خاتمی: نادیده گرفتن حقوق فلسطینیان، دهن‌کجی به حقوق انسان و انسانیت است

چکیده :میلیون‌ها نفر از خانه‌ی خودشان بیرون رانده شدند، در کمپ‌ها به دنیا آمدند و بزرگ شدند و در کمپ‌ها مردند یا در گوشه و کنار دنیا پراکنده هستند و کسانی به زور آمدند خانه‌ی اینها را تصاحب کردند و صاحب‌خانه شدند. برای همین است که در جمهوری اسلامی به عنوان انسان‌هایی که درد انسان را داریم، انگیزه دفاع از آرمان فلسطین و مقابله با سرکوب و اشغال را...

سیدمحمد خاتمی در دیدار اعضای حزب مردمسالاری، تصمیم رییس‌جمهور آمریکا برای انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس را تصمیمی نابخردانه و مسأله‌ساز دانست و بیان کرد: مسأله‌ی فلسطین اگر بخواهیم در یک جمله خلاصه کنیم مظهر انحطاط انسانیت در روزگار ما و نیز نشانه‌ی فراگیری ظلم بی‌همانندی است که بر انسان امروز می‌رود؛ مردمی مظلوم از خانه‌ی خود رانده و سرکوب و آواره و کشته می‌شوند و با حمایت قدرت‌های بزرگِ مدعی دموکراسی و بشردوستی، رژیمی خلق می‌شود و این فاجعه‌ی بزرگی است که اشغال و سرکوب، منشأ مشروعیت باشد.

وی با بیان اینکه منشأ مشروعیت نظام‌ها و سامانها، مردم، رأی و رضایت مردم است گفت: در این دوران، اشغال، بیرون راندن صاحبان خانه از خانه، قتل و کشتار، منشأ مشروعیت یک رژیم می‌شود و این فاجعه است. امروز فلسطین، مظهر ظلم و جنایت بزرگی است که در تاریخ رخ داده و قدرت‌های بزرگ هم در ایجاد این وضعیت و تداوم آن نقش داشتند و ما صرف‌نظر از جنبه‌ی دینی، انقلابی و انسانی، یک بحث اخلاقی داریم که زور و اشغال منشأ مشروعیت نیست که اگر اینچنین بود باید فرانسه متعلق به هیتلر باشد پس چرا امروز مقاومت فرانسویان و مبارزه‌شان با اشغال، مورد ستایش قرار می‌گیرد؟ این فاجعه است که یکی به زور بیاید وارد خانه‌ی شما شود و بعد به رسمیت شناخته شود که او صاحب‌خانه است. از نظر اخلاق انسانی صرف‌نظر از دیدگاه‌های دینی بشریت باید در مقابل این تفکر بایستد.

خاتمی افزود: میلیون‌ها نفر از خانه‌ی خودشان بیرون رانده شدند، در کمپ‌ها به دنیا آمدند و بزرگ شدند و در کمپ‌ها مردند یا در گوشه و کنار دنیا پراکنده هستند و کسانی به زور آمدند خانه‌ی اینها را تصاحب کردند و صاحب‌خانه شدند. برای همین است که در جمهوری اسلامی به عنوان انسان‌هایی که درد انسان را داریم، انگیزه دفاع از آرمان فلسطین و مقابله با سرکوب و اشغال را داریم.

وی با انتقاد از سازمان ملل و شورای امنیت و کشورهای بزرگ در موضوع فلسطین گفت: شورای امنیت و سازمان ملل هم آنطور که باید و شاید جانب مظلوم را نگرفتند و بارها و بارها از ظالم حمایت کردند اما در مورد این مسأله‌ای که رخ داده است تا آنجایی که به یاد دارم شورای امنیت در چندین قطعنامه تاکید کرده که قسمت شرقی بیت‌المقدس –از جمله همان جایی که الان مورد توجه است- غصبی و اشغالی است و باید آزاد شود. آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که در جریان کمپ دیوید اسراییل از سوی برخی از کشورها به رسمیت شناخته شد ولی علیرغم خیانت ها، کل بشریت و بخصوص همه کشورهای اسلامی و غربی بر اینکه بیت‌المقدس متعلق به فلسطینی‌هاست اجماع داشتند و شاید با این تصمیم نابخردانه می خواهند بگویند که قسمت شرقی بیت‌المقدس متعلق به اسراییل است و نباید بگذاریم این اجماع شکسته شود.

خاتمی با انتقاد از بی‌توجهی به قطعنامه های شورای امنیت از سوی اسراییل و حمایت آمریکا از آن اظهار کرد: در اثر فشار لابی صهیونیستی، در سال ۱۹۹۵ کنگره آمریکا تصویب کرد که سفارت آمریکا به بیت‌المقدس منتقل شود که این خلاف همه‌ی ضوابط بین‌المللی حتی اجماع جهانی، نظر سازمان ملل، شورای امنیت و برخلاف معیارهای انسانی و بشردوستانه بود و سه رییس‌جمهوری که از ۱۹۹۵ به بعد روی کار آمدند، هیچ کدام، این مصوبه را عملی نکردند و قرعه کار به نام یک انسان غیرمتعارف درآمد که همیشه با تصمیمات خلاف اجماع و عرف و خلاف مصالح آمریکا، جهان را شگفت‌زده می‌کند. این مسأله مطمئنا در وجدان مردم مظلوم فلسطین تغییری ایجاد نمی‌کند جز اینکه خشم‌ و عزم‌شان برای بازپس‌گیری حق‌شان بیشتر می‌شود.

وی تصمیم اخیر رییس‌جمهور آمریکا را زمینه‌ساز همصدایی و یکپارچگی در جهان اسلام دانست و ابراز امیدواری کرد که در این زمینه گام‌های عملی برداشته شود.

خاتمی گفت: این اقدام دهن‌کجی به حقوق انسان و انسانیت است و در نهایت بعضی ها آن را محکوم می‌کنند اما باید اقدام عملی انجام شود یعنی آمریکا باید از سوی اجماع و عقل عمومی دنیا که این امر را مورد اعتراض قرار داده، مجازات بشود و بفهمد که در دنیا تنهاست و نمی‌تواند هر کاری را که می‌خواهد، بکند. امیدوار نیستیم که یک اقدام عملی صورت بگیرد ولی وظیفه‌ی ملت‌ها و به‌ویژه ملت فلسطین و همه طرفداران انسان و انسانیت و آزادی این است که اعتراض کنند. صدور بیانیه کافی نیست و باید اقدام شود و یکپارچگی حفظ شود.

وی ابراز امیدواری کرد که حکومت‌های عربی و اسلامی به خود آیند و به جای بازی در میدان دشمن و اقدام علیه جمهوری اسلامی ایران و شاد کردن نتانیاهو، با همبستگی در برابر این اقدام نابخردانه بایستند.

خاتمی با اعلام همدلی با ملت مظلوم و مقاومت فلسطین گفت: ممکن است در زمینه‌ی مسایل فلسطین و مسایل بین‌المللی اختلاف‌نظرهایی وجود داشته باشد اما امروز، ایران و کشورهای عربی، کشورهای اسلامی و حتی اروپایی در غربی و فلسطینی بودن بیت‌المقدس اشتراک نظر دارند. باید این اشتراک نظر گرامی داشته شود و علیرغم اختلافات برای عملی بودن و عملی شدن این اشتراک نظر تدبیر و اقدام شود.

وی در ادامه دیدار با اعضای حزب مردم‌سالاری با طرح این پرسش که «در نظام جمهوری اسلامی تکلیف‌مان با حزب چیست؟» بیان کرد: لازمخ دموکراسی و حزب، تلازم کاملا اثبات شده‌ایست و ما اگر بخواهیم واقعا مردم‌سالاری را داشته باشیم، هیچ راهی نداریم جز اینکه به حزب اهمیت بدهیم.

خاتمی با اینکه در جامعه‌ی ما هزینه فعالیت حزبی پرداخت نمی‌شود اظهار کرد: از سویی مسوولان آن‌طور که باید و شاید، نگاه به حزب ندارند و از سوی دیگر ذهنیت جامعه ما هنوز به این باور نرسیده است که با حزب و از طریق حزب باید فعالیت کند و به همین دلیل هم جامعه‌ی ما حاضر نیست هزینه ی فعالیت حزبی را بپردازد بنابراین احزاب ما گرفتار مشکلات پیش پاافتاده برای اداره‌ی کار خودشان می‌شوند.

وی با یادآوری برنامه‌ی سوم و چهارم و لوایح بودجه در دوران ریاست‌جمهوری‌اش گفت: آن زمان ردیفی گذاشتیم برای کمک به احزاب و مطبوعات و کار نداشتیم که این حزب اصلاح‌طلب یا اصولگراست؛ چپ است یا راست؟ بلکه شرایطی معین شده بود که کمک کنیم و اگرچه کمک زیادی نبود اما از نظر نمادین مسأله‌ی مهمی بود.

خاتمی افزود: معتقدم که حکومت و نظام و دولت باید برای تقویت و فعالیت احزاب اقدام کند و جایگاه حزب و فعالیت حزبی را رعایت کند.

وی پیشنهاد کرد که حزب مردم‌سالاری در کنار دیگر بخش‌های فعال به بررسی دقیق‌تر قانون انتخابات و قانون احزاب بپردازند و طرحی آماده شود که در زمینه فعالیت حزبی تفاهمی و انشاءالله پیشرفتی ایجاد شود.

وی با بیان اینکه باید به یک اجماع و تفاهم برسیم که حکمرانی حزبی می‌خواهیم یا نمی‌خواهیم اظهار کرد: بعضی از صحبت‌ها و گفته‌ها این است که حکمرانی حزبی نمی‌خواهیم، اما اگر حزبی نباشد یا مسأله پوپولیستی می‌شود یا شکل دیگری خواهد داشت و البته احزاب هم باید تعریف شوند. دیده می‌شود که در اغلب کشورها دو یا سه حزب عمده فعالیت می‌کنند و این‌طور نیست که تعداد زیادی احزاب کوچک شکل بگیرد.

خاتمی با تاکید بر لزوم حرکت جبهه‌ای گفت: گروهی از افراد توانمند و موثر جامعه وابستگی حزبی ندارند. به زور نمی‌توانیم افراد را عضو احزاب کنیم و باید سازوکاری برای جذب افراد توانمند غیرحزبی داشته باشیم. معتقدم جایگاه احزاب باید خیلی محکم باشد و باید وزن احزاب افزایش یابد ولی حرکت فراگیرتر باشد.

وی در پایان حزب مردم‌سالاری را از جمله احزاب جدی اصلاح‌طلب دانست و برای موفقیت این حزب ابراز امیدواری کرد.

پیش از سخنان خاتمی، دبیرکل حزب مردم‌سالاری و تعدادی از اعضای این حزب، از فعالیت‌های حزبی و برگزاری کنگره‌ها و تاسیس دفاتر در همه استانها گزارشی ارائه و بر اهتمام به فعالیت و محوریت احزاب در عرصه حیات سیاسی تاکید کردند.