احمد شیرزاد: مخالفان وزیر علوم می‌خواهند میراث احمدی‌نژاد را حفظ کنند

چکیده : «احمد شیرزاد» می‌گوید که مخالفت با فرجی دانا نه مخالفت با یک شخص بلکه مخالفت با یک روند است. هر چهره مدیریتی و آشنا به فعالیت دانشگاهی هم که جای فرجی دانا بود باید در صدد اصلاح روند قبلی برمی‌امد و به شیوه مدیرانی که دانشگاه‌ را مانند مغازه پدرشان اداره می‌کردند٬ پایان می‌داد. ...

۵۰ نفر از اعضای مجلس شورای اسلامی با امضای طرحی در صدد استیضاح «رضا فرجی دانا» وزیر علوم٬ تحقیقات و فناوری هستند.

هدف آنها متوقف کردن روند بازگشت دانشجویان محروم از تحصیل و استادن محروم از تدریس به دانشگاه‌‌ها و مقابله با شیوه وزیر علوم در انتخابی کردن روسای دانشگاه‌هاست. طراحان استیضاح در یک کلام می‌خواهند از میراث دولت احمدی‌نژاد در دانشگاه‌ها صیانت کنند و مانع اصلاح روندهای سرکوبگرانه و توام با تحمیل در نهادهای آکادمیک شوند.

«احمد شیرزاد» نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «جرس» ضمن انگشت گذاشتن بر همین نیات می‌گوید که مخالفت با فرجی دانا نه مخالفت با یک شخص بلکه مخالفت با یک روند است. او اعتقاد دارد هر چهره مدیریتی و آشنا به فعالیت دانشگاهی هم که جای فرجی دانا بود باید در صدد اصلاح روند قبلی برمی‌امد و به شیوه مدیرانی که دانشگاه‌ را مانند مغازه پدرشان اداره می‌کردند٬ پایان می‌داد.

متن کامل گفتگو را بخوانید:

آقای شیرزاد، وزیر علوم دولت یازدهم یکی از وزاریی است که در یک‌سال گذشته بارها به مجلس فراخوانده شده و حتی یک کارت زرد هم گرفته است. الان هم طرح استیضاح او در مجلس مطرح است به نظر شما ریشه فشارها علیه وزیر علوم در کجاست؟

وزارت علوم در دوره آقای احمدی نژاد از جمله وزارتخانه هایی بود که به شدت مورد حمله جناح راست قرار گرفت و فشار زیادی به دانشجویان و اساتید وارد شد. در واقع تلاش زیادی صورت گرفت تا ساختار وزارت علوم و دانشگاه را به نوعی تحت کنترل خود در آورند که البته این کار امکان پذیر نبود.

می توانید به نمونه‌هایی از این تلاش‌ها اشاره کنید؟

بازنشستگی های اجباری و خانه نشین کردن اساتید و تحمیل مدیران انتصابی بر دانشگاه‌ها به‌خصوص در دوره چهار ساله دوم که آقای کامران دانشجو وزیر علوم بود و واقعا جامعه دانشگاهی مورد هجوم قرار گرفت. البته این هجوم تنها از سوی آقای احمدی نژاد و کامران دانشجو نبود و گروه‌های تندرو علاقمند بودند که نهاد دانشگاه یک نهاد تحت کنترل و رام در دست آنها باشد اما دانشگاه نهاد مستقلی است و نمی تواند زیر بار این نوع تحمیل‌ها برود و به همین دلیل مدیران انتصابی در بسیاری از دانشگاهها مشکل داشتند و حتی فضای برخی از دانشگاهی به امور دانشگاه‌ها و برگرداندن دانشگاهها به حالت عادی باشد و دقیقا گروه های راست تندرو نسبت به این مسئله مشکل دارند و تمایل دارند که در بر پاشنه گذشته بچرخد و دوران یکه تازی انتصابی دوران آقای دانشجو و تقسیم مدیریت‌ها در میان هم جناحی‌ها برقرار باشد.

مسئله هم به شخص آقای فرجی دانا بر نمی گردد زیرا مجلس با آقای توفیقی و میلی منفرد هم مخالفت کرد و بعد که به آقای فرجی دانا رسید سعی کردند در عمل مخالفت خود را نشان دهند. متاسفانه الان مجلس به سمبلی برای تقابل با دانشگاه تبدیل شده است. بنابراین، این تضاد به اختلاف‌نظر و سلیقه وزیر و چند نماینده محدود نمی شود و هر کسی دیگری غیر از آقای فرجی دانا هم می بود مجلس همین روال را طی می کرد. در هر حال به اعتقاد من دانشگاه‌ها باید نسبت به این رویکرد جناحی سیاسی حساس باشند و در مقابل این مخالفت‌ها مقاوت کنند چراکه دانشگاه دیگر نمی تواند تحمیل‌های دوران آقای احمدی نژاد را بپذیرد.

یکی از انتقادات در خصوص شیوه انتخاب روسای دانشگاهها این است که آقای فرجی دانا برخلاف دولت گذشته که سطح دخالت سیاسی در این زمینه بسیار گسترده بود شیوه مشورتی و انتخابی را پیش گرفته اند. آیا بیشتر حساسیت‌ها بر روی تفاوت شیوه مدیریتی وزیر علوم با روند گذشته است؟

آقای فرجی دانا کاری را انجام می دهد که هر چهره دانشگاهی لایقی را به جای او می گذاشتند همین شیوه را دنبال می کرد. به عبارت دیگر آقای فرجی دانا شخصیت علمی هستند که هیچ فعالیت حزبی نداشته و حتی در برنامه‌های سیاسی در دانشگاهها حضور خاصی نداشته است و کاراکتر مدیریتی و علمی موفقی داشته است. در واقع این دولت و این انتخاب غیر از همین شیوه را بر نمی تابد و با اطمینان بگویم در میان مثلا چهل نفری که می توانند در قامت وزیر علوم ظاهر شوند همگی ناچارند همین روند آقای فرجی دانا را ادامه دهند چراکه دانشگاه را نمی شود با مدیر انتصابی که خلاف امور دانشگاهیان می خواهد دانشگاه را کنترل کند٬ اداره کرد. تا زمانی‌که مجلس این موضوع را نپذیرد چالش همچنان ادامه خواهد داشت. متاسفانه مجلس با این برخوردهایی که با دانشگاها انجام می دهد اعتبار و ارزش خود را در میان مردم از دست داده است و اینکه مجلس بخواهد اراده سیاسی گروه خاصی را بر دانشگاه تحمیل کند امکان پذیر نیست.

آقای فرجی دانا می گوید اعضای هیات علمی دانشگاه حق مشورت در انتخاب رئیس دانشگاه را دارند دقیقا دیدگاهی نقطه مقابل کامران دانشجو وزیر علوم در دولت احمدی نژاد که معتقد بود رئیس دانشگاه انتخابی نیست و نباید با رأی‌گیری انتخاب شود زیرا می خواهد به راحتی سیاست های خود را در دانشگاه اعمال کند. لطفا در زمینه تفاوت این دو دیدگاه و تاثیر آن بر فضای دانشگاه توضیح دهید؟

آقای دانشجو کار خود را قانونی می دانست که خود ماجرایی دارد. قانون شرح وظایف وزارت علوم که در مجلس ششم مورد بحث بود این بود که روسای دانشگاهها با مشورت اعضای هیئت علمی انتخاب شوند که البته نه به این معنا که صندوق رایی باشد و در هیچ کجای دنیا هم این گونه عمل نمی شود اما هیئت امنای علاقمندی وجود دارد که مشورت می‌کنند و کاندیداهای مورد نظر را بررسی می کنند و نظر کسانی که در دانشگاه کار می کنند را می گیرند و بعد رئیس دانشگاه را انتخاب می کنند و به همین دلیل رئیس انتخابی مورد اعتماد است و براحتی کار خود را پیش می برد. در هر حال قانون شرح وظایف وزارت علوم به چالش با شورای نگهبان کشیده شد و حدود یکسال و چند ماه وزارت علوم معطل ماند و ما در مجلس ششم رضایت دادیم تا این پیشنهاد مبهم بماند و روالی باشد که وزیر علوم رئیس دانشگاه را به شورای انقلاب فرهنگی معرفی کند و این شورا آن را تصویب کند؛ منتهی در هیچ کجا نیامده که وزیر علوم سلیقه شخصی و سیاسی خود را دخالت دهد. وزیر علوم اگر لایق باشد از اختیارات خود در جهت اداره بهتر دانشگاه استفاده می کند. بنابراین تفاوت نگاه آقای کامران دانشجو با آقای فرجی دانا در این است که آقای دانشجو دانشگاه را مغازه پدر خود می دانست و هر جور که دلش می خواست سیاست های خود را اعمال می کرد اما آقای فرجی دانا می خواهد اراده عمومی دانشگاهها را تحقق بخشد و اجازه دهد که دانشگاه بالندگی خود را داشته باشد. آقای فرجی دانا چند ماه پیش هم در پاسخ به نمایندگان منتقد گفتند که از اختیارات وزارتی خود استفاده می کنند و از نظر قانونی هم مشکلی در این زمینه وجود ندارد و از این نظر باید کارش را که هیئت های مشورتی تشکیل دادند را اجر نهاد. بنابراین اگر یک وزیری با عقلانیت از اختیارات خود استفاده کند نه تنها در مظان اتهام نیست بلکه باید به کارش احترام گذاشت.

با توجه به تجربه خودتان که دو سال عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بودید آیا این شیوه مشورتی و انتخابی که وزیر علوم در پیش گرفته در تضاد با شورای عالی انقلاب فرهنگی است و دست این شورا را برای تأیید یا رد روسای دانشگاه‌ها می بندد؟

شورای انقلاب فرهنگی معمولا روسای پیشنهادی را زیاد بالا و پایین نمی کند. در حقیقت یک شرایط اولیه از جمله سابقه کار و تجربه و …برای روسای دانشگاهها وجود دارد که قاعدتا وزیر علوم آنها را رعایت می کند و شورای عالی انقلاب فرهنگی اگر بخواهد بیشتر دخالت کند درگیر اداره دانشگاهها خواهد شد و نمی تواند پاسخگوی مشکلات دانشگاهها باشد. بنابراین زیاد از این نظر اختلافی ندارد.

بحث دانشجویان ستاره‌دار و بازگشت آن‌ها به تحصیل از دیگر مواردی است که مورد انتقاد نمایندگان مجلس قرار گرفته و آنها معتقدند بازگشت دانشجویان ستاره‌دار به دانشگاه‌ها بدون نظر دستگاه‌های امنیتی امکان ندارد. شما عملکرد آقای فرجی دانا را در این زمینه چطور می بینید و آیا جایی برای این انتقادات وجود دارد؟

کسانی که در این زمینه انتقادی دارند باید پرونده و موردی را معرفی کنند. من توصیه می کنم وزارت علوم این مسئله را باز کند و یک به یک پرونده‌های دانشجویانی که ستاره دار و محروم از تحصیل شدند را مورد بررسی قرار دهد و اگر این موارد معرفی شود کسانی که این دانشجویان را از تحصیل محروم کردند محکوم خواهند شد. زیرا کسانی بدون اینکه حکمی از سوی دادگاه داشته باشند و بدون اینکه جرمشان احراز شده باشد از تحصیل محروم شده اند. مگر می شود جوانی را مثلا با حرف یک مامور و مخبر دستگاه امنیتی و اطلاعاتی از تحصیل محروم کرد؟! اگر قرار است حقوق اجتماعی افراد سلب شود باید با حکم دادگاه و قاضی باشد. بنابراین کار آقای فرجی دانا در جهت عدالت و رفع ظلم از این دانشجویان بوده است و حتی به نظرم بیش از این هم باید عمل می‌شد ولی متاسفانه همین میزان هم که انجام شده همراه با دست اندازهای مختلف بوده است. متاسفانه بسیاری از این جوانان که از تحصیل محروم شدند مسیر زندگی‌شان تغییر کرد و انگیزه و شوق ادامه تحصیل را از دست دادند درست مانند اینکه دست کسی را قطع کنید و بعد از مدتی بخواهید دوباره آن دست را بچسبانید. در هر حال این انتقادات و ایراداتی که در این زمینه به وزیر علوم می شود کاملا جهت گیری سیاسی دارد و اگر من جای وزیر علوم باشم تمام پرونده های دانشجویان ستاره دار را یک به یک در انظار عمومی مطرح می کنم تا مشخص شود بی عدالتی و ظلم به چه کسی شده است.