سیاهه مالی فرهنگ دولتی/ این هزاران میلیارد به دست چه کسانی می‌رسد

چکیده :با وجود کسر بودجه شدید دولت، تنگناهای معیشتی مردم و مشکلات اقتصادی فعالان مستقل فرهنگی؛ ارگان ها و نهادهای حکومتی که بسیاری از آنها در خدمت اهداف و منافع سیاسی و جناحی فعالیت می کنند، چهل برابر محیط زیست، بودجه دریافت می کنند که تنها 13 درصد از آن در اختیار وزارت ارشاد است. در این بین، حتی بودجه دولتی موسساتی که ظاهرا غیردولتی هستند، 66 درصد بیشتر از سازمان محیط زیست کشور است....

کلمه – گروه اقتصادی: از زمانی که میرحسین موسوی شعار «دولت فرهنگی و فرهنگ غیردولتی» را برگزید تا به دولتیان و اهل فرهنگ یادآور شود که فرهنگ نباید وابسته به دولت شود و بلکه باید آن را متأثر کند، شش سال می گذرد.

اما با وجود کسر بودجه شدید دولت و تنگناهای زیادی که عموم مردم از سویی و فعالان مستقل فرهنگی از سوی دیگر با آن دست به گریبان اند، هنوز بودجه های کلانی به ارگان ها و نهادهای حکومتی اختصاص می یابد که بازده و خروجی بسیاری از آنها یا مشخص نیست و یا به اذعان کارشناسان، علیه منافع و فرهنگ عمومی است.

چندی قبل، کلمه در گزارشی با عنوان سیاهه مالی روحانیت حکومتی، یادآور شده بود که افتخار تاریخی روحانیت شیعه، رو به اضمحلال است و استقلال حوزه‌های علمیه و ائمه جماعات و روحانیت بلاد، که روزگاری مایه فخر شیعیان نسبت به وضع روحانیان در برخی کشورهای سنی‌مذهب بود، رفته رفته جای خود را به طلاب شهریه‌بگیر دولت و مساجد تحت نظارت حکومت و دفاتر برخوردار از رانت و … داده است.

حالا نگاهی به ارقام میلیاردی که در بودجه سال ۹۴ برای سازمان ها، نهادها و ارگان های مختلف در نظر گرفته شده، نشان می دهد که این منابع ملی که غالبا علیه خواست ملت و منافع ملی هم هزینه می شود، تا چه حد هنگفت است. به طوری که صادق زیباکلام که این ارقام را استخراج و در نامه ای به علی مطهری نماینده مجلس منتشر کرده، می گوید این بودجه، چهل برابر کل بودجه سازمان محیط زیست است!

‌

‌

این استاد دانشگاه، با ارسال نامه ای برای علی مطهری به عنوان عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، از او خواسته است که در خصوص حجم این هزینه فرهنگی، که جمع آن بالغ بر شش هزار میلیارد تومان می شود، نویسنده نامه را ارشاد کند!

جالب اینجاست که در جدول فوق، نهادهایی که در مجموع ۲۸۹ میلیارد تومان (یعنی ۶۶ درصد بیشتر از کل بودجه محیط زیست) بودجه دریافت کرده اند، شامل موسسه فرهنگی بصیرت، موسسه فرهنگی تبیان، موسسه فرهنگی دارالحدیث، موسسه فرهنگی نسیم نور، کمک به موسسات فرهنگی و دینی همه استانها، کمک به فعالیت های فرهنگی مسجد جمکران، پژوهشگده علوم و فرهنگ اسلامی، سازمان مدارس معارف اسلامی،پژوهشکده باقرالعلوم، دانشگاه باقرالعلوم، دانشگاه امام صادق، بسیج دانش آموزان، جشنواره عمار، شورای سیاستگزاری ائمه جمعه، ستاد امر به معروف و نهی از منکر و … می شوند.

و جالب تر اینجاست که بودجه ای که بیشتر از بودجه محیط زیست است، صرف نهادهایی می شود که بسیاری از آنها در جهت اهداف چناحی و سیاسی از این بودجه ها استفاده می کنند. همچنان که منابع بسیاری از سازمان ها و نهادهای جدول فوق نیز عملا در خدمت اهداف سیاسی و جناحی به کار گرفته می شود.

زیباکلام درباره این نحوه تقسیم بودجه خطاب به مطهری نوشته است: همانطورکه ملاحظه می شود سهم وزارت ارشاد از این ۶۰۰۰ میلیارد تومان کمتر از ۱۳درصد می باشد و ۸۷درصد مابقی در اختیار نهادها، سازمان ها، بنیادها و ارگان هایی است که نه تنها کاملا مستقل از مجوعه دولت قراردارند بلکه اساسا هیچ پاسخگویی نیز نه در قبال مجلس دارند و نه در قبال قوه مجریه. مع ذالک و علیرغم این واقعیات، منتقدین و مخالفین دولت آقای روحانی علی الدوام دولت و بالاخص وزارت ارشاد را مورد مواخذه قرار می دهند که چرا وضعیت فرهنگی کشور اینگونه است؟ جالب است که حتی یکبار هم نشده که مخالفین دولت کوچکترین انتقاد و گلایه ای نسبت به این سی ، چهل تشکیلات دیگری که نزدیک به ۹۰درصد بودجه فرهنگی کشور را بخود اختصاص داده اند بنمایند.

او در ادامه نامه خود افزوده است: عرضم از نگارش این عریضه طرح زاویه دیگری از اختصاص بودجه ۶۰۰۰ میلیاردی برای امور فرهنگی می باشد.جنابعالی را نمی دانم اما من خودم وقتی ارقام خیلی زیاد می شوند ابعاد آن را دیگردرست ملتفت نمی شوم. به همین منظور و برای درک اینکه ۶۰۰۰ میلیارد تومان یعنی چقدر پول، آنرا با کل بودجه محیط زیست کشور برای سال جاری مقایسه نمودم. کل بودجه محیط زیست در سال ۹۴ رقم ۱۷۴ میلیارد تومان می باشد. یعنی بودجه فرهنگی مان نزدیک به چهل برابر بودجه محیط زیست مان است. نمی دانم در کشورهای دیگر این نسبت چگونه است. اما در ایران با این ۱۷۴ میلیارد تومان خانم ابتکار هم می بایستی حقوق بیش از ۶۰۰۰ تن کارکنان محیط زیست را بپردازند، هم جلوی ریزگردها که از عراق و عربستان وارد خوزستان و مابقی کشور را می شوند را بگیرند، هم جلوی خشک شدن دریاچه اورمیه را بگیرند، هم تالاب انزلی که لجن زار شده را احیاء نمایند، هم یک دو جین تالاب و دریاچه های بزرگ و کوچک را که یا از بین رفته اند یا در شرف از بین رفتن هستند را نجات بدهند، هم حیات رو به انقراض وحش را جلوگیری کنند، هم جلوی روند انقراض هولناک جنگلهای کشور را بگیرند، هم فکری برای رودخانه های کشور نمایند که خیلی دیگر تفاوتی با فاضلاب ندارند، هم پس فردا که باد خنک زد و پاییز شد، مردم تهران و سایر شهرهای بزرگ را از مرگ و میر در نتیجه آلودگی هوا برهانند، هم به منظورآنکه من بااین حسرت و عقده از دنیا نروم که محیط زیست گیلان( و سایر استان های دیگر کشورکه دارای جنگل هستند) یک دستگاه هلی کوپترآبپاش ندارند و هنوز در قرن بیست و یکم آتش سوزی جنگل را با بیل و سطل شن مجبورند خاموش کنند، یک دستگاه هلی کوپتر آبپاش بخرند،هم….

این استاد دانشگاه تصریح کرده: البته همکاران جنابعالی در مجلس اگر چه الویت شان در تصویب بودجه سالیانه کشور بیشترفرهنگ بوده تا محیط زیست، در عین حال از حق نمی بایستی گذشت و نمایندگان محترم مجلس نهم گام های ارزنده ایی برای بهبود بخشیدن به وضعیت اسفناک محیط زیست کشور برداشته اند.از جمله اینکه وقتی اهواز و سایر شهرهای خوزستان دچار آن وضعیت اسفناک ریزگردها شده بود آنها هم در تهران با زدن ماسک در مجلس حاضر شدند. به علاوه خانم ابتکار را هم با شجاعت و شهامت کم نظیری و بدون آنکه ترسی بخودشان راه دهند مورد حمله و انتقادات شدید قراردادند که چرا به فکر مردم خوزستان نیستند و چرا به اهواز مسافرت نمی کنند. مجلس نهم درست می بیند: برای بهبود وضعیت ناگوار زیست محیطی در ایران می بایستی بیشتر به فکر فرهنگ بود تا محیط زیست.