سلسله زلزله های نیمه شدید در چهار گوشه کشور؛ اضطراب و نگرانی مردم

چکیده :دور جدید زلزله های پی در پی که تقریبا از ابتدای سال آغاز شده، گویا تمامی ندارد. تنها از بامداد امروز تا این لحظه نزدیک به 40 مورد زمین لرزه و پس لرزه گزارش شده است. این سلسله زلزله ها که نقاط مختلف کشور از شمال تا جنوب و مرکز و شرق و ... را در برگرفته، نگرانی های زیادی میان مردم ایجاد کرده است....

کلمه – گروه اجتماعی: دور جدید زلزله های پی در پی که تقریبا از ابتدای سال آغاز شده، گویا تمامی ندارد. حالا دیگر زمین هم زیر پای مردم امن نیست و دم به دم می لرزد. تنها از بامداد امروز تا این لحظه نزدیک به ۴۰ مورد زمین لرزه و پس لرزه کوچک و نسبتا بزرگ گزارش شده است. این سلسله زلزله ها که نقاط مختلف کشور از شمال تا جنوب و مرکز و شرق و … را در برگرفته، نگرانی های زیادی میان مردم ایجاد کرده است.

به گزارش کلمه، تسوج، آذربایجان شرقی، آبدان، بوشهر، بافق، یزد، بهاباد، یزد،  حسینیه، خوزستان، کاکی، بوشهر، دهج، کرمان ، مشهد، خراسان رضوی، بهاباد، یزد، افکند، آذربایجان شرقی ، گلشهر، اصفهان، الشتر، لرستان، ورزقان، آذربایجان شرقی، درز، فارس، سردشت، آذربایجان غربی، مشکین شهر اردبیل  از جمله مناطقی است که شاهد زمین لرزه و پس لرزه در ساعات گذشته بوده اند.

استان اصفهان از ساعات اولیه امروز بیش از ۸ بار لرزیده است. شدیدترین این موارد مربوط به زلزله ۴.۹ ریشتری اصفهان بوده که تا شعاع ۱۰ کیلومتر لرزانده است. این زمین لرزه در عمق ۳۶ کیلومتری زمین رخ داده است. مدیرکل حوادث غیر مترقبه استانداری اصفهان با اشاره به زلزله صبح امروز گلشهر گفته است: در این زمین لرزه سه نفر مجروح شدند.یکی از این افراد در حین فرار دچار آسیب دیدگی در کتف خود شده بود و دو نفر دیگر نیز به سبب ریزش شیشه ساختمان‌ها و .. آسیب دیدند.

تعدادی واحد مسکونی نیز در منطقه دچار خسارت شده است. مدیر کل حوادث غیر مترقبه استانداری اصفهان همچنین خبر از تشکیل ستاد مدیریت بحران در شهرستان گلپایگان داد و بیان داشت: مدارس این منطقه نیز تعطیل شدند.

هم چنین زلزله  ۴ ریشتری درز فارس در عمق ۳۶ کیلومتری زمین ساعت ۸ و ۲۱ دقیقه صبح رخ داده است.

 عمق زلزله ۴.۷ ریشتری کاکی بوشهر نیز که ساعت ۱۰ و ۳۴ دقیقه  صبح امروز رخ داده۱۵ کیلومتری زمین گزارش می شود. از بامداد روز چهارشنبه تاکنون هفت زمین لرزه استان بوشهر را لرزانده است که پنج زمین لرزه در منطقه کاکی استان بوشهر روی داده و دو زمین لرزه نیز آبدان از شهرستان دیر را لرزانده است.

در این میان زلزله از جنوب به شمال غرب و آذربایجان شرقی و غربی هم رسیده که زلزله ۹/۳ ریشتری آذربایجان و ۳ ریشتری تسوج آذربایجان، ۳.۹ ریشتری سردشت، آذربایجان غربی، ۲.۳  ورزقان، آذربایجان شرقی و مشکین شهر اردبیل از جمله آن بوده است.

از خسارت دقیق جانی و مالی این زلزله ها خبری منتشر نشده است.

زلزله‌های بزرگتر در کمین‌اند؛ آیا آماده‌ایم؟

دغدغه و نگرانی‌ها در باره میزان آمادگی و ظرفیت مقابله با زلزله نقل محافل مختلف است. اگر چه نه زمان دقیق وقوع زلزله قابل پیش بینی است و نه می توان از این رخداد جلوگیری کرد؛ اما مساله مهم مدیریت، مقاوم سازی و کاهش اثرات آن است.

به اعتقاد کارشناسان بررسی موج تازه زمین‌لرزه‌‌ها نشان می‌دهد: پوسته ایران‌زمین هم‌اکنون در دوره اوج تخلیه انرژی‌های لرزه‌ای درونی قرار دارد که این دوره از مرداد سال گذشته با زلزله ورزقان شروع شد. دکتر بیت‌اللهی زلزله‌شناس و استاد دانشگاه درباره زمان خاتمه این دوره، معتقد است: به دلیل آنکه امکان اندازه‌گیری تنش ذخیره‌شده در پوسته زمین وجود ندارد، ممکن است با زلزله‌ها و پس‌لرزه‌های متعدد روزهای اخیر در کشور، این تنش کاملا رها شده باشد و ممکن هم است زلزله‌ها در کوتاه‌مدت در نقاط دیگر ادامه‌دار باشد.

دنیای اقتصاد به نقل از این زلزله‌شناس به مسوولان پیشنهاد کرده که برای سه‌ماه آینده در مناطقی خاص از کشور، حالت آماده‌باش اعلام شود و حساسیت مسوولان استانی در این مناطق به خردلرزه‌ها، افزایش پیدا کند.

از سویی رییس مرکز لرزه‌نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اعلام کرد: در حال حاضر در دوره فعالیت نسبتا بالای عوامل ایجادکننده زمین‌لرزه قرار داریم.

موج تازه زلزله در سال ۹۲ که از بوشهر آغاز شد که شدت آن ۱/۶ ریشتر بود. پس از آن سیستان و بلوچستان روز ۲۷ فروردین شاهد زلزه ۷/۷ ریشتری بود و نوبت بعدی از آن آذربایجان شرقی با زلزله ۲/۵ ریشتری بود.

اصفهان و فارس در نوبت های بعدی زلزله طی روز ۳۱ فروردین قرار داشتند که به ترتیب شاهد زلزله ۱/۴ و ۵ ریشتری بوده اند.

سوالی که باید از مسوولان پرسید میزان آمادگی در مقابل تنش های زیر پای ایران است. تجربه زلزله های پیشین نشان می دهد حکومت نه تنها از آزمون زلزله های گذشته به ویژه زلزله آذربایجان طی سال قبل نمره مناسبی نگرفت که شواهد نشان می دهد نه ساختمان ها در مقابل زلزله ایمن هستند و نه مسوولان در برابر آن توانمند.

روز گذشته با این اظهار نظر رییس سازمان نوسازی مدارس که ۵۰ هزار کلاس درس در کشور خشتی و گلی و فاقد هرگونه استاندارد و ایمنی هستند، محرز شد که تشدید و تداوم زلزله در کشور جان چند هزار دانش آموز در خطر است.

مرتضی رییسی گفته است: با توجه به وجود چهار میلیون متر مربع معادل ۵۰ هزار کلاس خشتی و گلی در کشور به نظر می‌رسد کاهش بودجه عمرانی مشکلاتی را برای بخش عمرانی آموزش و پرورش ایجاد کند.

رییس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس تاکید کرده ایران کشور زلزله خیزی است و باید توجه داشته باشیم که وجود ۵۰ هزار کلاس درس ناایمن و غیر استاندارد یک هشدار جدی برای کشور محسوب می‌شود، چرا که این کلاس‌ها فاقد هرگونه استحکام و استانداردی هستند و با زلزله‌های کوچک دچار تخریب خواهند شد.

موضوع نگران کننده آنکه اکثر این کلاس‌های تخریبی و فاقد استاندارد در کلان شهرها و بافت فرسوده به ویژه تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز و ارومیه قرار دارند که این شهرها عمدتا شهرهای پرتراکم و پرجمعیتی هستند که سابقه زلزله در آنها را طی سال جاری شاهد بوده ایم.

در همین زمینه دکتر بیت‌اللهی درباره تاثیر زلزله‌های اخیر بر گسل‌های تهران نیز گفته است: تهران هم شامل حالت کلی مطرح شده مربوط به تنش‌ به وجود آمده در پوسته زمین است. با توجه به اطلاعات زیادی که درباره گسل‌های تهران وجود دارد این منطقه به شدت گسل‌خورده و دارای شکستگی‌های فعال است. بنابراین احتمال وقوع زلزله در تهران به خصوص تحت تاثیر ناآرامی‌های اخیر خیلی دور از ذهن نیست.
این زلزله‌شناس توصیه کرد: مناطقی خاص از کشور به خصوص گستره تهران و اطراف آن باید در ماه‌های آتی به دقت مانیتور شود.

از سویی حجت الله عزیزی، عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران گفته است: تنها حدود ۴۰ درصد از مسکن های پایتخت  کیفیت لازم را  دارند و ۶۰ درصد مابقی توان تحمل زلزله‌ای خفیف را هم نخواهند داشت.

اینها همه در حالی است که مدیریت بحران در کشور ما نه پیش از بحرانی که علایم هشدار دهنده آن را شاهد هستیم، وجود دارد بلکه فقط پس از وقوع بحران به فکر مدیریت مشکلات می افتد که در این مسیر نیز عملکرد ضعیفی از خود به ثبت می رساند.