علم اقتصاد به چه کاری می آید؟
چکیده :داشتن ابزار تحلیل اقتصادی یکی از چند لازمه سیاستگذاری در عرصه کشور است. داشتن نگاهی جامع در رابطه با موضوعی که قرار است برایش سیاست سازی انجام گیرد، بسیار ضروری و حیاتی است و اقتصاد تنها بخشی از آن را به دست میدهد. شاید مشکل عمده اقتصاددانان ما نیز همین است که به جای عمیق شدن در یک موضوع و پیدا کردن نگاهی جامع در آن، در همه زمینه ها وارد شده اند و تنها همین ابزار اقتصاد را در آنها تعمیم داده اند بدون اینکه از دیگر ابزارها و دانشهای کمکی آن موارد استفاده ای ببرند. کشور در حال حاضر بسیار بیشتر از کلی گویی هایی که علم اقتصاد میتواند داشته باشد، نیازمند دانش...
کلمه:یادداشت زیر متن منتشر نشده ای از استاد برجسته علم اقتصاد، دکتر عرب مازار است. دکتر علی عرب مازار یزدی، اقتصاددان و استاد فرهیخته دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی ابیش از صد روز است که در بازداشت غیر قانونی به سر میبرد. وی که در روز هفتم دیماه دستگیر شده است تا این تاریخ در سلول انفرادی و بلاتکلیف است بدون آن که اتهامش روشن باشد. دکتر عربمازار دارای سوابق طولانی جبهه و جنگ است و عمر خود را در خدمت به نظام جمهوری اسلامی سپری کرده است. آنها که او را میشناسند و دانشجویانی که با اور درس داشتهاند و اساتیدی که به او همکار بودهاند او را یکی از پاکترین انسانهائی که میشناسند میدانند.دکتر عرب مازار از مشاوران اقتصادی مهندس موسوی است .
به گزارش کلمه متن این یادداشت منتشر نشده از دکتر عرب مازار به شرح زیر است:
چه نکته ای است که اقتصاد را از دیگر علوم اجتماعی متمایز میکند؟ ریاضیات. در واقع حضور پررنگ ریاضیات در این علم است که آن را متمایز جلوه میدهد. حال خود این حضور از کجا ناشی میشود؟ از شدت انتزاعی که در آن به کار برده میشود. شاید این را بتوان گفت که ریاضیات(انتزاع شدید) هم نقطه قوت و هم نقطه ضعف اقتصاد است. از آنجا که انتزاع کمک میکند روابط به نظم درآید و با این نظم نیز بتوان در رابطه با کلیت فضا نگرشی به دست آورد، ابزاری ارزشمند است. مخصوصا در فضاهایی که بسیار نزدیکه به فضای مهندسی و طبیعی است؛ مانند بازارهای پولی.
در این بازارها متغیرهایی مانند حجم پول، ضریب فزاینده و … تاثیر بی واسطه و معلومی در اوضاع بازار دارند و روابط ریاضی در تعیین سبدهای بهینه سرمایه گذاران بانکی، راهگشاست و بانکهایی که از این روشها استفاده میکنند به مراتب در عملکرد خود نسبت به دیگر بانکها موفق بوده اند. اصرار بانکهای حرفه ای و موفق در به کارگیری روشهای ریاضی به همین نکته برمی گردد. در واقع، از آنجا که انتزاع در ذات خود یکسان سازی را داراست، هرچه در واقعیت نیز این امر حضور محسوس تری داشته باشد، به کارگیری آن در عمل، روشنگر خواهد بود.
ولی همین انتزاع خود نقطه ضعف اقتصاد نیز هست. درجایی که عموم تصمیم گیریها از قاعده این انتزاع پیروی نکنند، نتیجه های حاصل از این کار گمراه کننده خواهد بود. یعنی ناهمگون بودن رفتارهای افراد. و نکته دیگر آنکه انتزاع به خودی خود، شامل علومی میشود که قابل تصریح باشد. در صورتی که علم صریح و کد شده بخش کوچکی از علم را تشکیل میدهد. دانش ضمنی و یا همان دانشی که در سینه افراد نهفته است، چیزی است که از دسترس انتزاع به دور است. اینجاست که علومی مانند مدیریت کاملا از اقتصاد فاصله می¬گیرند. جایی که نمیتوان تصمیم¬گیری و سیاستگذاری را فرموله کرد.
با این تفاسیر شاید این ادعا به دور از واقعیت نباشد که اقتصاد ابزاری است ناقص برای تحلیل. حتی میتوان در غیر از اقتصاد نیز از این روش استفاده کرد و استنتاجهایی نمود. مانند ارتباط دادن جرم و جنایت یک منطقه با سابقه تاریخی آن و غیره. اینجا نیز میتوان انتزاع را به کار بست و با رعایت اصول و استنتاج ریاضی و آماری، به نتایجی کلی دست یافت. ولی اگر هدف علاوه بر تحلیل موضوع پیش آمده، سیاستگذاری در آن نیز هست، داشتن اطلاعاتی وسیع در آن موضوع نیز به همان اندازه جدی است که به کارگرفتن روش انتزاع. مثال خیلی ساده آن استفاده مردم ژاپن از سیب سبز این کشور است که مردم به دلیل اعتقاد خاصشان تنها محصول کشور خود را مصرف میکنند و محصولات خارجی ولو ارزانتر را اعتنایی نمیکنند.
به طور خاص در ایران مسائلی مثل انظباط مالی دولت و دوری از اقتصاد نفتی به سادگی از اصول علم اقتصاد استنتاج میشود و میبایست مورد اجرای سیاستگذاران نیز قرار گیرد. ولی در مواردی چون حمایت از تولیدکننده داخلی، گسترش تکنولوژی، تولید علم، گسترش اخلاق و غیره به چیزی بیشتر از بسترسازی سیاستهای تعدیلی نیاز است.
البته نباید از نظر دور داشت که در زمینه¬هایی چون نبود بازار، سرمایه گذاری خارجی و انتقال تکنولوژی، شکل دادن به رفتار مصرفی مردم از طریق مالیات ها و تعرفه ها، اقتصاد میتواند راهنمایی هایی را انجام دهد.
به عنوان نتیجه اینگونه میتوان گفت که داشتن ابزار تحلیل اقتصادی یکی از چند لازمه سیاستگذاری در عرصه کشور است. داشتن نگاهی جامع در رابطه با موضوعی که قرار است برایش سیاست سازی انجام گیرد، بسیار ضروری و حیاتی است و اقتصاد تنها بخشی از آن را به دست میدهد. شاید مشکل عمده اقتصاددانان ما نیز همین است که به جای عمیق شدن در یک موضوع و پیدا کردن نگاهی جامع در آن، در همه زمینه ها وارد شده اند و تنها همین ابزار اقتصاد را در آنها تعمیم داده اند بدون اینکه از دیگر ابزارها و دانشهای کمکی آن موارد استفاده ای ببرند. کشور در حال حاضر بسیار بیشتر از کلی گویی هایی که علم اقتصاد میتواند داشته باشد، نیازمند دانش است.
علم اقتصاد در حال حاضر به درد لای جرز در می خوره در حال حاضر علوم تخصصی هیچ دردی رو درمان نمی کنه چون ماشاالله همه علامه شدند و صاحب نظر
برای دولت …که سیاست هایش بر اساس ایجاد تنش است، اقتصاد نیز معنی و مفهومی ندارد و اگر داشت در حد پخش سیب زمینی و ساندیس و پول جیره ای به مردم و تحقیر و گدا پروری بجای کارسازی و ساختن زیر بناهای کشور است. نگاهی به واردات و صادرات کشور بیاندازید و ببینید این از خدا بیخبران چه به روز تولید کننده داخلی آورده اند، و چه سود های نجومی از سوداها و دلالی های جنس های بنجل خارجی به جیب زده اند.
ایشان درایام انتخابات روزهای آخر آن به مازندران آمده بودند.اورا تنها در اتاق بالای ستاد دیدارکردم وچون همه ی بروبچه ها درتکاپوبودند خودم ایشان را به شهرهای مختلف بردم انسانی ساکت ،مؤدب، سلیم النفس ، بامنطق واستدلال ، کارشناسی منصف و…. دیدم .وقتی که سخنرانی می کرد براساس ایده های علمی وتحلیلی ومستند سخن می گفت وقتی هم دستگیر شد دریافتم که قرار است که کجاها دهان ها را پنبه بگذارند!!
علم اقتصابه درچه میخورد؟؟معلوم است به دردچه می خورد!!علم اقتصادی که توسط اقتصادانهای ازخدابی خبر ی مانندآدام اسمیت وجان لاک
و…درطی قرون گذشته پایه گذاری شده است اصولابه دردجایی نمیخورد!البته چرا!اینکه تعدادی ازتحصیلکرده های ازفرنگ برگشته (حالاولواینکه
امروزمدرس اقتصادباشند)بیایندهی مدام به آن شاخ وبال اضافه کنندوکتاب بنویسندوتعدادی که حال نوشتن کتاب راندارندبیایندجزوه تهیه کنندو
توی دانشگاهایی که اصلا”معلوم نیست چرابرای تدریس علوم انسانی بازشده اندبدهندبه حلقوم بچه های مردم -زبان بسته هادانشجوها-!!
همین!!اخ که چه عذابی کشیدیم سرپاس کردن ۴واحداقتصادخردوآن جداول سه بعدی وعرضه وتقاضاو…!!!ای کاش رشته اقتصادویاحداقل دروس اقتصادی دانشگاهها هم حذف شوند!!((البته این اواخریادگرفته اندنامه هم می نویسند وآن نامه هارالای چرخ دولت می گذارند))!!!!!!!!
وزیر نفت از درخواست وزارت نفت برای تعیین قیمت خوراک پالایشگاههای نفت در کارگروه صنعت نفت خبر داد و پیشنهاد کرد قیمت هر متر مکعب گاز خانگی از ۱۰ تومانی فعلی به ۹۰ تا ۱۰۰ تومان افزایش یابد.
هیات دولت با تصویب لایحه استفاده اجباری از کمربند و کلاه ایمنی اعلام کرد ، استفاده از کمربند برای همه سرنشینان خودرو الزامی خواهد شد و همه شرکتهای خودروساز نیز مکلف به نصب کمربند ایمنی برای سرنشینان قسمت عقب خودروها خواهند شد.
رئیس مجلس شورای اسلامی در نامه ای به رئیس دولت پنج تذکر درباره اجرای درست قانون مدیریت خدمات کشوری به محمود احمدی نژاد داده است.
شهرداری تهران در تعطیلات نوروز پایههای پروژه جنجالی منوریل را بعد از سالها بلاتکلیفی برچید در حالی که احداث و برچیدن این پروژه تا مرحله پایهگذاری و فونداسیون حداقل ۱۲۰ میلیارد ریال هزینه برای شهر در برداشته که با احتساب تورم تاکنون حداقل ۲۰۰ میلیارد ریال هزینه داشته است.
سهام ۶ نیروگاه و پتروشیمی بر اساس جدیدترین تصمیم دولت به سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) واگذار شد.
بیش از ۱۵۰ کارگر شرکت صنایع اراک به دلیل عدم پرداخت حقوق شش ماهه اخیر و معرفی تعدادی از آنها به بیمه بیکاری در آستانه بازنشستگی و اجرا نشدن تعهدات کارفرما معترضند و قصد تجمع در برابر نهاد ریاست جمهوری را دارند.
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اظهار تاسف از اینکه حداقل دستمزد کارگران ۳۰۳ هزار تومان تعیین شد گفت: با این شرایط یعنی کارگران کشور باید همچنان فقیر بمانند.
موسیالرضا ثروتی نماینده بجنورد و عضو این کمیسیون در گفتوگو با ایلنا، میزان تخلفات دولت از قانون بودجه سال ۸۶ را نیز ۶۳۱ مورد عنوان کرد.در بحث نفت و گاز، قرارداد شرکت نفت با دولت در رابطه با هزینهها ۶۹۳ میلیارد تومان بوده است. اما این شرکت علاوه بر این مبلغ، پنج هزار و ۸۴۸ هزار یورو و ۳۱۰ میلیون ین ژاپن اضافه پرداخت کرده است که این هم تخلف است. همچنین شرکت ملی نفت ۲۲۷۶ میلیارد تومان به خزانه بدهکار است که هنوز نسبت به تصفیه آن اقدام نکرده و این مورد نیز تخلف محسوب میشود.
ثروتی یادآور شد: دولت مجاز بوده است که ۳ هزار میلیارد تومان واردات نفت و بنزین داشته باشد. اما این مبلغ به ۶ هزار و ۴۶۷ میلیارد تومان واردات در این مورد انجام داده است که تخلف محسوب میشود. همچنین تخلف دیگر دولت، ۱۹ میلیارد تومان ترکیب هزینه بنزین سوپر با بنزین معمولی بوده است. دولت مجاز بوده برای تهیه بنزین معمولی ۱۷۵ میلیارد تومان از یارانهها محاسبه کند، اما دولت بنزین سوپر وارداتی کرده و این مبلغ را محاسبه نکرده است.
به گفته این نماینده مجلس، دولت ۲۸ میلیارد تومان شامل ۳۵۵ میلیون لیتر نفت به کشورهای همسایه صادر کرده است و از آنجایی که ما خود جزء کشورهای واردکننده هستیم، این کار دولت تخلف محسوب میشود. مضاف بر اینکه دولت این پول را به حساب خزانه واریز نکرده است.
۱۲ میلیون لیتر بنزین حدود ۸/۵ میلیارد تومان به کشورهای همسایه صادر شده است که پول آن نیز به خزانه واریز نشده و این مورد نیز تخلف از قانون است. همچنین مابهالتفاوت نرخ گاز، ۵۵۶ میلیارد تومان بوده است که این مورد نیز به حساب خزانه واریز نشده است.
در بحث خصوصیسازی از میان ۲۰۵ شرکت دولتی، تنها ۲۵ درصد سهام شرکتها واگذار شده و همچنین از ۲۳۵ شرکت دولتی مشمول صدر اصل ۴۴ قانون اساسی، تنها ۲۵ درصد واگذاری به بخش خصوصی داشتهایم.
متوجه شدین به چه دردی می خوره با توضیح بدم؟؟
اتفاقا اقتصاد علم بسیار خوبیه مگه نمی بینید آقای وزیر رفاه(اقای محصولی) آقای معاون اول انقدر کارهای اقتصادی انجام دادن که اگه تمام نوه نتیجه هاشون هزار سال بخورن و بخوابن تموم نمیشه بیان ما هم اقتصادمونو مثل اونا قوی کنیم کاش یه خیابون فاطمی برای ما هم پیدا میشد
من اگه رئیس دانشگاه بودم حتما این آقایون رو میذاشتم استاد تمام اقتصاد
دوست گلم، ناشناس… در حال حاضر علم اقتصاد به درد لای جرز دیوار هم نمیخوره!!! اصلا دوستانمون توی دولت بعد از نهم نمیدونن علم چیه!!! اگه میدونستن که آرای مردم رو درست میشمردن!!!!!!!!!!
“سبز سبزیم ریشه داریم،
ما درختی استواریــــــــــم”