واگذاری مدارس دولتی برای جبران کسری بودجه

چکیده : آموزش و پرورش در یکی از مناطق غرب تهران قصد فروش یک مدرسه وقفی به قیمت ۲۶ میلیارد تومان به مجتمع تجاری نزدیک مدرسه برای تغییر کاربردی به پارکینگ را دارد. ...

اعتماد در گزارشی نوشت:

چندی پیش عکسی در سایت‌های خبری و رسانه‌ها منتشر شد که نشان می‌داد کلاس درس در یکی از روستاهای استان سیستان و بلوچستان بدون کوچک‌ترین امکاناتی برگزار می‌شود. ماجرا از این قرار بود که مدرسه این روستا با امکانات ناچیز برای «درآمدزایی» از اردیبهشت ۹۱ به یک شرکت ساختمانی و تاسیساتی اجاره داده شده و به ناچار کلاس‌های درس این مدرسه در خرابه‌ها تشکیل می‌شود.

خبرهای دیگر حاکی از این بود که آموزش و پرورش در یکی از مناطق غرب تهران قصد فروش یک مدرسه وقفی به قیمت ۲۶ میلیارد تومان به مجتمع تجاری نزدیک مدرسه برای تغییر کاربردی به پارکینگ را دارد.

گزارش‌های مردمی از یکی از مناطق جنوبی پایتخت هم بیانگر این بود که آموزش و پرورش منطقه بعد از اتمام ساخت یک مدرسه با امکانات کامل از جمله آمفی تئاتر و… توسط خیرین وارد کار شده و ادعای مالکیت کرده است. همه این اتفاقات در راستای این واقعیت است که آموزش و پرورش درگیر کسری بودجه است؛ کسری بودجه‌یی حدودا دو هزار میلیارد تومانی. بودجه ۲۱ هزار میلیاردی آموزش و پرورش بعد از کسر حقوق و مزایای معلمان و بازنشستگان و کارکنان به ساخت و ساز و نوسازی و کارهای زیر بنایی نمی‌رسد.

بررسی بودجه ۹۳ نشان می‌دهد سهم آموزش و پرورش ۲۱ هزار میلیارد تومان بود. از این ۲۱ هزار میلیارد تومان ۸۴ درصد صرف حقوق و مزایای کارکنان می‌شود. این میزان در برخی استان‌ها به ۹۲ درصد هم می‌رسد. یعنی چیزی کمتر از ۱۶ درصد از کل بودجه آموزش و پرورش صرف اموری از جمله امور عمرانی می‌تواند بشود. این رقم به نسبت بودجه عمرانی کشور بسیار پایین است. کمتر از ۱۶ درصد بودجه عمرانی آموزش و پرورش چیزی کمتر از ۵/۱ درصد کل بودجه عمرانی کشور است. این کمبود بودجه آموزش و پرورش را طی سال‌های اخیر به فکر راه‌حل‌هایی همچون فروش و اجاره مدارس دولتی و تغییر کاربری مدارس از اداری به تجاری برای جبران کسری بودجه انداخته است.

بنا به گفته علی‌اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش و طبق احکام بودجه ??، بعضی از مدارس که موقعیت تجاری دارند، با تغییر کاربری قانونی به واحدهای اداری و تجاری تبدیل می‌شوند. براساس این طرح املاک آموزش و پرورش ابتدا به احسن تبدیل می‌شوند و سپس به فروش می‌رسند. به گفته وحید کیارشی، معاون پشتیبانی و توسعه وزارت آموزش و پرورش با تبدیل وضعیت این املاک از آموزشی به مسکونی و تجاری قسمتی از کاستی‌های بودجه‌یی در بخش آموزش و پرورش حل می‌شود.

در همین راستا کمیسیون تلفیق مجلس با واگذاری حداقل ۲۰ درصد از مدارس دولتی موافقت کرده است. از طرفی این اجازه به دولت داده شده تا تمامی مدارس دولتی را به بخش خصوصی واگذار کند. براساس قانون بودجه ۱۳۹۳ درآمد حاصل از فروش اموال غیر‌منقول مازاد آموزش و پرورش برای ساخت فضای آموزشی هزینه خواهد شد. براساس این طرح حداقل ۲۵ درصد این درآمدها باید برای تامین تجهیزات جایگزین و هوشمندسازی مدارس هزینه شود.

آموزش و پرورش: فقط املاک مازاد را می‌فروشیم

فریدون واسعی، مدیرکل دفتر حقوقی و املاک آموزش و پرورش در توضیح این طرح آموزش و پرورش می‌گوید: ماده ۱۲ قانون تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی، بند ۳۰ قانون بودجه سال ۹۲ کل کشور، بند ن تبصره ۳ قانون بودجه سال ۹۳ کل کشور و ماده ۲۷ ضوابط اجرایی قانون بودجه ۹۳ به

آموزش و پرورش اجازه داده شده تا با کاربری و از طریق انتشار آگهی مزایده عمومی به فروش رسانده و در‌آمد حاصله را صرف توسعه و تجهیز فضاهای آموزشی و پرورشی، تکمیل پروژه‌های نیمه تمام دولتی و خبری، خرید مدارس استیجاری و جایگزینی و اجرای احکام قلع و قمع مدارس، هزینه مستند‌سازی اراضی و املاک فاقد سند و سایر موارد ضروری کند.

او ادامه می‌دهد: اقدامات آموزش و پرورش در این زمینه در گذشته و حال قانونی است، ثانیا معنی واگذاری از طریق انتشار آگهی مزایده عمومی این است که همگان می‌توانند در مزایده شرکت کنند. به گفته واسعی، درآمد حاصل از این طرح با توجه به ارزش افزوده ملک، صرف مدارس دولتی می‌شود که در اولویت آموزش و پرورش هستند.

مدیرکل دفتر حقوقی و املاک آموزش و پرورش تاکید دارد که این نوع واگذاری فقط برای املاک مازاد آموزش و پرورش است و آموزش و پرورش هیچگاه اقدام به واگذاری مدارسی که به آن نیاز دارد نمی‌کند. این در حالی است که آمارهای رسمی مسوولان آموزش و پرورش حاکی از این است که تنها در تهران به عنوان پایتخت یک‌سوم مدارس فرسوده است و احتیاج به نوسازی دارد.

علاوه بر این آموزش و پرورش همچنان با مشکل کمبود فضاهای آموزشی با میانگین ۳۰ نفر دانش‌آموز در هر کلاس درس در بسیاری از شهرستان‌ها و استان‌ها رو به رو است و۳۳ هزار مدرسه کشور جزو مدارس تخریبی هستند. همچنین در حال حاضر به دلیل یک نوبته شدن مدارس، آموزش و پرورش با کمبود کلاس درس و فضاهای آموزشی رو به رو است. بنا به گفته مسوولان آموزش و پرورش چیزی حدود هفت هزار پروژه مدرسه‌سازی به دلیل کمبود اعتبارات رها شده‌‌اند.

نایب‌رییس کمیسیون آموزش: طرح باید سنجیده‌تر شود

جواد هروی، نایب‌رییس اول کمیسیون آموزش طرح فروش مدارس دولتی به قصد جبران کسری بودجه را نسنجیده و غیر‌کارشناسی می‌داند. هروی در گفت‌وگو با «اعتماد» می‌گوید: اگر آموزش و پرورش تنها فروش مدارس غیر‌دولتی برای جبران کمبود بودجه آموزش و پرورش را در نظر داشته باشد، این طرح ضربه زننده است چرا که در حال حاضر نیز با کمبود فضاهای آموزشی رو‌به‌رو هستیم. به گفته هروی، طرحی که در کمیسیون آموزش و کمیسیون تلفیق مجلس در این زمینه مطرح بود جابه‌جایی ساختمان‌ها و فروش بافت‌های فرسوده آموزش و پرورش است.

به گفته او تنها در این حالت است که این طرح کارساز است، چراکه با این کار ظرفیت عمرانی در آموزش و پرورش را بالا می‌بریم. او ادامه می‌دهد: جابه‌جایی بافت‌های فرسوده و تبدیل به احسن کردن از طرح‌هایی است که مورد حمایت ما است چرا که از این طریق می‌توانیم ظرفیت عمرانی مدارس و نوسازی را افزایش می‌دهیم.

سهم ناچیز بودجه عمرانی

آمارها نشان می‌دهد بودجه عمرانی آموزش و پرورش در سال ۹۳ حدود ۴۹ درصد کاهش و بودجه جاری ۲۶ درصد افزایش یافته است. بررسی بودجه آموزش و پرورش در سال‌های گذشته نیز نشان می‌دهد اعتبار عمرانی ملی آموزش و پرورش در پیشنهاد دولت برای سال ۹۲ مبلغ ۹۳۰ میلیارد تومان بود و مجلس ۱۳۸۰ میلیارد تومان مصوب کرد که بودجه پیشنهادی ۹۳ نسبت به بودجه مصوب ۹۲ کاهش ۴۰ درصدی و نسبت به پیشنهاد دولت در سال گذشته کاهش ۱۱ درصدی را نشان می‌هد.

در سال ۹۲ نیز بودجه دولت برای آموزش و پرورش ۸۳۰ میلیارد تومان بود که از این میزان ۴۴۰ میلیارد تومان ویژه طرح تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی و ۲۰۰ میلیارد تومان سهم استانداردسازی سیستم‌های گرمایشی بود اما با این وجود در پایان سال بسیاری از این بودجه‌ها در جایی که باید هزینه نشده بود و آموزش و پرورش از بابت بافت‌ها و مدارس فرسوده خسارت می‌داد.