آخرین خبرها از مناطق زلزله‌زده/ برخورد امنیتی با فعالان مدنی داوطلب؛ نگرانی از سرما و احتمال کمبود غذا در آینده
چکیده :رفتارهای تند و تعجب برانگیز از سوی نهادهای امنیتی حکومتی، مانع از خدمات رسانی گروه های داوطلب به زلزله زدگان شده است. دو اکیپ شامل مددکاران اجتماعی کودکان و هم چنین روانشناسانی که برای کمک به زلزله زدگان آذربایجان در مناطق روستایی حاضر شده بودند، با تهدید به توقیف مدارک از سوی اداره اطلاعات اهر و تبریز، مجبور به ترک منطقه شده اند. موارد دیگری از برخوردهای امنیتی با فعالان مدنی داوطلب در منطقه زلزله زده نیز گزارش شده است....
کلمه – گروه اجتماعی:
در حالی که دولت و نهادهای رسمی در تامین نیازهای جدید زلزله زدگان همچنان از گروه های مردمی مستقل از حکومت جا مانده اند و در زمینه هایی همچون جمع آوری زباله و پسماند، تامین نیاز روستاییان آواره شده به سرویس بهداشتی و خدمات روانپزشکی و نیز توجه به نیازهای کودکان برای بازی و سرگرمی، همچنان گروههای خودجوش چند قدم جلوتر از دولتی ها هستند؛ برخی رفتارهای تند و تعجب برانگیز از سوی نهادهای امنیتی حکومتی، مانع از خدمات رسانی گروه های داوطلب به زلزله زدگان شده است.
به گزارش خیرنگار کلمه، پیش بینی اینکه بخش هایی از حاکمیت بخواهد سد راه فعالیت خودجوش کمک های مردمی و نهادهای مدنی در زلزله آذربایجان شود، چندان سخت نبود. چرا که صدای همدلی و همبستگی مردم در جای جای ِ جهان پیچید که در این عرصه گوی سبقت را از دولت ربودند.
اکنون بر اساس گزارش های رسیده، دو اکیپ شامل مددکاران اجتماعی کودکان و هم چنین روانشناسانی که برای کمک به زلزله زدگان آذربایجان در مناطق روستایی حاضر شده بودند، با تهدید به توقیف مدارک از سوی اداره اطلاعات اهر و تبریز، مجبور به ترک منطقه شده اند.
این موضوع در کنار انتشار خبر بازداشت سعید شیرزاد از فعالان مدنی که که برای همکاری در عملیات امداد و نجات و کمک به مردم به منطقه زلزله زده رفته بود، باعث نگرانی مضاعف فعالان اجتماعی غیر وابسته به دولت شده است. آقای شیرزاد به همراه دو نفر دیگر در محل یکی از کمپ های امدادی توسط ماموران امنیتی دستگیر شده، اما کمی بعد دو نفر دیگر آزاد شده اند.
گزارش های دیگری درباره برخوردهای امنیتی با فعالان مدنی داوطلب در منطقه زلزله زده نیز به کلمه رسیده که در صورت تایید، با جزئیات بیشتر منتشر خواهد شد.
همچنین طی روزهای اخیر برخی گزارش ها از توقیف برخی ماشین های حمل مواد بهداشتی و خوراکی مردمی که به مناطق روستایی آسیب دیده رفته بودند، توسط سپاه حکایت داشت. اگرچه توجیه و استدلال نیروهای سپاه، لزوم دریافت مجوز برای کمک رسانی از سوی هلال احمر بوده است، اما پیگیری این موضوع از سوی برخی نیروهای خودجوش امدادی حاکی از آن است که فعالیت این دسته از گروه های امدادی را هم در برخی مناطق محدود کرده اند.
همچنین به گزارش خبرنگار کلمه، برخی از زلزله زدگان می گویند یکی از نفراتی که ماشین های حامل کمک های مردمی را توقیف می کرده، از اعضای سپاه بوده که کمک ها را به مغازه شخصی خود منتقل می کرده و پس از محرز شدن این تخلف نیز بازداشت شده است.
هفته پیش هم برخی از زلزله زدگان در گفت و گو با خبرنگار کلمه نسبت به عدم توزیع مناسب مواد غذایی از سوی سپاه گله مند بودند و می گفتند تمام کمک های ارسالی از بخش های مختلف، حتی کمک هایی که گفته می شود از ترکیه رسیده، را سپاه می گیرد و انبار می کند. به گفته آنها، حتی نمایندگان هلال احمر هم می نشینند و نگاه می کنند و وقتی به آنها گفته می شود شما چرا کاری نمی کنید، می گویند سپاه نمی گذارد.
در میان این همه مشکلات و نارسایی ها، زلزله هم هنوز دست بردار نیست و مردم ورزقان و اهر و مناطق اطراف آن همچنان از پس لرزه های زلزله هفته گذشته خلاصی ندارند.
صبح امروز دست کم چهار پس لرزه ی بزرگتر از ۲٫۵ ریشتر در این شهرستان به وقوع پیوسته که بزرگترین آنها در ساعت ۹:۵۸ و به بزرگی ۴٫۳ ریشتر بوده است. در همین حال مرکز لرزه نگاری کشوری موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران اعلام کرده که در ۱۰ روز گذشته ۱۴۱۰ زمین لرزه کوچک و بزرگ مناطق حوالی اهر و ورزقان در استان آذربایجان شرقی را لرزانده است.
نگرانی از کمبود مواد غذایی در مناطق زلزله زده
به گفته شاهدان عینی، با توجه به اینکه موج احساسات مردمی برای کمک رسانی ممکن است پس از این، همچون روزها و هفته های نخست زلزله نباشد، برخی از این نگرانی که مشکلات ناشی از کمبود مواد غذایی با پایان ذخیره های ارسالی مجددا تشدید شود، سخن می گویند. با توجه به اینکه ذخیره غذایی را می توان برای مدت محدودی در نظر گرفت این نگرانی چندان دور از انتظار نیست.
اکنون در حالی که کمک رسانی پس از این مرحله نیازمند تدابیر مناسب تر و برنامه ریزی شده تری است، برخی نهادهای ذی ربط که در عمل نشان دادند در مدیریت بحران به ضعیف ترین شکل ممکن ظاهر می شوند، با تشدید موانع برای توزیع کمک های مردمی، شاید منجر به شکل گیری بحران در مناطق زلزله زده شوند.
به گزارش کلمه، در همین زمینه از ورزقان یکی از مناطق آسیب دیده خبر می رسد که مغازه برای خرید موادغذایی و … باز شده است، اما چنانچه یکی از اهالی این منطقه به خبرنگار ما می گوید، فقط آنها که پول دارند خرید می کنند و آنها هم که پولی ندارند نگاه می کنند. به گفته او برخی حساب های بانکی دارند اما هنوز بانک ها بازگشایشی نشده که بخواهند از پس انداز خود برداشت کنند و مواد غذایی تهیه کنند.
بر اساس گزارش های رسیده به کلمه، ضرورت ارسال کمک به روستاهای دورافتاده هم چون مشیرآباد و … بیشتر از نقاط دیگر است، که به دلیل دور بودن مسیر، ساکنان آنها از حداقل امکانات هم محروم مانده اند. همچنین به برخی از این روستاها، به خاطر دور بودن و مسیر نامناسب، حتی آب آشامیدنی هم نرسیده است.
زلزله زدگان در آستانه فصل سرد
مشکل دیگری که چند شبی است دغدغه مردم آسیب دیده شده است، دمای هواست که در شب ها رو به سردی رفته و نیاز آنها را به البسه گرم، پتو و … بیشتر کرده است.
هفته پیش این موضوع به عنوان یکی از خواسته اصلی آسیب دیدگان در گفت و گو با کلمه مطرح شد که طی آن خواستار آن شدند که فکری برای اسکان مناسب تری غیر از چادر برای آنها باشند.
بدون شک با شدت گرفتن سرما در هفته های آینده، حتی تامین پوشاک گرم و پتو هم دردی از مردم زلزله زده دوا نخواهد کرد و باید فکری اساسی تمهید شود. اگرچه از توزیع چراغ های والور برای گرما و پخت و پز اخباری منتشر شده، اما این دغدغه و نگرانی وجود دارد که وسایلی از این دست به میزان کافی در اختیار همه آسیب دیدگان نباشد.
همچنین به نظر می رسد با توجه به اینکه نوعا برخی از روستاها تیرهای برقشان وصل شده، این موضوع می تواند امکان برق رسانی موقت به چادرها و در نتیجه آن استفاده از وسایل گرمایشی برقی را فراهم سازد.
بر اساس این گزارش، روانشناس و پرستار از دیگر نیازهای اساسی برای آسیب دیدگان است. هرچند نیازهای پزشکی و پرستاری هم اکنون در جریان بوده و اکیپ ها به صورت شیفتی جایگزین می شوند، اما اهمیت این مساله در حدی است که افزایش این اکیپ ها باید مورد توجه قرار گیرد. چرا که در حال حاضر آسیب‌های روحی و روانی شدید، مردمی را که خانواده های خود را از دست داده اند تهدید می کند.
از شیوع بیماری ها تا کمبود دارو و تجهیزات
از دیگر نگرانی ها در مناطق زلزله زده، شیوع بیماری های عفونی از جمله اسهال است که در حال حاضر با دارو از گسترش آن جلوگیری شده است اما پیشگیری و تسریع در بیماران موجود از مواردی است که بازدیدکنندگان از مناطق آسیب دیده بر آن تاکید دارند.
کمبود پزشک، بهیار و ماما به اندازه کافی، سبب شده بیماری های عفونی در مناطق زلزله‌زده شیوع پیدا کند. به طوری که رئیس یکی از بیمارستان های صحرایی شهر ورزقان پیش از این گفته بود “موج اسهال و استفراغ شروع شده است” و ایسنا به نقل از دکتر صادق رییس بیمارستان صحرایی شهرستان ورزقان نوشت: “با توجه به فصل تابستان و بحران حمام و دستشویی در مناطق آسیب دیده، احتمال شیوع اسهال و استفراغ وجود دارد که لازم است از این موضوع پیشگیری کرد. ”
براساس گزارش های رسیده به کلمه، کمبود دارو و تجهیزات پزشکی از دیگر مشکلات این مناطق است. به عنوان نمونه اقلام دارویی و نیز تجهیزات تخصصی مثل دستگاه سونوگرافی و رادیولوژی از جمله نیازهای بیمارستان اهر مطرح شده است.
آمار واقعی کشته شدگان زلزله پیش کیست؟
از دیگر اخبار روزهای اخیر از مناطق زلزله زده، تداوم تناقض آمارها و گزارش های مبهم حکومتی در مورد تعداد کشته شدگان زلزله آذربایجان است. در تازه‌ترین مورد، امروز مدیرکل سازمان پزشکی قانونی آذربایجان‌شرقی آمار فوت‌شدگان زلزله اخیر را ۲۵۸ نفر اعلام کرده است. حال آنکه همین دیروز، هلال احمر از برگزاری «۱۶ هزار مراسم ترحیم» در مناطق زلزله زده خبر داده بود!
این آمار در حالی منتشر می‌شود که معمولا در اینگونه مرگ‌های دسته‌جمعی، مراسم‌های سوگواری نیز به صورت یکجایی یا چند نفره برگزار می‌شود و حتی با تقسیم همین عدد بر دو مراسم متعارف سوم و هفتم و احیانا مراسم‌های احتمالی دیگر مذهبی در ایام ماه مبارک رمضان که بر فرض در این آمار آمده باشد، باز هم رقمی بسیار بالاتر از آنچه تاکنون مطرح شده برای قربانیان زلزله به دست می‌آید و این سؤال بار دیگر مطرح می‌شود که واقعا چند نفر در زلزله آذربایجان شرقی کشته شدند؟
نهادهای مختلف دولتی تاکنون عددهای متفاوتی را برای تعداد کشته‌شدگان در زلزله اخیر اعلام کرده‌اند. پزشکی قانونی پیش از این از ثبت مرگ ۲۲۷ نفر خبر داده، استانداری تعداد کشته‌ها را ۲۵۲ نفر اعلام کرده و وزارت بهداشت هم عدد کشته‌ها را ۳۱۰ نفر ذکر کرده بود. در برخی منابع رسمی دیگر تا ۳۱۸ نفر هم گفته شده است و نهایتا قرار است آمار قطعی امروز از سوی دولت اعلام شود. اما آمارهای غیر رسمی، ارقامی به مراتب بیشتر از اینها را اعلام می‌کند.
در اولین روزهای پس از زلزله، خبرنگاران کلمه از پزشکان دو بیمارستان در تبریز کسب اطلاع کردند که آمار کشته‌ها بیش از هزار نفر بوده و یکی از پزشکان که خود به روستاهای آسیب‌دیده سرکشی کرده بود، از مرگ حداقل ۱۵۰۰ نفر خبر می‌داد. در روزهای بعد برخی پزشکان و امدادگران این عدد را تا ۱۶۰۰ نفر هم بالا بردند. با این حال هیچ مرجع رسمی هنوز به این اظهارات غیررسمی واکنش نشان نداده است.
مسئولان مدعی‌اند که اختلاف موجود در گزارش‌های مراجع مختلف دولتی، ناشی از دفن زودهنگام و بدون ثبت تعدادی از قربانیان در روستاهاست. اما بعید به نظر می‌رسد که چنین دفن‌هایی در حد چند ده نفری باشد که مایه اختلاف گزارش دولتی‌ها شده است.
ابهام به خصوص وقتی جدی‌تر می‌شود که توجه کنیم بر اساس گزارش رسمی هلال احمر، در زلزله اخیر ۱۲ هزار خانه تخریب و ۱۵۵ هزار نفر آوار شده‌اند که هلال احمر آنها را موقتا اسکان داده است. باز بر اساس آمارهای رسمی، در کل این مناطق، سیصد روستا بر اثر زلزله آسیب دیده اند که از این میان، ۱۵۰ روستا از هفتاد تا صد درصد تخریب شده اند و ۲۰ مورد از آنها تخریب کامل بوده است.
در گزارش دیروز هلال احمر هم که در خبرگزاری مهر منتشر شده، اذعان شده که در برخی از این روستاها حتی آواربرداری هنوز آغاز نشده و هرچند لودرها مستقر هستند ولی موتور آنها روشن نیست.
این در حالی است که یک عضو کمیته ویژه بازسازی مناطق زلزله‌زده وعده داده که آواربرداری ها تا نیمه شهریور به پایان برسد و بازسازی کامل مناطق زلزله‌زده حداکثر تا نیمه آبان ماه به پایان برسد.
پیش از این هم رحیمی معاون اول احمدی نژاد وعده ای ۴۵ روزه را برای بازسازی مناطق تخریب شده بر اثر زلزله مطرح کرد که با انتقاد تند رسانه ها و کارشناسان مواجه شد و برخی در جواب این مقام بلندپایه دولت از او خواستند به جای وعده های بی پایه و عجله در کار بازسازی، به فکر آن باشد که بازسازی خانه ها به شکلی انجام گیرد که بر اثر زلزله ای دیگر، دوباره فرو نریزند.
بر اساس برآوردها، در مجموع تا حدود ۲۰ هزار خانه بر اثر زلزله آسیب دیده اند که به گفته یک عضو کمیسیون عمران مجلس، برای بازسازی هر کدام‌شان حدود ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است. بدین ترتیب باید اعتباری ۴۰۰ میلیارد تومانی برای این منظور تامین شود که باید به آن هزینه های بازسازی ادارات، راهها، زیرساخت های تخریب شده و دیگر موارد را نیز افزود که شاید رقم اعتبارات لازم برای بازسازی را به حدود هزار میلیارد تومان برساند.
فراخوان فیس بوکی و جمع آوری پسماندها و زباله
خبر دیگر از مناطق آسیب دیده، شکل گیری یک حرکت خودجوش دیگر، این بار برای جلوگیری از یک فاجعه زیست محیطی بود که باعث شد تا گروه های مردمی این بار برای پاکسازی و جمع‌آوری پسماندهای مناطق زلزله‌زده بسیج شوند.
براساس گزارش‌های رسیده به کلمه، این اقدام جمعی مدنی که از یک فراخوان در فیسبوک آغاز شد، با استقبال قابل توجه مردم از نقاط مختلف کشور مواجه شد که برای پاکسازی و جمع‌آوری زباله ها و پسماندهای مناطق زلزله‌زده بسیج شدند.
در این طرح که از صبح روز دوشنبه سی‌ام مردادماه آغاز شده، تاکنون حدود ۴۰۰ نفر شرکت کرده اند، شامل ۱۲ اکیپ که از شهرستان های مازندران، گیلان، اصفهان، ایلام، تهران و … هر یک با هر وسیله ای که توانسته اند، خود را به مناطق زلزله زده رسانده اند.
بر اساس آخرین گزارش ها، این گروه های خودجوش غیر دولتی تا کنون ۱۵۰ روستا را پاکسازی کرده و زباله ها و پسماندها را از منطقه خارج کرده اند. در طرح پاکسازی و جمع‌آوری پسماندهای مناطق زلزله‌زده مناطق زلزله زده به ۹ منطقه تقسیم شد و برای اجرای آن ۵ گروه تیم بزرگ تر بودند که اکیپ های ۱۰ نفره در اختیار داشتند.
برای اجرای این طرح بالغ بر ۳۰ هزار کیسه زباله از محل کمک های مردمی خریداری شده که بخشی از آنها برای جمع آوری زباله ها مورد استفاده قرار گرفته است و هم چنین به هر چادر زلزله زدگان هم ۲ تا ۵ کیسه تحویل داده شده است تا زباله های شان را داخل آنها بریزند.
از نکات قابل توجه در این طرح، حضور پرشور مردم است که فعالیت و همکاری چشمگیری با تیم های حاضر برای این طرح دارند. اجرای این طرح همچنان توسط گروه های مردمی شهرستانی و تهرانی ادامه دارد.
ادامه حمایت های فعالان فرهنگی از زلزله زدگان
بر اساس گزارش های رسیده به کلمه، جمع آوری حضوری کمک از سوی سینماگران در روزهای پنجشنبه و جمعه گذشته که میزان آن بیش از ۱۶۰ میلیون تومان اعلام شد، جمع آوری کمک های نقدی از سوی کمیته به سرپرستی پرویز پرستویی، رضا میرکریمی و کمال تبریزی همچنان ادامه دارد و با اعلام شماره حساب از سوی ستاد سینماگران برای کمک به زلزله زدگان، میزان کمک ها از یک میلیارد تومان فراتر رفته است.
همچنین در ادامه حمایت های گروه های مرجع فرهنگی از زلزله زدگان، اعلام شده که قرار است یک کاروان تئاتر سیار برای همدردی با زلزله‌زدگان به شهرهای زلزله‌زده سفر کند. به گفته سعید زمانیان، مدیر تئاتر سیار، کاروان تئاتر سیار با هدف روحیه‌بخشی به مردم زلزله‌زده و ابراز همدردی وایجاد شرایط بهتر، برای مدت یک هفته به سه شهر هریس، اهر و ورزقان سفر می‌کند. این کاروان از فردا – پنجشنبه دوم شهریورماه – برنامه خود را در اهر آغاز می کند و پس از دو روز حضور در آنجا، به دو شهر دیگرزلزله‌زده خواهد رفت.
خانه موسیقی هم اعلام کرده که به منظور حمایت از هموطنان زلزله زده در آذربایجان شرقی کنسرت برگزار می‌کند. به گفته پیرنیاکان، سخنگوی این نهاد مدنی، به زودی کنسرت‌هایی در زمینه موسیقی سنتی و پاپ در سالن همایش‌های برج میلاد تهران برگزار می‌شود که درآمد حاصل از آن به زلزله زدگان آذربایجان اختصاص خواهد یافت. خانه موسیقی به علاوه برای حمایت از دیگر گروههای شهرستانی که مایل به کمک و فعالیت در این مسیر هستند نیز اعلام آمادگی کرده است.
همه کامیونها و وانت ها توی جاده کلا بازرسی میشن .. به مردم روستاهای زلزله زده گفته شده که مانع از فیلم برداری اشخاص بشن وقتی علت رو جویا شدم معلوم شد به مردم گفتن : اینا که بدون مجوز فیلم میگیرن میبرند شبکه های خارجی نشون میدن و میگن ما به شما کمک نکردیم!
با این حال هنوز جاده پر از وسیله های شخصی هست که نشون میده مردم خودشون هر چی میتونن میبرند و کمک می کنن ، بعضی از جوانها هم هر روز به یه روستا میرن و هر چی بتونن با خودشون میبرن …
زلزله ی ورزقان و امدادرسانی و اهدای کمکهای مردمی از اقصی نقاط کشور! ، آزمون بزرگی برای مدعیان “ایران برای همه ی ایرانیان” هست..!
این کمکها باید با مال حلال باشد ، خمس در رفته . اگر میخواهید نیروهای امنیتی به زحمت نیافتند ، مثل یک مسلمان ولایتمدار خمس اینها را ببرید بدهید به بیت و رسیدش را بگیرید . این رسید گذرنامه ورود به مناظق زلزله زده است . کار شرع که بی جساب و کتاب نیست .
بابام جان این دولت و پزشکی قانونی چرا مرده خوری می کنند و تعداد واقعی کشته شدگان زلزله آذربایجان را درست اعلام نمی کنند. اینها می ترسند که مردم ناراضی باعث و بانی زلزله را هم همین دولت و حاکمیت بدانند. والله بابام جان خداوند هیچ ملتی را با حکومتش چپ نیندازد. دولت اگه چهاردست و پایش را هم عسل مالی کرده جلو ملت بگیرد، این مردم پیف پیف می کنند که حتما این عسل آلوده به زهر است وگرنه دولت و ازاین خاصه خرجی ها. حق هم دارند بابام جان. ندیدی با جوونانی ما در کهریزک چه ها کردند. ما خودمان با چشم خودمان ندیدیم اما این آقای محمدیان که جواب بسیار شایسته و شجاعی است تعریف میکرد که اینا چه جنایاتی درکهریزک کردند که واخ واخ واخ بابام جان مسلمان نشوند کافرنبیند. اینا ازخولی و شمر و یزدید هم بدترند. اونا دیگه این بلاها را سر قربانیان کربلا نیاورند بابام جان انصاف هم خوب چیزیه.