آیت‌الله جوادی آملی: اگر دانشمندان به اسارت رفتند، فهم و فرهنگ نیز به اسارت می‌رود

چکیده : "دعائی انقلابی است و بیش از همه نیز در انقلاب بوده، اما هرگز انقلاب برای او سکان و پلکانی برای پیشرفت تبدیل نشده است. بی تردید اگر کسانی جز دعائی با این سابقه بودند، امروز ادعاهای بسیاری داشتند اما دعائی بی‌ادعا زندگی کرده است. دعائی روی اصول و قواعد خود می‌ایستد، اما پرخاشگر نیست و اصول‌گرایی خود را توام با پرخاشگری نمی‌کند." این جملات گوشه ای از توصیفاتی است که شب گذشته در بزرگداشت محمود دعایی مدیرمسوول روزنامه اطلاعات بر زبان مهمانان جاری بود....

کلمه – گروه خبر: “دعائی انقلابی است و بیش از همه نیز در انقلاب بوده، اما هرگز انقلاب برای او سکان و پلکانی برای پیشرفت تبدیل نشده است. بی تردید اگر کسانی جز دعائی با این سابقه بودند، امروز ادعاهای بسیاری داشتند اما دعائی بی‌ادعا زندگی کرده است. دعائی روی اصول و قواعد خود می‌ایستد، اما پرخاشگر نیست و اصول‌گرایی خود را توام با پرخاشگری نمی‌کند.” این جملات گوشه ای از توصیفاتی است که شب گذشته در بزرگداشت محمود دعایی مدیرمسوول روزنامه اطلاعات بر زبان مهمانان جاری بود.

به گزارش کلمه، آیین بزرگداشت حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی مدیر مسئول موسسه اطلاعات به پاس ۳۵ سال خدمات ماندگار وی در سرپرستی این موسسه شب پنجشنبه ۱۷ اردیبهشت با حضور جمع زیادی از مقامات، چهره های فرهنگی، سیاسی و رسانه ای در تالار همایش های کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

همه چهره های فرهنگی و سیاسی دور هم جمع شدند تا بزرگداشت مردی را جشن بگیرند که در عرصه سیاست در جناح های مختلف سیاسی جایگاه ویژه ای دارد و جز احترام از او یاد نمی شود.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی، حمید چیت چیان وزیر نیرو، محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت معدن و تجارت، سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت، علی ربیعی وزیر کار، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر، محمد باقر قالیباف شهردار تهران، محمود واعظی وزیر ارتباطات، محمدباقر قالیباف شهردار تهران، حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان فارسی، محمد سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، حمید میرزاده رئیس دانشگاه آزاد، آیت الله مصطفی محقق داماد، کریم اعوانی، مهدی محقق، اکبر ترکان، غلامحسین ابراهیمی دینانی، رضا داوری اردکانی، محمد موسوی بجنوردی، محمد رجبی، حجت الاسلام علی یونسی، پرویز اسماعیلی، محمد حسن قشقاوی، سید رضا صالحی امیری، مجتبی مطهری (فرزند شهید مطهری)، هاشمی استاندار تهران، محمد رضا خاتمی، زهرا اشراقی، علی مرادخانی، محمدرضا عارف، فیض الله عرب سرخی، مجید انصاری، محسن آرمین، هادی خسروشاهی، حجت الاسلام شاه مرادی، حسام الدین سراج، محمد رضا تابش، احمد جلالی، فاطمه راکعی، افشین علا و … از جمله حاضران در مراسم نکوداشت حجت الاسلام دعایی بودند.

حسن روحانی رییس جمهور و آیت الله جوادی آملی و سید محمد خاتمی رییس دولت اصلاحات در پیام های جداگانه ای این بزرگداشت را همراهی کردند.

در بخشی از پیام روحانی آمده است: “روحانی متواضعی که تجربه هایی گرانبها همچون حضور فعال و موثر از آغازین روزهای شکل گیری نهضت اسلامی را داراست و بی وفقه دفاع از حقوق مردم و تنویر افکار عمومی را در سنگرهای مختلف خدمتگزاری وجهه همت خود قرار داده است.

او ثابت کرد که در سخت ترین و سهل ترین شرایط نیز می توان از افراط و تفریط دوری گزید و با پیش گرفتن و پیمودن مسیر اعتدال ، به مردم خدمت کرد. ایشان چه در دوران مبارزه و چه در عرصه های سیاسی و فرهنگی طی دهه های سپری شده از نظام جمهوری اسلامی ایران ، همواره در کنار و معتمد امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی ) بوده و از افتادن در دامن تندروی ها پرهیز کرده است.

صداقت ، وارستگی و سادگی از خصال دائمی و پسندیده ایشان است که می تواند الگویی مناسب برای اهالی و اصحاب قلم و رسانه باشد.”

در بخشی از پیام آیت الله جوادی آملی که به صورت تصویری بود آمده است: “در بین کسانی که از اصحاب مطبوعات هستند و از صحابه طرح و نشر هستند مردان بزرگی بوده و هستند. در حوزه ها و دانشگاه ها همیشه مردان بزرگ در هر رشته ای بودند و صاحبان خدمات و قدم و قلم در هر صحنه ای بودند که امیدواریم به برکت نظام اسلامی این گسترش پیدا کند . در کشوری که سابقه کهن در علم و فرهنگ داشت حافظ و صادر علم و فرهنگ و تدین خود باشد.

بیان امیر المؤمنین در عهدنامه مالک اشتر این است: مالک حج عمره بود صوم و صلات بود زکات و خمس بود نماز واجب و مستحب و همه مسائل عبادی بود اما دین اسیر بود اسارت دین در سایه اسارت دین فهمی است و دین فهمی وقتی اسیر است که دین فهم به اسارت برود. اگر عالمان و دانشمندان به اسارت رفتند فهم و فرهنگ نیز به اسارت می رود.

شاید شما کمتر باور کنید روزگاری گذشت که به این دانشمندان و علما گفتند از این پس شما فتوا بدهید و بدانید که بشر حسن و قبح را درک نمی کند. عقل تعطیل شد. عقل را درک نمی کند که چه چیزی خوب و چه چیزی بد است. چه حسن است چه قبیح است؟ چه حق است چه باطل؟ چه صدق است چه کذب؟ چه خیر است چه شر؟ امکان ادراک حسن قبح عقلی یعنی به غارت رفتن فرهنگ. وقتی عقل یک ملت حکم نکند ادراک خوابیده است. پیامبر فرمود که خدایا ما به تو پناه می بریم از اینکه عقل ملتی بخوابد فرهنگ ملتی بخوابد. خوابیدن عقل عبارت از ادراک نکردن حسن و قبح است. روزگاری گذشت بر این ملت تحمیل کردند که عقل حسن و قبح را درک نمی کند. خروجی آن خطر بعد از سالیان متوالی داعش و تکفیری شد. اگر عقل تعطیل شود و ادراک نکند این خطرها را به همراه دارد.”

سیدحسن خمینی یکی از سخنرانان مجلس بود. یادگار امام با تاکید بر اینکه دعائی بیش از همه در انقلاب بوده است گفت: دعائی انقلابی است و بیش از همه نیز در انقلاب بوده، اما هرگز انقلاب برای او سکان و پلکانی برای پیشرفت تبدیل نشده است. بی تردید اگر کسانی جز دعائی با این سابقه بودند، امروز ادعاهای بسیاری داشتند اما دعائی بی‌ادعا زندگی کرده است.
وی با بیان اینکه «دعائی چوب خورد، اما چوب را به کینه تبدیل نکرد و از آن‌ها به دیده بغض به دل نگرفته است.» خاطرنشان کرد: دعائی روی اصول و قواعد خود می‌ایستد، اما پرخاشگر نیست و اصول‌گرایی خود را توام با پرخاشگری نمی‌کند.
یادگار امام با بیان اینکه دعائی مواضع خود را دارد و امروز نیز روزنامه‌اش تنها روزنامه‌ای است که تصویر خاتمی را چاپ می‌کند، اظهار کرد: دعائی مواضع خود را دارد، اما نسبت به ارزش‌ها و قواعد اصیل انقلاب به شدت پایبند است. دعائی به همه ارزش‌هایی که انقلاب برای آن‌ها شکل گرفته، معتقد است.
سید حسن خمینی با بیان اینکه «متاسفانه بسیاری از ما انقلابی‌گری را با یک طرفه راندن و ارزش‌گرایی را با تندخویی یکسان می‌دانیم.» گفت: دعائی تندخو هم بوده، اما در مسیری که انتخاب می‌کند، برای محبت بیش از تندخویی ارزش قائل است.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور که همشهری حجت الاسلام دعایی هم هست، گفت: من هم از باب اینکه همشهری و دوست صمیمی آقای دعایی هستم و هم اینکه یک مسئول اجرایی و دولتی هستم، باید نکاتی را در مورد ایشان بیان کنم و بگویم آقای دعایی در طول عمرش کارهای بزرگ زیادی انجام داده و این جلسه هم بیانگر همین است.

وی افزود:مسئله ای که فکر می کنم آقای دعایی هیچ وقت خودش به آن اشاره نکرده، همان دفاع و حمایت و حفاظت از مفاخر معاصر این کشور است، خصوصا جایی که برخی شخصیت ها گاهی اوقات مورد بی توجهی نهادهای رسمی کشور قرار می گیرند.

معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: هم دولت و هم حکومت به چنین شخصیت هایی نیاز دارند و نه جامعه و نه دولت از چنین شخصیت هایی بی نیاز نیستند. اینها حلقه های وصل بین گروه های مختلف جامعه هستند و همزبانی، همدلی و زبان عطوفت را به خوبی بلد هستند و می توانند گروه های مختلف را به هم وصل کنند.

علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این مراسم از حجت الاسلام دعایی به عنوان سلوکی که نباید فراموش شود یاد کرد و گفت: شخصیت دعایی شخصیتی اعتدالی است، اعتدال نه به عنوان یک وجه بلکه به عنوان یک روش در او نهادینه شده، این روش اکنون یک نیاز اجتماعی برای جامعه ایران است.

وی افزود: دعایی همچنین نماد ثبات در روزنامه و نماد اخلاق در رسانه است. او هیچ گاه از جایگاهی که به هر جهت به خاطر تصدی مسئولیت موسسه اطلاعات داشته، سوء استفاده نکرده است.

در ادامه این برنامه مجتبی مطهری فرزند شهید مطهری در سخنانی از حجت الاسلام دعایی به عنوان یکی از یاران صدیق و خالص امام (ره) و علاقه مندان به مقام معظم رهبری و در مسیر ولایت یاد کرد و گفت: من اولین بار صدای آقای دعایی را زمانی که به عنوان یک مبارز انقلابی در عراق فعالیت می کرد، شنیدم و چشم هایم پر از اشک شد.

وی افزود: آقای دعایی از ذخایر فرهنگی کشور است. اگر چه خودش آثار متعدد ادبی و فلسفی خلق نکرده اما وجودش زمینه ساز بسیاری از این آثار بوده است. او انسانی است خالص و وارسته و متواضع و دارای حسن خلق و شیفته فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی و از مسلمان های نمونه ای است که می توانیم او را به فرهنگ و تمدن جهانی عرضه کنیم. ما به وجود ایشان نیاز مبرم داریم.

مجتبی مطهری گفت: رسالت دعایی وصل است و من هم اولین بار با محبت و مهربانی زیاد ایشان، با او آشنا شدم. دعایی کسی است که با کارکنان خود روزنامه اطلاعات غذا می خورد و من بارها شنیده ام که او با خدمتکاران روزنامه گپ و گفت های صمیمی دارد و به وضعیت آنها رسیدگی می کند.

احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران هم در این مراسم گفت: خوشحالیم که آقای دعایی اجازه انجام این کار (برگزاری مراسم بزرگداشت) را دادند چون واقعا کار سختی بود که ایشان را مجاب کنیم. آقای دعایی به نحوی رفتار کرده که همه گروه ها و اقشار از ایشان با محبت و عشق و علاقه یاد می کنند.

وی سپس با اشاره به یکی از برنامه های تهران‌گردی خود که مختص دید و بازدید از مفاخر هر منطقه و محله پایتخت است، گفت: یک روز یکی از این برنامه ها به منطقه ای که آقای دعایی در آن سکونت دارند یعنی منطقه ۲ اختصاص پیدا کرده بود و ما گفتیم سری هم به ایشان بزنیم و موضوع را با آقای دعایی در میان گذاشتم ولی ایشان قاطعانه مخالفت کرد ولی در نهایت ما ایشان را مجاب کردیم که خدمتشان برسیم. اولین نکته ای که در این بازدید برای ما جالب بود این بود که ایشان در خانه ای زندگی می کند که ۳۰ سال است دست نخورده این در حالی است که همه خانه های آن منطقه بازسازی شده بود.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: نکته دوم این بود که وسعت این خانه متناسب با جمعیتی که در آن زندگی می کرد، نبود و خیلی کوچکتر از فضایی بود که برای خانواده آقای دعایی مناسب باشد. مسئله سوم اینکه در این خانه هیچکس به جز خانواده ایشان از جمع ما پذیرایی نکرد؛ همه خانواده آقای دعایی و فرزندانشان در آن برنامه بودند، البته آقای دعایی همسایه هایشان را هم به این مراسم که در واقع جشن تولد ایشان بود، دعوت کردند و حتی مسائل مذهبی را هم رعایت کردند و یک کیک با تاریخ شمسی و یک کیک دیگر با تاریخ قمری تهیه کرده بود و از مهمانها پذیرایی می کرد.

مسجدجامعی اضافه کرد: اهالی رسانه هم که در این جمع با ما بودند سعی می کردند که با دست ایشان پذیرایی شوند چون به هر حال ایشان جزو مدیران نادر ماندگار در مطبوعات است و رسانه اش هم بیش از ۸۰ سال سابقه دارد و لذا بچه های رسانه می گفتند کسی که با دست آقای دعایی پذیرایی شود، در کار رسانه تداوم خواهد داشت.

وی با نقل خاطره ای جالب از این بازدید، گفت: آقای دعایی به همراه خانمی نزد ما آمدند و گفتند که ایشان همسر اول من هستند و ما چند دقیقه منتظر بودیم که همسر دومشان را هم بشناسیم و در این مورد از ایشان سئوال کردیم و آقای دعایی ما را شگفت زده کرد و گفت: ایشان هم همسر اول من است و هم همسر آخرم!

این عضو شورای شهر همچنین گفت: شما هیچ وقت در هیچ شماره ای از روزنامه اطلاعات نمی بینید که عکس یا گزارشی از آقای دعایی و یا مربوط به ایشان کار شده باشد و اگر هم چنین اتفاقی در لحظات آخر صفحه بندی افتاده باشد، حتما آن مطلب از روزنامه حذف می شود.

مسجدجامعی ادامه داد: آقای دعایی در حوزه سیاست هم بوده است ولی سیاست را در خدمت فرهنگ و هنر و اندیشه درآورده نه اینکه اینها را در خدمت سیاست بگیرد.

در این مراسم حجت‌الاسلام محمود دعائی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات در حالی که اشک در دیدگانش جمع شده بود گفت:‌«راضی نبودم این مجلس برگزار شود و شما بزرگان وقت‌تان را صرف عنصر نالایقی مثل من کنید. از خجالت آب شدم. مثل یخی که در پرتو انوار آب می‌شود، له شدم.»

او خطاب به حسن خمینی که در مجلس حضور داشت گفت: «اگر پیشینه‌ای است در پرتو حضور خاندان عزیز شما جناب آقای حسن خمینی است.»

دعایی ضمن تشکر از علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به خاطر یادآوری پیشینه‌اش در عرصه کارگری افزود: من در گذشته کارگری می کردم و به خاطر اینکه خانواده ام توان مالی خوبی نداشت، مادرم من را با تنگدستی بزرگ کرد؛ من مجبور بودم سه ماه تعطیلی مدارس به عنوان کارگر و شاگرد بنا کار کنم تا بتوانم در مهرماه لباس نو و کتاب بخرم و از این طریق باری از دوش مادرم بر می داشتم.

مدیرمسئول روزنامه اطلاعات به رابطه‌اش با امام خمینی(ره) نیز اشاره کرد: «امام فرمودند در موسسه اطلاعات حضور داشته باشم اما بی‌طرفی خود را حفظ کنم و این توفیقی بود که از ایشان به من رسید. بعد از رحلت امام هم مقام معظم رهبری بنده را تحمل کردند و اگر توفیقی است از عنایات ایشان است.»

آیت الله روحانی، آیت الله حقیقی و آیت‌ الله کرمانی از جمله شخصیت‌هایی بودند که دعایی به عنوان الگوی خود از آنها نام برد و اظهار داشت: «در دوران انقلاب هم شخصیت بزرگی که بر من تاثیر زیادی داشت مرحوم دکتر حسن حبیبی بود.»

او با اعتراض نسبت به برگزاری مراسم بزرگداشت خود گفت:‌«اگر می خواهید تجلیل کنید چرا از کسانی تجلیل نمی کنید که هیچ کس به فکرشان نیست؟ کسانی از جمله افتخار من سردار بی ادعا عطا احمدی، چرا سراغ آن‌ها نمی‌روید. اگر می‌خواهید تجلیل کنید از برادران مهدی‌ها تجلیل کنید که نام مستعار آن‌ها مهدی است. چرا از آن‌ها تجلیل نمی‌کنید؟ وقتی دوست نازنین من وحید قنبری این پیشنهاد را به من دادند با او برخورد تلخی کردم که ایشان سرانجام متوسل شدند به عزیزی که هیچ‌گاه نمی توانم رویش را زمین بیاندازم، یعنی حجت الاسلام والمسلمین سید حسن خمینی.

در پایان این جلسه هدایایی سمبلیک از سوی شخصیت‌های فرهنگی و سیاسی به محمود دعائی تقدیم شد.