اقتصاددان دربند

چکیده :عرب مازار بر خلاف برخي همكاران خود هيچ گاه در سطوح عالي تصميم گيري سمت دولتي قبول نكرد .گرچه در جواني در دفتر نخست وزير همراه و همگام ميرحسين موسوي بود و در بيست سال سكوت مهندس موسوي مشاور و يار نزديك او به حساب مي آمد . عرب مازار عمر علمي خود را به جاي تلف كردن در ساختمان هاي پررزق و برق دولتي به اتاق هاي كوچك اعضاي هيات علمي دانشگاه علامه اختصاص داده است و در طول دوران تدريس خود تلاش كرد انديشه اقتصادي را با رويكردي علمي و همه جانبه در فضاي دانشگاهي بسط دهد...

کلمه:سیاست و اقتصاد به هم پیوسته اند و اگر خواهان تعادل در اقتصاد هستیم باید بازار سیاست را شفاف کنیم شاید این جمله خلاصه تفکر دکتر علی عرب مازار یزدی باشد . استادی که یکشنبه گذشته به جای رفتن به دانشگاه به بازداشگاه رفت .

استادی که که در دانشکده اقتصاد علامه تاریخ عقاید اقتصادی و نظام های آن را با رویکردی متفاوت در نظام آموزشی ایران تدریس می کند . رویکردی که از عقاید و نگاهش به تئوری ها سرچشمه می گیرد . این معلم علم اقتصاد معتقد است تئوری های مطرح شده در این حوزه وقتی برای ایران نتیجه بخش است که با شرایط کشور همخوان باشد . تفکری که برگرفته از اندیشه نهاد گرایان است .

اندیشه ای که عرب مازار خود رابه آن معتقد می دانست و در فصل نامه ” اقتصاد سیاسی تحول همه جانبه ” که مدیر مسوولی اش را عهده دار است ، تلاش کرد به شکل جامع و به روز آن را انعکاس و ترویج دهد . عرب مازار گرچه به رویکرد نهادگرایان گرایش دارد اما جزو آن دسته اقتصاددانانی است که باید آنان را نسل اقتصاددانان انقلاب نامگذاری کرد گروهی که در سه شاخص با هم اشتراک دارند . در جوانی با نظام شاهنشاهی مبارزه کردند ، در دانشگاه های جمهوری اسلامی تحصیل و مدارج علمی خود را طی کردند و در همین دانشکده ها به تدریس و پژوهش پرداختند .

عرب مازار از این نسل اقتصاددانان است اما بر خلاف برخی همکاران خود هیچ گاه در سطوح عالی تصمیم گیری سمت دولتی قبول نکرد .گرچه در جوانی در دفتر نخست وزیر همراه و همگام میرحسین موسوی بود و در بیست سال سکوت مهندس موسوی مشاور و یار نزدیک او به حساب می آمد . عرب مازار عمر علمی خود را به جای تلف کردن در ساختمان های پررزق و برق دولتی به اتاق های کوچک اعضای هیات علمی دانشگاه علامه اختصاص داده است و در طول دوران تدریس خود تلاش کرد اندیشه اقتصادی را با رویکردی علمی و همه جانبه در فضای دانشگاهی بسط دهد .

عرب مازار گرچه به گروهایی نزدیک است که در دسته بندی سنتی آنان را چپ اقتصادی مینامند اما در اصل نهاد گرایی است که طرفدار آزادی است . او آزادی را در تمامی حوزه های اجتماعی تعقیب می کند و خلاف اقتصاددانان لیبرال منزلگاه اول آزادی را حوزه سیاست می داند . دیدگاهی که نشات گرفته از نگاه داگلاس نورث در اندیشه نهادگرایی است . نورث تاکید دارد اگر قرار باشد تغییری در یک جامعه صورت گیرد این تغییر باید در نهادهای آن جمله اتفاق بیفتد . به واسطه همین رویکرد است که نهادگرایان تغییرات روبنایی را چاره کار نمی دانند بلکه معتقدند تغییرات در زیربناها دنبال شود .

عرب مازار هم همانند همفکرانش از این منظر جامعه و اقتصاد ایران را تجزینه و تحلیل می کند و اعتقاد دارد زمانی جامعه به سمت توسعه اقتصادی میل می کند که بازارهای سیاسی توسعه یابد و شفافیت در آن حاکم شود اصلی که برای او از یک مساله تبدیل به دغدغه شد . عرب مازار شفافیت را تا حدی مهم می دانست که شاید بیراه نباشد اگر گفت تزدکترای خود را تحت تاثیر همین دغدغه انتخاب کرد . او در تزخود به اقتصاد زیرزمینی و ریشه های فساد در اقتصاد ایران پرداخت و بیش از آن که اهل گفت و گوی رسانه ای و کار سیاسی باشد معتقد به کار پژوهشی و علمی بود .

شاید به همین دلیل است که خبر بازداشتش یک روز پس از دستگیری علنی می شود درحالی که از دیگر دستگیرشدگان جایگاه پایین تری ندارد . عرب مازار یک چهره به تمام معنا دانشگاهی است . چهره ای که می توان آن را حاصل عمر جمهوری اسلامی نامید .چون درهمین دوران رشد و نمو داشته است . بنابراین بازگرداندن او به خانه اصلی اش یعنی دانشگاه شاید حداقل توقع دانش پژوهان باشد .

منبع: مجله ایران دخت