وزیر خارجه بریتانیا: زمان برای بازگشایی سفارتخانه در ایران مناسب است

چکیده :ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، در سخنانی در روز سه شنبه، ۲۷ خرداد (۱۷ ژوئن)، تصمیم خود به بازگشایی سفارت این کشور در تهران را اعلام داشت اما گفت که سفارتخانه در ابتدا تنها قادر است خدمات محدودی را ارائه دهد....

ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، در سخنانی در روز سه شنبه، ۲۷ خرداد (۱۷ ژوئن)، تصمیم خود به بازگشایی سفارت این کشور در تهران را اعلام داشت اما گفت که سفارتخانه در ابتدا تنها قادر است خدمات محدودی را ارائه دهد.

به گزارش بی بی سی، وزیر خارجه بریتانیا در سخنانی در مجلس عوام این کشور گفت که روز شنبه در گفتگوی تلفنی با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پیشرفت در بهبود روابط دو کشور و “علاقه مشترک به ادامه حرکت به سوی برقراری روابط دوجانبه” را بررسی کرده است. گفته شده بود که وضعیت بحرانی عراق و پیشروی نیروهای داعش در این کشور باعث افزایش تماس بین کشورهای غربی و ایران شده است.

ویلیام هیگ در سخنان خود در مجلس عوام یادآور شد که در ماه نوامبر سال گذشته میلادی، یک “کاردار غیرمقیم” برای ایران منصوب کرد و افزود که “در آن زمان گفتم که تصمیم ما به پایان دادن به ترتیبات مربوط به حفاظت رسمی از منافع دو کشور نشانه افزایش اطمینان به امکان رسیدگی مستقیم به روابط با ایران به جای ارتباط غیرمستقیم به واسطه سفارتخانه‌های سوئد و عمان است.” اشاره آقای هیگ به مسئولیت حفاظت از منافع ایران در بریتانیا از سوی سفارت عمان در لندن و مسئولیت حفاظت از منافع بریتانیا در ایران توسط سفارت سوئد در تهران است که مدتی پس از تعطیلی سفارتخانه های ایران و بریتانیا به اجرا درآمد.

وزیر خارجه بریتانیا گفت که طی چهار ماه گذشته، ارتباط بین دو دولت گسترش یافته و شماری از مقامات بریتانیایی و ایرانی به پایتخت‌های یکدیگر سفر کرده‌اند و افزود که این سفرها “به ما امکان داد تا یک رشته اقدامات را جهت بهبود عملکرد سفارتخانه‌های خود به اجرا بگذاریم.”

آقای هیگ در گزارش خود به مجلس عوام گفت که “دو موضوع مهم در بررسی بازگشایی سفارتخانه بریتانیا در تهران وجود داشته است. اول کسب اطمینان در مورد امنیت کارمندان سفارت و دوم، برخورداری آنان از شرایط مناسب برای فعالیت عادی بدون مواجهه با موانع و مشکلات.” وی افزود که در هر حال، “هرگز تردیدی در این مورد وجود نداشته است که در صورت تحقق شرایط لازم، باید در تهران سفارتخانه داشته باشیم.”

ویلیام هیگ گفت که ایران کشوری مهم در یک منطقه متلاطم است و داشتن سفارتخانه در سراسر جهان، حتی در شرایط دشوار، ستون اصلی نگرش دیپلماتیک بریتانیا در سطح جهانی است.

وزیر خارجه بریتانیا با اشاره به گفتگوی تلفنی خود با محمدجواد ظریف در روز شنبه گفت که در این مکالمه نتیجه گرفت که “شرایط برای بازگشایی سفارتمان در تهران مناسب است ولی یک رشته ملاحظات اجرایی وجود دارد که باید اول حل و فصل شود، و به محض حل و فصل این ملاحظات، در نظر داریم سفارتخانه را نخست با معدودی کارمند بازگشایی کنیم.”

وی تاکید کرد که در آغاز کار، سفارتخانه تنها قادر به ارائه خدمات محدودی به مراجعان است و فعلا لازم است متقاضیان ایرانی دریافت روادید سفر به بریتانیا همچنان به مراکز دیپلماتیک این کشور در ابوظبی یا استانبول مراجعه کنند. آقای هیگ در عین حال گفت که “ایجاد زمینه گسترش ارتباط بین دو ملت الویتی مهم برای ما محسوب می‌شود و امیدوارم با افزایش تعداد کارکنان و گسترش ظرفیت کاری سفارتخانه در ماههای آینده، در این زمینه پیشرفت‌هایی به دست آید.”

در پائیز ۲۰۱۱ (۱۳۹۰) تظاهراتی در اعتراض به سیاست بریتانیا در قبال جمهوری اسلامی در برابر ساختمان‌های سفارت بریتانیا در تهران برگزار شد و گروهی از تظاهرکنندگان، با عبور از صف ماموران نیروی انتظامی، وارد این ساختمان‌ها شدند. مقامات بریتانیایی با انتشار تصاویری، این افراد را به تخریب و غارت اموال سفارتخانه متهم کردند.

در پی این وضعیت، وزیر خارجه بریتانیا اعلام کرد که تمامی کارکنان سفارت این کشور را از ایران خارج کرده و به کارکنان سفارت جمهوری اسلامی در لندن نیز دستور داده است فورا خاک این کشور را ترک کنند.

پس از انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری در ایران و تغییراتی که در سیاست خارجی جمهوری اسلامی روی داد، در مهر سال ۱۳۹۲، سخنگوی وزارت خارجه ایران از تصمیم دو کشور به تعیین “کاردارهای غیرمقیم” خبر داد و این تصمیم بعدا به اجرا گذاشته شد.

دولت بریتانیا شرایطی را برای بازگشایی سفارت خود در تهران اعلام کرده که از جمله شامل پرداخت غرامت برای خسارات‌های وارده به ساختمان‌ها و اموال سفارت و عذرخواهی جمهوری اسلامی از تعدی به حریم دیپلماتیک این کشور در تهران بوده است و مشخص نیست که آیا این موضوع در مذاکرات وزیران خارجه دو کشور حل و فصل شده است یا نه.

اخیرا به نقل از مجید تخت روانچی، معاون وزارت خارجه گزارش شد که جمهوری اسلامی گزینه پرداخت خسارت به دولت بریتانیا را “بررسی می‌کند” اما بابت حادثه اشغال سفارت عذرخواهی نمی‌کند. بر این اساس، به نظر می رسد که وزارت خارجه جمهوری اسلامی پرداخت خسارت و قبول مسئولیت حادثه ورود به سفارت بریتانیا را موضوعاتی متفاوت تلقی می‌کند.

هنوز منابع رسمی جمهوری اسلامی نسبت به اظهارات وزیر خارجه بریتانیا واکنشی نشان نداده‌اند.