درباره سخنان آقای مرعشی

چکیده :لازم است فعالان شناخته شده اصلاحات و چهره های معتبر و هزینه داده، در آستانه انتخابات مهم مجلس دهم و در تدارک تهیه لیست ها و ستادها، توجه داشته باشند که بزرگترین سرمایه آنها اعتماد عمومی است که به واسطه مقاومت صادقانه شماری از آنها در جریان جنبش سبز نزد مردم پدید آمده است. ...

کلمه – محمد حسین آزاد:

القای تفکیک میان جریان اصلاح طلبی و جنبش سبز طی سال های اخیر یکی از عمده ترین تصوراتی بوده که گمان می شده با توسل بدان می توان نقدها و اعتراض های جدی، اصیل و بنیادی اصلاح گرا را چه در سطح فعالان حرفه ای سیاسی – مدنی و چه در سطح اقشار مختلف مردم، مهار و نهایتا سرکوب کرد. از همین رو راهبران جنبش سبز از همان ابتدا و در هر فرصت و محفلی تاکید می کردند که حرکت عظیم مردم ایران در قالب جنبش سبز ریشه در تاریخ بیداری معاصر ایرانیان داشته و باید آن را در امتداد آرمان های ملی مندرج در متن انقلاب مشروطه، نهضت ملی، مبارزات منتهی به انقلاب اسلامی ۵۷ و جنبش اصلاحی ۷۶ ارزیابی کرد.

بر این مبادی، به طور خلاصه باید گفت نه تنها پروژه اصلاحات و جنبش سبز دو مسیر متفاوت و در عرض هم نیستند، بلکه جنبش سبز نسخه ارتقاء یافته کاربست رویکرد اصلاح طلبی در مقطع ۷۶ تا ۸۴ با همه کامیابی ها و ناکامی هایش است. جنبش سبز حاصل گریزناپذیر تغییرات اجتماعی وسیع و طرح مطالبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تازه در جامعه ایران به ویژه از سوی نسل جوان و تحصیلکرده است. مطالباتی که حیات با کرامت و آزادانه هر شهروند ایرانی در چارچوب سبک زندگی غیرتحمیلی، در صدر آن قرار داشته و از همین رو جنبش سبز در ترازی بالاتر از جریانات سیاسی روزمره -با تمام مماشات ها و مانورهای سیاسی شان- یک جنبش نوین اجتماعی را در ابتدای قرن حاضر معرفی کرده است.

جناب آقای “حسین مرعشی” از فعالان خوشنام اصلاح طلب که به صراحت لهجه شهره بوده و در تلخ ترین روزهای پس از کودتای ۸۸ رخت عافیت به تن نکرده و سالی را به عنوان زندانی سیاسی در زندان اوین گذراند، اخیرا در گفت و گویی با روزنامه اعتماد ضمن فتنه گر خواندن احمدی نژاد، اظهاراتی طرح کرده اند که نگاهی انتقادی به آن شاید خالی از فایده نباشد. ایشان با تاکید بر اینکه “باید از حوادث ۸۸ عبور کرد” حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری آن سال را “یک اختلاف نظر که تمام شد” توصیف کرده و در ادامه فرموده اند:

“…من در تماس‌هایی که با نیروهای سیاسی و اجتماعی در استان‌ها و شهرستان‌ها داشته‌ام برایم محسوس است که حتی اگر عده‌ای نخواهند از ٨٨ عبور کنند مردم به ٩٢ نگاه‌شان پررنگ‌تر است و الگوی ٩٢ را مناسب‌تر از ٨٨ می‌دانند و می‌خواهند که به هر حال مشارکت کنند و نظارت‌شان را هر مقدار که ممکن باشد اعمال کنند…”.

اما واقعیت با آنچه جناب آقای مرعشی گفته اند، قدری متفاوت است. ایشان که از پس بازسازی تشکیلاتی مجدد حزب کارگزاران سازندگی -آن هم با تکیه بر فعالان سیاسی جوانی که در کوران ایام پس از کودتا آبدیده شده و شناخته شدند- مکررا در جمع فعالان اصلاح طلب استان ها و شهرستان ها حاضر می شوند، بهتر از هر کسی می دانند که در همان نشست ها و همایش ها، مطالبه محوری رفع حصر از سران جنبش سبز و پی گیری آرمان های مردمی در همان مسیر اصلاحات بنیادین است.

تحولی که در خرداد ۹۲ شکل گرفت چیزی نبود جز شکل گیری اراده ای در میان بخشی از هواداران تغییر در ایران و استفاده نسبی از سرمایه و شبکه های اجتماعی جنبش سبز در کنار استیصال حاکمیت ناشی از مقاومت مدنی چهارساله و بحران های اقتصادی و بین المللی که گشایش و عقبگردی نسبی را می طلبید.

ممکن است کسانی تصور کنند که به اقتضای زمانه و شرایط روز، تغییراتی در روش پیگیری اهداف سیاسی لازم است. اما اینکه نقش و تأثیر ایستادگی مردم در سال ٨٨ و شعار «رأی من کو» بر حق الناس خوانده شدن رأی مردم در سال ٩٢ نادیده گرفته شود و به بیم و هراس حاکمیت در سال ٩٢ از تکرار اعتراضات ٨٨ در صورت تکرار تقلب توجه نشود، به دور از واقع بینی سیاسی است.

آنها که خواستار درز گرفتن جنبش سبز و بازگشت به نسخه قبلی اصلاحات هستند نمی توانند چالش تحریم انتخابات در اسفند ۹۰ را نادیده بگیرند. در آن زمان هم عده ای از اصلاح طلبان خواستار “مشارکت در هر حال” و عبور از ماجرای ۸۸ بودند پروژه ای که اتفاقا به پیش هم می رفت، اما تنها صدور بیانیه ای قاطع از سوی یکی از گروه های مرجع جنبش سبز یعنی زندانیان سیاسی سبز وحدت نظری در میان هواداران اصلاحات و تغییر ایجاد کرد که حتی برخی از نمایندگان بالفعل اصلاح طلب حاضر در مجلس هشتم که تایید صلاحیت شده بودند هم نتوانستند از شهرستان متبوع خود رایی جمع کنند. از سوی دیگر در جریان انتخابات ریاست جمهوری یازدهم طرح مساله حضور جناب آقای خاتمی از سوی زندانیان و طرح مباحثی از سوی آنها در کنار عدم مخالفت آقایان موسوی و کروبی با اصل مشارکت در انتخابات راه را بر ایجاد گفت و گو و دیالوگی در شبکه های جنبش سبز گشود که حاصل آن ابراز تمایل بخش هایی از تغییرخواهان برای مشارکت در انتخابات البته در پی وعده های صریح آقای روحانی برای رفع حصر و آزادی زندانیان سیاسی و برداشتن فضای امنیتی، بود.

در عین حال هر تحلیل گر و ناظر منصفی اذعان خواهند داشت که امروزه آنچه بیش از همه مقوم وحدت نیروهای اصلاح طلبان است، مطالبات برجا مانده ای همچون رفع حصر و آزادی زندانیان سیاسی و همان نکاتی است که آقایان موسوی و کروبی در آخرین اظهارنظرهایشان به ویژه در منشور جنبش سبز داشته اند.

به نظر می رسد لازم است فعالان شناخته شده اصلاحات و چهره های معتبر و هزینه داده، در آستانه انتخابات مهم مجلس دهم و در تدارک تهیه لیست ها و ستادها، به جای آنکه بیش از اندازه پایشان در گل مباحث روزمره و مانورهای معمول سیاسی و نیز مطالبات منفعت طلبانی که در پی منافع اقتصادی و… در نزدیکی هر انتخاباتی سر بر می آورند -و البته واقعیتی در همه جریان ها هستند- بماند، توجه داشته باشند که بزرگترین سرمایه آنها اعتماد عمومی است که به واسطه مقاومت صادقانه شماری از آنها در جریان جنبش سبز نزد مردم پدید آمده است. اصلاح طلبان تجربه انتخابات شوراهای شهر دوم و ریاست جمهوری نهم را نباید فراموش کنند، جایی که این سرمایه لطمه خورده بود.

این بحثی است که تا انتخابات بیش از این مورد توجه قرار خواهد گرفت.