پناهی به نام تخدیر

چکیده : علت اصلي ناكامي‌ها فقدان سرمايه‌گذاري مناسب در كشور و فقدان خلق شغل كافي براي نسل جوان موجود است؛ ناكامي‌هايي كه نگاه روشني در بين جوانان نسبت به آينده زندگي و دسترسي به يك مسكن حداقل براي ازدواج و توانايي حفظ عزت نفس را از زندگي جوان نسل امروز از بين برده است...

حسین راغفر:

مساله اعتیاد تا پیش از انقلاب عمدتا یک پدیده مردانه و عمدتا نیز بین مردان سالمند متداول بوده است. اما آنچه امروزه شاهد آن هستیم پدیده جدید و البته تاسف‌‌بار سرایت آن به جوانان به خصوص به صورت چشمگیر میان دختران است که تجلی آن را به صورت استعمال آشکار اماکن عمومی شاهد هستیم؛ آماری که رسمی است و به نظر می‌رسد حتی آمار غیررسمی آن خیلی تکان‌دهنده‌تر خواهد بود. اما اصلی‌ترین علت بروز چنین پدیده‌یی را می‌توان به ناکامی‌های اجتماعی و فقدان یک آینده روشن در جامعه و در میان نسل جوان دید که باید آن را در شکست مطلق سیاست‌های اقتصادی- اجتماعی دولت‌های نهم و دهم جست‌وجو و ارزیابی کرد. در حالی که اگر ۵۶ درصد کل درآمدهای ارزی کشور از سال ۱۳۸۳ تا پایان ۱۳۹۱ که طی دوره دولت‌های نهم و دهم حاصل شده در داخل کشور سرمایه‌گذاری و مصروف شده بود ایران تاکنون تبدیل به یکی از قطب‌های رشد اقتصادی در جهان می‌شد. با این حال و با وجود فرصت‌های عظیم تاریخی بی‌سابقه نه‌تنها شاهد از بین رفتن فرصت بزرگ سرمایه‌گذاری در کشور هستیم بلکه به دلیل فساد گسترده اقتصادی در جامعه بسیاری از منابع به تباهی رفته و جای خود را به بحران‌های عمیق اقتصادی و اجتماعی داده است. مشکل امروز جوانان در کشور سرخوردگی از یافتن یک شغل شرافتمند و آینده‌ روشن برای تشکیل یک زندگی مـــشتـرک و دسـتــیابی حداقل‌هایی از سطح زندگی است.

به بیان دیگر علت اصلی ناکامی‌ها فقدان سرمایه‌گذاری مناسب در کشور و فقدان خلق شغل کافی برای نسل جوان موجود است؛ ناکامی‌هایی که نگاه روشنی در بین جوانان نسبت به آینده زندگی و دسترسی به یک مسکن حداقل برای ازدواج و توانایی حفظ عزت نفس را از زندگی جوان نسل امروز از بین برده است.
اما مسوول اصلی همه این ناکامی‌ها را باید در سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی و فساد بی‌سابقه گسترده مالی جست‌وجو کرد که طی همین چند سال اخیر در جامعه شکل گرفت و نه تنها فرصت‌های اقتصادی را از چشم‌انداز زندگی نسل جوان کشور ربود، بلکه با نابرابری‌های گسترده و بی‌سابقه‌‌یی که در کشور ایجاد کرد، مصرف‌گرایی تهوع‌آوری را در بین طبقات برخوردار از نابسامانی‌ها و فساد گسترده شکل بخشید، که این نابرابری‌ها بیش از هر عامل دیگری عزت نفس و کرامت انسانی گروه‌های پایین جمعیتی به ویژه جوانان را به چالش می‌کشد و آنها را تحقیر می‌کند. همچنین الگوهای مصرفی را در برابر چشم جوانان قرار داده که از دسترسی یک زندگی به‌طور نسبی موفق جامعه کنونی بسیار دور است. در چنین وضعیتی ناکامی‌ها عملا خواست‌های غیرقابل تحققی را بر نسل جوان تحمیل کرده و همزمان تصویر واقعی که در برابر نسل جوان بهت‌زده ما قرار گرفته است اصلی‌ترین توزیع‌گر افسردگی گسترده و اضطراب‌های منزلتی و اجتماعی موجود در کشور ما است و همین امر سبب شده که افراد برای گریز از واقعیت‌های تلخ زندگی به انحا مختلف اقدامات دفاعی در مقابل این همه تحقیر و ناکامی اتخاذ کنند که یکی از اشکال این ساز و کار دفاعی، خودزنی و پناه بردن به افیون تخدیر و اعتیاد است. طبق آمار چند روز قبل نیز که توسط وزیر کشور اعلام شده بسیاری از ناکامی‌ها و بحران اجتماعی دیگر همچون رشد جرم و جرایم و طلاق ارتباط مستقیمی با رشد اعتیاد در کشور دارد. بنابراین به نظر می‌رسد تاریخ کشور مجرمین ارتکاب چنین جنایات گسترده‌یی را فراموش نخواهد کرد. اما تنها راهکار موجود در برابر بحران‌های روحی و روانی نسل کنونی، خلق شغل و ایجاد امید است.

متاسفانه سیاست‌های تدبیر و امید دولت یازدهم تاکنون نتوانسته به تغییر این چشم‌انداز در جامعه به ویژه در نسل جوان کمک چندانی کند. خلق شغل و امید به ایجاد مشاغل به‌طور گسترده اصلی‌ترین محرک ایجاد امید در جامعه است و این مهم تنها به وسیله دولت امکان‌پذیر نیست. موانع خلق شغل در کشور، موانع رشد تولید به ویژه رشد صنعتی در کشور هستند که از جمله آن موانع، شکل‌گیری نظام سرمایه‌داری مالی مخربی است که طی دوره هشت ساله گذشته شکل گرفته و به دلیل حضور نهادهای گوناگون در حوزه فعالیت‌های مالی و بانکی و پولی امکان بسیج منابع خرد مردم هم برای سامان دادن به سمت تولید عملا امری اگر نه منتفی اما بسیار دوردست است. فساد اقتصادی و مالی ناشی از توزیع نابرابر منابع عمومی و شکل‌گیری گروه‌های برخوردار صاحب نفوذ در قدرت و ثروت عامل دیگری است که به جز مقابله جدی در جامعه با مساله فساد امکان خلق واقعی شغل به تعداد نیاز نسل امروز جوان کشور را به امری منتفی تبدیل کرده است. ظرفیت‌های اقتصادی کشور ما امکان پاسخگویی به این نیازها و رفع همه بحران‌های اقتصادی و اجتماعی را امکان پذیر می‌سازد، مشروط بر اینکه عزم سیاسی کافی در کل نظام شکل بگیرد و تحقق عملی پیدا کند.

منبع: اعتماد