واکنش وزارت بهداشت به مصوبه مجلس: ما بر اساس سلامت مادر و کودک عمل می‌کنیم

چکیده : حریرچی با بیان اینکه سقط جنین زیرزمینی شده است و قطعا با این مصوبه وازکتومی و توبکتومی نیز زیرزمینی خواهد شد، گفت: زیرزمینی شدن مسائل تنها به بدتر شدن مسئله کمک می‌کند و جالب است که چرا مجلس به جای تشویق، تنبیه را در نظر گرفته است...

کلمه – گروه اجتماعی: در حالی که کارشناسان از سیاست های عجولانه در راستای افزایش جمعیت انتقاد می کردند روز گذشته کلیات طرح افزایش باروری کشور در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. مجلس در اقدامی تعجب برانگیز حتا برای اعمال جلوگیری از بارداری مانند وازکتومی مجازات حبس دو تا پنج سال را در نظر گرفت.

این حرکت مجلس یک بار دیگر منتقدان طرح را برآشفت.

همه منتقدان از نبود زیر ساخت ها سخن می گویند. زیرساخت هایی که اگر تامین نشود همین افزایش جمعیت می تواند کشور را به جهنم تبدیل کند.

حجت الاسلام والمسلمین محسن غرویان در گفت وگو با خبرنگار شفقنا با اشاره به تصویب کلیات طرح افزایش نرخ بارداری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت در مجلس شورای اسلامی ایران و حکم دو تا پنج سال زندان برای متخلفان، اظهار کرد: این گونه احکام دارای یک حکم اولیه و یک حکم ثانویه هستند. عنوان اولی آن این است که حرمتی ندارد اما این مسایل تحت عناوین ثانویه، حکم حکومتی پیدا می کند که حاکمیت، مصلحت کشور و اسلام را تشخیص می دهد. تشخیص این موضوع نیز با حاکم هر زمان است و ممکن است در این شرایط، تشخیص حاکمیت این باشد.

او با بیان اینکه به نظر می رسد از نظر حقوقی و شرعی در نوع مجازات در نظر گرفته شده، بحث هایی مطرح خواهد شد، گفت: حال، صاحبنظران از جوانب مختلف شرعی و حقوقی وارد بحث شوند و نتیجه را ببینیم.

غرویان، حکم شرعی سقط جنینی که شکل گرفته را روشن دانست و افزود: حکم اولیه شرعی عقیم سازی و جلوگیری از باردار شدن، جواز است و در اختیار خود فرد است. قانونگذار باید فلسفه حکم را بیشتر توضیح دهد.

او تصریح کرد: بعضی مسایل، دو جنبه دارد؛ هم جنبه شخصی و فردی و هم جنبه اجتماعی. این مساله نیز از مواردی به شمار می رود که دارای یک بعد فردی و شخصی و یک بعد اجتماعی است. در حال حاضر نیز مساله جمعیت کشور و کاهش یا افزایش و کنترل جمعیت از حیث اجتماعی بودن، می تواند موضوع ورود حاکمیت قرار بگیرد. در غیر این صورت و از نظر فردی آن، حاکمیت نمی تواند اما به هر حال فردی که در جامعه زندگی می کند، در جمعیت و آثاری که بر کاهش، افزایش و کنترل آن وارد می شود، نقشی بازی می کند که از این حیث، حکومت می تواند وارد شود.

عضو هیات علمی جامعه المصطفی با بیان اینکه یک وظیفه و تکلیف حکومت، مانع از تکلیف و وظیفه دیگر و جایگزین آن نیز نمی شود، گفت: بله! حاکمیت موظف است که به طور مثال در مساله تورم و… نیز وارد شود یا مشوق هایی برای موضوع افزایش جمعیت قرار دهد. مسایلی که حاکمیت در تعیین مصادیق، مجازات یا نوع قانونی که برای کنترل یا افزایش جمعیت قرار می دهد، موضوعات است و نه احکام. به این معنا که بحث ورود حکومت در «موضوع» است و حالا باید کارشناسان و صاحبنظران دیگر وارد بحث شوند و در نهایت، این بحث و گفت وگوها به نتیجه ای متتهی خواهد شد.

او در پایان، جریمه در نظر گرفته شده برای این موضوع، یعنی دو تا پنج سال حبس را تا حدی تند خواند و گفت: راهکارهای دیگری هم برای این مساله وجود دارد. به نظر می رسد این طرح و تصویب احتمالی چنین قانونی تا اندازه ای خشن و تند است و می توان تغییراتی در آن ایجاد کرد.

از طرف دیگر هم وزارت بهداشت مخالفت ضمنی خود را از این طرح اعلام کرد.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در واکنش به مصوبه روز سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی درباره تصویب کلیات ماده یک طرح افزایش نرخ باروری و پیش بینی مجازات حبس برای اقدامات جراحی پیشگیری از بارداری (وازکتومی و توبکتومی)، بر لزوم حفظ حقوق شهروندی در تصویب قوانین جمعیتی تاکید کرد.

به گزارش ایسنا ، دکتر محمداسماعیل مطلق ضمن تشکر از نمایندگان مجلس در زمینه تلاش در جهت افزایش نرخ باروری به بالای حد جایگزینی در عین حال، گفت: لازم است نمایند‌ه‌های محترم در این زمینه توصیه‌های رهبری در مورد سیاست‌های جمعیتی کشور را مدنظر قرار دهند و بر اساس آن قوانین را مصوب کنند؛ چرا که وی در ابلاغ سیاست‌های جمعیتی، سلامت مادر و کودک را مدنظر قرار داده‌اند.

او گفت: در حال حاضر وزارت بهداشت نیز در رابطه با وازکتومی و توبکتومی بر اساس سلامت مادر و کودک عمل می‌کند. به این ترتیب در صورتی که سلامت مادر و همچنین کودک در خطر باشد با تایید کمیسیون پزشکی و اندیکاسیون‌هایی که هیئت بورد متخصصان زنان و انجمن پزشکان متخصص زنان آن را تایید می‌کنند، ‌این اعمال جراحی صورت می گیرد.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده وزارت بهداشت به نمایندگان مجلس توصیه کرد که در تصویب قوانین جمعیتی بحث سلامت مادر و کودک و بویژه حقوق شهروندی را لحاظ کنند.

او همچنین درباره آمار استفاده از جراحی‌های وازکتومی و توبکتومی گفت: بر اساس آمار موجود کمتر از سه درصد افرادی که از اقلام پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند، علاقمند به استفاده از جراحی های پیشگیرانه وازکتومی و توبکتومی هستند؛ به این ترتیب ۹۷ درصد شهروندان علاقه‌ای به این اعمال جراحی ندارند.

در همین زمینه یک جامعه شناس هم تاکید کرد که سیاست‌های عجولانه در راستای افزایش نرخ جمعیت، نتیجه معکوس خواهد داشت.

دکتر امیرمحمود حریرچی در گفت‌وگو با ایسنا‌ گفت: این مصوبه مجلس نتیجه معکوس خواهد داشت، چرا که سیاست‌های عجولانه در راستای افزایش جمعیت چند ره‌آورد خواهد داشت که بدترین آنها می‌تواند ضررهایی را متوجه زنان کند.

وی با بیان اینکه وقتی فردی بچه نخواهد قطعا او را نگه نخواهد داشت، گفت: آمارها نشان می‌دهد که پنج درصد از سقط جنین‌ها در شرایط غیر بهداشتی رخ می‌دهد و ۱۵ الی ۲۰ درصد سقط جنین‌ها به معلولیت زنان و سقط ناقص نیز موجب معلولیت کودکان می‌شود.

این جامعه شناس با اشاره به اینکه وازکتومی یا توبکتومی یک موضوع شخصی است، گفت: ممنوعیت این طرح در کشور علاوه بر زیر زمینی شدن این مسائل، سبب می‌شود که برخی از افراد متمول به خارج از کشور سفر کنند؛ چرا که این موضوع برایشان جنبه حیاتی دارد.

وی با بیان اینکه متاسفانه مسئولان امر تصور می‌کنند که سیاست‌های تشویقی گذشته همچون برخی شعارها مثل دوبچه کافی است و اولاد کمتر زندگی بهتر سبب کاهش نرخ رشد جمعیت شده است، افزود: عدم گرایش خانواده‌ها به فرزندآوری نتیجه یک ارتقای فرهنگی،‌ مالی و اجتماعی خانواده‌هاست و تبلیغ‌های مقطعی به مانند تبلیغات تلویزیونی تنها سبب ایجاد یک رفتار موقت شده و در دراز مدت جواب نمی‌دهد.

این استاد دانشگاه با اشاره به هزینه‌های سرسام آور نگهداری کودکان گفت: کاهش نرخ جمعیت مشکل کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز هست، اما آنها به جای سیاست‌های تنبیهی، سیاست‌های تشویقی برای خانواده‌ها در نظر می‌گیرند به گونه‌ای که در برخی از کشورها علاوه بر رایگان بودن هزینه‌های بهداشت و درمان، برای کودکان تا سن ۱۵ سالگی شاهد آن هستیم که دولت ماهانه مبالغی را به عنوان تشویقی به حساب مادران واریز می‌کند و بهتر است مجلس به جای تصویب مصوباتی که تنها به زیرزمینی شدن این مسئله می‌پردازد، بیاید و مسئله عدم اجرای قانون مرخصی ۹ ماهه زایمان را پیگیری کند.

حریرچی با بیان اینکه سقط جنین زیرزمینی شده است و قطعا با این مصوبه وازکتومی و توبکتومی نیز زیرزمینی خواهد شد، گفت: زیرزمینی شدن مسائل تنها به بدتر شدن مسئله کمک می‌کند و جالب است که چرا مجلس به جای تشویق، تنبیه را در نظر گرفته است.

وی با طرح این سوال که چرا مجلس عدم اجرای مرخصی ۹ ماهه زایمان را پیگیری نمی‌کند گفت: ایجاد این ممنوعیت تنها سبب می‌شود که مردم به مراکز زیر زمینی غیربهداشتی روی بیاورند.