انتشار ویژه‌نامه «روایت حصر مصدق»

چکیده : هدی صابر در سال ۱۳۸۶ و با درک خطر «انقراض نسل صاحب حافظه‌ی تاریخی» درصدد آن برآمد تا پیش از آنکه شماری از چهره‌های زنده دوران نهضت ملی که مصاحبت با مصدق را تجربه کرده بودند، از دنیا بروند، با آن‌ها به گفت‌وگو بنشیند و خاطرات آن‌ها از مصدق را ثبت و ضبط کند. حاصل پژوهش هدی صابر در زندگی و فعالیت مصدق در دوران حصر و تبعید در احمدآباد توسط نشریه‌ی چشم‌انداز ایران در قالب یک ویژه‌نامه به زیور طبع آراسته...

حاصل پژوهش هدی صابر در زندگی و فعالیت مصدق در دوران حصر و تبعید در احمدآباد توسط نشریه‌ی چشم‌انداز ایران در قالب یک ویژه‌نامه به زیور طبع آراسته شد. این ویژه‌نامه حاوی مصاحبه‌های هدی صابر با نزدیکان و مصاحبان مصدق و برخی معمران و اهالی احمدآباد است و به بررسی ابعاد مختلف زندگی روزمره‌ی مصدق در دوران بد از کودتای ۲۸ مرداد می‌پردازد.

هدی صابر در سال ۱۳۸۶ و با درک خطر «انقراض نسل صاحب حافظه‌ی تاریخی» درصدد آن برآمد تا پیش از آنکه شماری از چهره‌های زنده دوران نهضت ملی که مصاحبت با مصدق را تجربه کرده بودند، از دنیا بروند، با آن‌ها به گفت‌وگو بنشیند و خاطرات آن‌ها از مصدق را ثبت و ضبط کند. در همین راستا با کسانی چون نصرت‌الله خازنی، موسی مهران فشارکی، محمدرضا جلالی نائینی، جلیل بزرگمهر (که همگی در سال‌های بعد دیار فانی را وداع گفتند) و شماری دیگر از چهره‌های نزدیک به مصدق نظیر حسین شاه‌حسینی و محمود مصدق و همچنین پیشکاران و خدمتگزاران قلعه‌ی احمدآباد (ابوالفتح تک‌روستا، کریم معافی، جواد آقا، مشهدی حسن، کشور بیگ‌پور، آقای کشاورز و …) مصاحبه‌ی تصویری کرد که گزیده‌ای از آن دو سال پیش به صورت یک مستند تصویری به نام «مصدق از نگاهی دیگر» منتشر شد. اکنون متن کامل‌ این مصاحبه‌ها در ویژه‌نامه مذکور در کنار مقالاتی از تحلیل‌گران و پژوهشگران در مورد مصدق و نهضت ملی منتشر شده است.

فیروزه صابر در یادداشتی در ابتدای این ویژه‌نامه می‌نویسد:

منش واژه‌ای است که در اندیشه و باور و رفتار هدی مفهومی عمیق داشت. فقط واژه نبود، کارکرد نیز داشت. ذهن جست‌وجوگر و دیده ژرفش او را به‌سوی کشف و شناخت الگوهای با منش برد. یکی از معدود الگوهایی که شیفته‌اش شد، مرحوم دکتر مصدق، نخست‌وزیر دولت ملی ایران، بود. این شیفتگی، فقط احساس نبود، شناخت عمیق بود، شناخت فقط متکی به پژوهش نبود، همراهشان بود، به آنان خو گرفت و با آنان زیست.

هدی در چهل‌و‌یکمین سالگرد رحلت مرحوم مصدق در احمدآباد (چهاردهم اسفندماه سال ۸۶) می‌گوید:

«مصدق ندیده‌ام، مصدق نشنیده‌ام، مصدق خوانده‌ام و در ذهن خاصه در وانفسا، سال‌ها با مصدق زیسته‌ام.»

او مصدق را به‌عنوان «مرد با منش تاریخ» ویژه خواند و تکرار می‌کرد که این رهبر ملی، در میانه تاریخ معاصر و از درون آشفته‌بازار سیاسی و اقتصادی-‌اجتماعی پدیدار شد:

«ایده به میان آورد

ملت بسیج کرد

ایمان مبشر در فضا پاشاند

و مدار ملی را با تدبیر مدیریت کرد: «فَالمُدَبّراتِ اَمراً»

در ادامه به این باور رسید تا منش مصدق را به نسل‌های نو بشناساند و خود را متعهد کرد تا این شناخت را از طریق تصویر عرضه کند. یارگیری را برای این منظور آغاز کرد و در پس سال‌ها دغدغه و انتظار، پروژه ساخت فیلم را از اوایل سال ۸۸ در برنامه کاری خود قرار داد.

جست‌وجوگری‌اش را برای رسیدن به شمار زیادی از نزدیکان و مصاحبان مصدق و نیز سماجتش را برای اقناع و رضایت آنان برای صحبت با دوربین افزون کرد تا بدان جا که برای راضی‌کردن یکی از آنان بیست‌وپنج بار کوشش حضوری کرد.

این گفت‌وگوها حاوی ناگفته‌هایی تأمل‌برانگیز از منش و سلوک شخصی مرحوم مصدق است که نشان‌دهنده مردم‌داری، سلامت و انضباط مالی، برخورد انسانی و صمیمانه و سخاوتمندانه با زیردستان، پرهیز از سوءاستفاده از موقعیت شخصی، برخورد تعالی‌بخش با ضعف‌های اخلاقی اطرافیان، تأکید بر قانون در امور روزمره و جزئی و ویژگی‌های متعدد منحصربه‌فرد این شخصیت سیاسی ایران معاصر است.

این ویژه‌نامه از ۲۴ خرداد ۱۳۹۶ روی دکه‌های مطبوعاتی ایران قابل دسترس علاقمندان است.