبری کنند.

رهبری بر اساس قانون اساسی، جزیی از نظام سیاسی جمهوری اسلامی است و باید با مردم و احزاب سیاسی گفتگو کند و مانند هر نهادی پاسخگو باشد. رهبری معصوم نیست و باید حتی نظرمخالفان خویش را بشنود.

مخالف کسی یا جناحی بودن، لزوما به معنی نادرست بودن نظرات و پیشنهادات مخالفان نیست

به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران، ایران با دو دسته مشکل مواجه است. اما حل مشکل دوم تنها با حل مشکل اول احتمالا ممکن خواهد بود. راهی جز تفاهم و تعامل باقی نمانده است. اجرای بدون تنازل قانون اساسی (با هر نقص و ابهامی که اکنون دارد)، خواسته میرحسین موسوی هم هست.

١- مشکل اول، مشکل ِ عدم تفاهم و تعامل ِجناح اصلاح طلب و حتا اصول گرایان معتدل و همچنین نیروهای ملی و مذهبی با رهبری نظام و مجموعه زیر نظر ایشان اعم از شورای نگهبان، سپاه، قوه قضائیه و … است. تا این مساله بصورتی واقع بینانه، منطقی و معقول حل نشود، بحران کنونی در کشور روز به روز افزایش یافته و با ناامیدی و عصیان بعدی مردم ادامه خواهد یافت.

٢- مشکل دوم، مشکلات ِ عدیده‌ای است که در ایران با عناوینی چون بحران، چالش، ابر چالش و مفاهیمی از این دست نامیده شده است. این چالش‌ها، جامعه و حکومت در ایران را با مخاطرات نگران کننده ای مواجه ساخته و در آینده بیشتر مواجه خواهد ساخت.

فرض مسلم آن است که اگر قرار است مشکلات نوع دوم که مسائلی چون فقر و فساد و تبعیض و بیکاری و ناهنجاری های گوناگون و گسترده اجتماعی است حل و فصل گردد، تنها راه حل، گفتگوی تعاملی و سازنده میان نیروهای سیاسی منتقد، با رهبری است.

اصلاح جهت گیری ها و رویکردهای اجماع ساز و مورد توافقِ اکثریتِ جناح های سیاسی و نخبگانِ ملت تنها از راه گفتگو و تعامل سازنده و از موضع برابر میسّرممکن خواهد بود.

گفتگوی اصلاح طلبان با اصول گرایان تنها بخشی جزئی و فرعی از حل مسائل و مشکلات جامعه ایران است.

اصلاح طلبان بارها با طرح مفاهیمی چون “آشتی ملی”، “گفتگوی ملی”، آمادگی خویش را بصورتی مبهم مطرح نموده اند و البته آنچه تا کنون از مواضع رهبری استنباط شده است، پاسخی از سر بی نیازی و از موضع قدرت بوده است. گفتمانی که نیاز به اصلاح از سوی رهبری دارد.

حوادث دی ماه امسال زنگ خطری را ازواقعیت ها و ناامیدی ها و اعتراض ها در میان مردم را به صدا درآورد. ظاهرا همه به اصلِ بحران و وجود مشکلات فزاینده در جامعه ایران اذعان دارند. اگر همه چنین می اندیشند باید قدمی برداشت. درک این وضعیت می تواند مبنایی برای گفتگوهای سازنده باشد.

نامه آقای کروبی به رهبری، اگر از دید برخی منتقدان هم اشکالاتی داشته باشد، اما بر یک نکته به درستی انگشت نهاده است.

رهبری به عنوان ِ نهادی در سیستم نظام جمهوری اسلامی بخش مهمی از مسولیت ها را بر عهده دارد. به بیانی روشن، که در بخشی از نامه کروبی به رهبری برآن تاکید شده است، نمی توان تنها از دیگران توقع حل مسائل را داشت و رهبری نمی تواند و نباید خود را فراتر از گفتگو، سوال و پاسخگویی بداند.

صمیمانه و به صراحت و دلسوزانه (ولو همراه با برخی مخاطرات) باید گفت، تقابل رهبری با اصلاح طلبان و یا اصلاح طلبان با رهبری به گسترش و عمیق تر کردن بحران ها کمک خواهد کرد.

اصلاح طلبان به عنوان جناح ِ مهمی از کنشگران سیاسی ایران که بخش گسترده ای از سایر نیروهای سیاسی را بیش و کم نمایندگی می کنند، باید در جهت حل مسائل و مشکلات خویش با رهبری و یا رهبری با اصلاح طلبان گام بردارند. این پیشنهادی سازشکارانه و از موضع ضعف یا جسارت نیست. باید به این پیشنهاد بر اساس حکمت، عزت و مصلحت نگریسته شود.

احزاب اصلاح طلب و برخی از بزرگان جناح اصلاح طلب باید بصورتی شفاف و علنی و از موضع منافع ملی با رهبری گفتگو کنند.

نهاد رهبری در هر حال، جزیی مهم (و نه آنگونه که برخی می پندارند کل نظام و مساوی با نظام نیستند) از نظام سیاسی جمهوری اسلامی است و زیر مجموعه‌های این نهاد با نظر و هدایت رهبری علی القاعده باید اداره شوند. زیرمجموعه‌هایی که می‌توانند در جهت همگرایی ملی و یا واگرایی و تنازع میان نهادهای حکومتی و غیر حکومتی مثل احزاب سیاسی گام بردارند.

همان گونه که نهاد ریاست جمهوری، نهاد مجلس شورای اسلامی، نهاد قوه قضاییه، نهادهای مدنی و احزاب سیاسی در کنار نهاد رهبری، کلیت نظام را متعّین می سازند. انقلاب کردیم تا تنها یک فرد یا یک نهاد همه کاره و مساوی با نظام دیده نشود.

اگر به دنبال حل چالش های اساسی اقتصادی – اجتماعی هستیم، اگر نمی خواهیم روز به روز بر کسانی که نظام را غیر قابل اصلاح می دانند بیفزاییم، “نقشه راه، تفاهم و تعامل ملی” است. البته این را هم نافی مرزبندی های هویتی و سیاسی و جناحی نیاید دانست.

در اولین نطق خویش در مجلس ششم گفتم که مشکلات کشور به حدی زیاد و عمیق است که اگر همه جناح های سیاسی اعم از چپ و راست در کنار هم باشند، باز هم به سادگی نمی توان مشکلات کشور را حل نمود. اکنون وضعیت اجتماعی بسیار نگران کننده تر از پیش است.

خواسته های مردم بیشتر و ظرفیت نظام روز به روز کمتر شده است و این نشانه بحران نیست، اصل بحران است.

هرکس و در هر جایگاهی اگر خود را بی نیاز از دیگران بداند، با اطمینان می توان گفت راه به جایی نخواهد برد. تجربه یکدست کردن حکومت در دوره احمدی نژاد پیش روی ماست و نتیجه آن هم امروز روشن شده است.

فرصت ها نباید آن قدر از دست رود که خدای ناکرده همچون اواخر فروپاشی نظام شاهنشاهی بگوییم ” همچون برف آب خواهیم شد”.

هنوز خیلی کارها می توان کرد، اما به شرط قبول گفتگوی ملی و دست یافتن به اجماعی ملی برای اداره کشور. امیدواریم نوروز امسال حرف متفاوتی از رهبری در جهت اتحاد ملت و حکومت و آشتی و مهربانی بشنویم.