پایان یک برنامه؛ انجماد یک آرزو

چکیده :با پايان يافتن فرصت اجراي برنامه چهارم توسعه آخرين گزارش نظارتي برنامه چهارم مربوط به سال 86 است و از آن سال به بعد دولت گزارش نظارتي منتشر نكرده است. اين درحالي است كه محمود احمدي‌نژاد، در آخرين كنفرانس مطبوعاتي خود با خبرنگاران گفته بود كه اين گزارش‌ها آماده شده و بزودي منتشر...

با پایان یافتن فرصت اجرای برنامه چهارم توسعه آخرین گزارش نظارتی برنامه چهارم مربوط به سال ۸۶ است و از آن سال به بعد دولت گزارش نظارتی منتشر نکرده است. این درحالی است که محمود احمدی‌نژاد، در آخرین کنفرانس مطبوعاتی خود با خبرنگاران در این رابطه به خبرنگار ایلنا گفته بود که این گزارش‌ها آماده شده و بزودی منتشر می‌شوند.  رییس دولت دهم گفته بود که عملکرد برنامه چهارم براساس گزارش‌های نظارتی بهتر از برنامه‌های دوم و سوم توسعه است.

گزارش‌های نظارتی که در سال‌های گذشته از روند اجرای برنامه‌های توسعه‌ای منتشر شده به صورت تحلیلی و با ارایه نمودار و تلفیق آمارهای منتشره از سوی مرکز آمار و بانک مرکزی ارایه شده است. این گزارش‌ها براساس قانون باید شامل: “بررسی عملکرد مواد قانونی برنامه، بررسی عملکرد سیاست‌های اجرایی، بررسی عملکرد متغیرهای عمده کلان و بخشی، از جمله تولید و سرمایه‌گذاری، تجارت خارجی، تراز پرداخت‌ها، بودجه، بخش پولی و تورم، اشتغال و بیکاری، پیشرفت عملیات اسناد ملّی توسعه بخشی، استانی و ویژه، ارزیابی نتایج عملکرد و تبیین علل مغایرت با برنامه و در نهایت ارائه پیشنهادهای لازم به منظور بهبود عملکرد برنامه باشد. ”
همچنین در ماده ۱۵۸این قانون تاکید شده بود که معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی(سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سابق)، به منظور ارزیابی میزان پیشرفت کشور در چارچوب موازین، برنامه چشم‌انداز و سیاست‌های کلی نظام، باید شاخص‌های مربوط را متناسب با شاخص‌های بین‌المللی تنظیم و مقایسه و در تیرماه هر سال نتایج حاصل از اندازه‌گیری شاخص‌های مذکور را به همراه نقاط قوت و ضعف و پیشنهادهای مؤثر برای بهبود وضعیت کشور به مقام معظم رهبری، دولت و مجلس شورای اسلامی تقدیم کند.

اگرچه گزارش نظارتی سال ۸۶ – آخرین گزارش نظارتی دولت نهم –با این ویژگی‌ها منتشر شد، اما پس از این زمان هرآنچه تحت عنوان گزارش منتشر شده شاخص‌های کلانی است که گاهی مسئولان دولتی مطرح کرده‌اند. این در حالی است که تنها گزارشی که از وضعیت اقتصادی کشور در سال ۸۷ و ۸۸ منتشر شده و رییس جمهور با ارایه آنها به مقام معظم رهبری بدان استناد کرده است، نماگرهای سالانه بانک مرکزی است.

این گزارش می‌افزاید؛ برخی از اعضای تیم اقتصادی دولت نهم پیش از این در مواجهه با انتقادات مطرح شده از عدم ارایه گزارش نظارتی برنامه عنوان می‌کردند که دولت اعتقادی به اجرای برنامه چهارم ندارد، با این حال دولت در ماده ۱۸۹لایحه برنامه پنجم تصریح کرده که به منظور حسن اجرای برنامه و ارزیابی میزان پیشرفت کشور در چارچوب چشم انداز و سیاست‌های کلی برنامه، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی، گزارش نظارتی هر سال برنامه را حداکثر تا پایان آذرماه سال بعد تهیه و به دولت ارائه تا جهت اطلاع عموم منتشر کند.