پرسش کلیدی

چکیده :ز کاهش ارزش پول ملی و تبعات نامطلوب اجتماعی و فرهنگی ناشی از نارسایی‌های مذکور، اکنون این پرسش‌ها روبه‌روی مسوولان برنامه‌ریزی و اقتصادی دولت‌های نهم و دهم قرار دارد، قاعدتا شما باید امانتدار و نگهبان اقتصاد کشور باشید. بنابراین به‌نظر شما آیا منابع عظیم ارزی سال‌های اخیر- اموالی که باید مایه قوام و تداوم حیات جامعه باشد- به صورت بجا و بهینه و در جهت رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور هزینه شده است؟ اگر پاسخ این سوال مثبت است پس آمار مذکور را چگونه توجیه می‌کنید؟ ...

حمید میرزاده*

در منابع اسلامی به موازات تاکید بر اصل تحقق عدالت اجتماعی و نقش آن در حیات سالم، بر بهره‌گیری صحیح از اموال جامعه به عنوان وسیله‌ای برای توسعه پایدار تاکید شده و حرکت‌های نسنجیده و ناسالم اقتصادی باطل و مردود شمرده شده است. مرحوم علامه طباطبایی، صاحب تفسیر المیزان، در تفسیر آیه پنجم از سوره نساء عامل تداوم و قوام حیات یک جامعه را امکانات مالی دانسته و ایشان معتقد هستند که حیات بدون مال هیچ قوام و استحکامی ندارد. از بحث‌های مربوط به قوامیت مال به‌خوبی آشکار می‌شود که اسلام براهمیت تاثیر اقتصاد جامعه و مصرف درست و بهینه منابع، به‌عنوان یکی از عوامل اصلی رشد تاکید داشته و حتی آن را مایه اقتدار و صلابت جامعه می‌داند.

اخیرا آمار و ارقام زیر را خود مسوولان یا سازمان‌های ذی‌ربط اعلام کرده‌اند:
بانک مرکزی: نرخ تورم تا آخر سال‌جاری به ۵/۳۱ در‌صد می‌رسد.
مرکز پژوهش‌های مجلس: بدهی ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی دولت به نظام بانکی و بخش خصوصی باری سنگین بر دوش دولت بعدی گذاشته است.
بانک مرکزی: «میزان نقدینگی تا اسفند ۹۱ بالغ بر ۴۳۸‌هزار‌میلیارد تومان شده است.» (یعنی ۲۵‌درصد رشد نسبت به اسفند ۱۳۹۰)
مرکز آمار ایران: ۴/۱۲ درصد جمعیت فعال کشور یعنی بالغ بر ۳‌میلیون‌نفر بیکارند.
مرکز آمار ایران: امروزه بیش از ۱۰‌میلیون‌نفر در زیر خط فقر به‌سر می‌برند.

برنامه چهارم توسعه کشور و قانون بودجه سنواتی: «نسبت بودجه عمرانی به بودجه جاری کشور از ۳۰ درصد در سال ۱۳۸۲ به کمتر از ۵/۱۴ درصد در سال ۱۳۹۰رسیده است.» پیش‌بینی می‌شود بودجه عمرانی یعنی بودجه توسعه زیر بنا‌های کشور در سال ۱۳۹۱ از این رقم هم کمتر شود. از بررسی آمارهای منتشره توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران معلوم می‌شود که طی سال‌های برنامه چهارم توسعه (۱۳۸۸- ۱۳۸۴)، متوسط نرخ رشد اقتصادی کشور به حدود ۴درصد یعنی نصف نرخ پیش‌بینی شده در برنامه چهارم (۸ درصد) رسیده است. اخیرا کارشناسان اقتصادی برآورد کرده‌اند که این نرخ برای سال‌های ۹۰ و ۹۱ به مراتب کمتر از متوسط نرخ سال‌های مذکور خواهد بود.

با توجه به مراتب پیش گفته و شرایط اقتصادی که توسط مردم احساس می‌شود و نیز کاهش ارزش پول ملی و تبعات نامطلوب اجتماعی و فرهنگی ناشی از نارسایی‌های مذکور، اکنون این پرسش‌ها روبه‌روی مسوولان برنامه‌ریزی و اقتصادی دولت‌های نهم و دهم قرار دارد، قاعدتا شما باید امانتدار و نگهبان اقتصاد کشور باشید. بنابراین به‌نظر شما آیا منابع عظیم ارزی سال‌های اخیر- اموالی که باید مایه قوام و تداوم حیات جامعه باشد- به صورت بجا و بهینه و در جهت رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور هزینه شده است؟ اگر پاسخ این سوال مثبت است پس آمار مذکور را چگونه توجیه می‌کنید؟

*رییس پیشین سازمان برنامه و بودجه

منبع: روزنامه شرق